Vli boğazı
Vli boğazı (nid. Vlie, q.friz Fly) və ya Vlistorm — Niderlanda məxsus olan Vliland adasını Tershellinq adasından ayıran boğaz. orta əsrlər dönəmində Eyssel çayının mənsəbini təşkil edirdi. Flevo gölünü şimal dənizi ilə birləşdirirdi. Bu gündə bu yolla Harlingen limanına Vli vastəsi ilə getmək mümükündür.
| Vli boğazı | |
|---|---|
| nid. Vlie, q.friz Flyuk | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ən böyük dərinliyi | 23 m |
| Yerləşməsi | |
| 53°19′54″ şm. e. 5°08′30″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Niderland |
| Akvatoriyası | |
| Ayırır | Vliland adasını Tershellinq adasından |
|
|
|
Tarixi
Erkən orta əsrlərdə dənizin bu sahəsi tamamilə fərqli idi. B.e. 800 il əvvəl Zyoyderze mövcud olmamışdan öncə Vlilandvə Tershellinqin sahəsi indikindən adha böyük idi. Vli ensiz dərin keçid olaraq Şimal dənizini Almere gölü o da, öz növbəsində Zyoyderze ilə birləşdirirdi. Bu göllər öz növbəsində eysselin hövzəsini təşkil edirdi.
Orta əsrlər dönəmində baş vermiş güçlü fırtınalar bölgənin şəkillənməsinə öz təsirini göstərmişdir. 1164-cı İldə Müqəddəs Yulian, 1219-cu ildə isə Müqəddəs Marseliya fırtınaları nəticəsində daxili Almere gölü ətraf ərazilərin su basması sayəsində Zyoydere körfəzinə çevrilməsinə səbəb olmuşdur.
1666-cı ildə ingilis admiralı Robert Holms tərəfindən, ingilislərin sahil xəttində yerləşən xain saylar arasında olan yolları tapa bilməyəcəyinə yanlış olaraq inanan və Vli boğazına sığınan 130 gəmidən ibarət olan holland tacirlərinə aid donanma yandırılmışdır. Bu hadisə tarixə “Holms Tonqalı” olaraq düşür.
Afslyoytdeyk inşa edildikdəmn sonra çayın dənizə axan köhnə yatağı bağlanılır. Afslyoytdeykin inşası Vlidə su axınıənı 19 % artırmışdır[1].
İstinadlar
- «Morphology and Morphodynamics of the Wadden Sea» by A. Crosato and M. J. F. Stive