Xüsusi Qüvvələr Komandanlığı (Türkiyə)
Xüsusi Qüvvələr Komandanlığı ya da xalq arasındakı adıyla Bordo Beretlilər və köhnə adıyla Xüsusi Hərb Dairəsi, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin dəyişik sinif və rütbələrdəki zabit, ehtiyat zabit və mütəxəssis ibarət olan, daxili və xarici təhdidlərin aradan qaldırılmasına qarşı hər cür ərazi və iqlim şərtlərində vəzifə edə biləcək xüsusiyyətdə üst səviyyə təhsil almış yetişdirilmiş xüsusi əsgərlərə verilən addır. 1992-ci ildə Briqada səviyyəsində qurulmuş və daha sonra diviziya, ardından 2006 — Yüksək Əsgəri Şura qərarı ilə Tabor , 2010 — Yüksək Əsgəri Şura qərarı ilə təkrar Diviziya və 2011 — Yüksək Əsgəri Şura qərarı ilə təkrar korpus səviyyəsinə gətirilmişdir. Heç bir qüvvə komandirliyinə bağlı olmayan komandanlığ Baş qərargah Başçısına bağlı olaraq vəzifə yerinə yetirərlər. Söz mövzusu birlik, Bordo Beretlilər ilə Müharibə Axtarış Qurtarma (MAK), Xüsusi Qüvvələrin əmrində vəzifə yerinə yetirməkdədir. Burada vəzifə yerinə yetirən əsgərlər xüsusi olaraq seçilmişdir. 2004-cü ildə Almaniyada keçirilən Dünya Xüsusi Təyinatlıları Çempionatında, 26 xüsusi qüvvə birliyi arasında birinci olmuşdur. Bordo Beretlilər eyni zamanda dövlət böyüklərinin yaxın qoruma vəzifəsini də yerinə yetirərlər. Başda baş qərargah başçısı olmaq üzrə qüvvə komandirlərinin və yüksək rütbəli generalların qoruma və təhlükəsizlik vəzifələrini boynuna götürərlər. Abdullah Öcalanın tutulma və Türkiyəyə gətirilməsi vəzifəsində böyük rol oynamışlar. Əsl vəzifələri; ola biləcək bir döyüş vəziyyətində xalqı təşkilatlandırmaq və yetişdirməkdir. Bordo Berelilerin gizliliyini Milli İstihbarat Təşkilatı qoruyur.
| Xüsusi Qüvvələr Komandanlığı | |
|---|---|
 | |
| Növü | hərb |
| Yaranma tarixi | 1992-günümzə |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Tabedir | Türkiyə Respublikası Xüsusi Qüvvələr Komandanlığı |
| Daxildir | Türkiyə Silahlı Qüvvələri |
| Tərkibi | zabit və gizirlədən ibarətdir |
| Vəzifəsi | müharibə vəziyyətində xalqı təşkilatlandırmaq və yetişdirməkdir. |
| Hissə | Korpus |
| Ləqəbi | Bordo bereliler |
| Şüarı | Ölüm alicənabdır.Qorxu və müvəffəqiyyətsizlik yox. |
| Rəngləri | Al-qırmızı |
| Marşı | |
| Döyüşlər | |
| Komandanlıq | |
| Komandir | General-mayor Abdullah Barıtçı |
| Məşhur komandirləri | Əngin Alan |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təchizatı
- SIG-Sauer P226,
- M4,
- Heckler & Koch HK33,
- Heckler & Koch HK416,
- KNT-308,
- Gepard Anti-Material Rifle,
- Sako TRG,
- IMI Tavor TAR-21,
- Draqunov snayper tüfəngi,
- M16,
- AK-47
Tarixi
İlk dəfə 27 sentyabr 1952-ci ildə "Xüsusi və Köməkçi Döyüş Birlikləri" adı altında quruldu və 7 noyabr 1953-cü ildə "Səfərbərlik Təftiş Şurası" adlandırıldı. 14 dekabr 1970-ci ildə "Xüsusi Döyüş Departamenti" adını aldı. 14 aprel 1992-ci ildə Körfəz müharibəsindən sonra Şimali İraqdan xarici təhdid və təhdidlərin meydana çıxması səbəbindən quruldu. Briqada səviyyəsində, sonra diviziya, daha sonra 2006 Ali Hərbi Şurasının qərarı ilə korpus, Diviziya 2010 Ali Hərbi Şurasının qərarı ilə yenidən və 2015 Yüksək Hərbi Şurasının qərarı ilə yenidən korpus. Burada xidmət edən əsgərlər uzun müddətli təlimlər nəticəsində xüsusi seçilmişdir. 2004-cü ildə Almaniyada təşkil olunan Dünya Xüsusi Təyinatlı Çempionatında iyirmi altı xüsusi təyinatlı dəstə arasında birinci oldular. Xüsusi Təyinatlı Komandanlıq qərargahının adı P. Asb. Kd. Bçvş idi. Ömer Halisdemir olaraq dəyişdirildi.
Əməliyyatlar
1998-ci ildə Türkiyənin xüsusi təyinatlı qüvvələri KDP Şemdin Sakık'ın mənfi cavab qrupu aldıqdan sonra İraqa sızması üçün təqdim edilməsi istəndi və əməliyyatı ələ keçirərək ölkəyə gətirildi. 1999-cu ildə Yunanıstanın Kenya Səfirliyində olan Abdullah Öcalanın təyyarəsi Hollandiyanı aldıqdan sonra Nairobidəki bir təyyarəyə bənzər təyyarələrdən istifadə edərək kirayəyə götürdüyü kəşfiyyatçı hava limanına eniş etdi və xüsusi təyinatlı qruplar tərəfindən tutuldu. 2014-cü ildə Mosulda 49 konsulluq işçisi İŞİD tərəfindən girov götürüldükdən sonra MİT ilə ortaq bir əməliyyat həyata keçirdi və girovların xilas edilməsində iştirak etdi. 2017-ci ildə Suriyaya qarşı əməliyyatın başlaması ilə bölgəyə sızdılar və kəşfiyyat işləri apardılar və Azad Suriya Ordusu ilə əməliyyatlara qatılaraq əməliyyatları dəstəklədilər.
Tapşırıq
Komandanlığın əsas vəzifələri insanları mümkün müharibə şəraitində təşkil etmək və öyrətmək və digər hərbi hissələrin imkanlarını aşan xüsusi əməliyyatlar aparmaqdır. Milli Kəşfiyyat Təşkilatından alınan məlumatlar istiqamətində terror təşkilatlarının inzibati heyətinə və sərhəd kənarındakı kritik nöqtələrinə qarşı əməliyyatlar həyata keçirirlər. Müharibə şəraitinin davam etdiyi ölkələrdə, səfirlikləri qorumaq, hər hansı bir hücum olarsa bölgəni müdafiə etmək və şəxsi heyəti boşaltmaq üçün bu ölkənin dilini bilən və bölgədə təcrübəsi olan bir xarici missiya qrupu tapşırılmışdır. Bordo Berelilər də dövlət adamlarının yaxın qoruma vəzifəsini yerinə yetirir. Güc komandirlərinin, xüsusilə Baş Qərargah rəisinin və yüksək rütbəli generalların qoruma və təhlükəsizlik vəzifələrini öz üzərlərinə götürürlər. Dost və müttəfiq ölkələrin orduları üçün təlim, yardım və dəstək fəaliyyətləri həyata keçirirlər. Əməliyyat olunan ərazilərə əvvəlcədən sızaraq kritik obyektlərin və bölmələrin işarələnməsinə və zərərsizləşdirilməsinə, düşmən torpaqlarında kəşfiyyat və kəşfiyyat məlumatları toplanaraq dost qüvvələrin daha asan hərəkət etməsinə imkan verirlər. Həm də onlara yüksək riskli düşmən ərazilərindən bir məhbusun xilasetmə əməliyyatı aparmaq tapşırılıb.
Təhsil
Türkiyə Silahlı Qüvvələrində zabitlər, astsubaylar və mütəxəssis əsgərlər arasından könüllü heyət təlim üçün müraciət edə bilər. Yerli, beynəlxalq və ixtisas təhsili də daxil olmaqla 3 fərqli filialda 47 kurs alırlar. gəlirlər. Əldə olunan bacarıqlardan bəziləri aşağıdakılardır:
Düzensiz Döyüş və Müxtəlif Xüsusi Döyüş növləri Xüsusi əməliyyatlar Xüsusi kəşf və infiltrasiya Yerüstü və sualtı əməliyyatlar Statik Paraşüt və HALO / HAHO (Gecə və gündüz tullanma) Yaşayış Bölgələrində Terrorçularla Mübarizə (CQB / CQC Əməliyyatı) Vital Bakım və İşgəncə Əsaslı Dindirmə Pusu, basqın, təxribat, qaçmaq Qarşılaşma, VIP Qoruma və Taktik çəkiliş Mütəxəssis Marksmanlıq Zəka və xarici dil Dərin qarda, şiddətli soyuqda və səhra istisində işləyin Sanitariya Bomba atılması Güvən vuruldu Müharibə Bədən tərbiyəsi Psixoloji Əməliyyatlar, İctimai yardım, İctimaiyyətlə əlaqələr Hədəf təsviri, Yanğın tənzimlənməsi, Zərər Algılama İlk və Təcili yardım, Cərrahi Texnik Məhv üsulları, Mina və göbək tələləri