Varikosel
Varikosel - xayalardakı qanı boşaldan damarların müxtəlif səbəblərlə hədsiz genişlənməsi nəticəsində qanın geri axmasıdır. Nəticədə xayalarda qan dövranının pozulması skrotal temperaturun artması və toksik maddələrin artması səbəbindən spermatogenezin pozulmasına (spermanın sayının, hərəkətliliyinin və morfologiyasının) və sonsuzluğa səbəb olur. Bəzən varikosele olan xaya və xaya ətrafı nahiyədə ağrı olur.
Varikosel daha çox sol tərəfdəki xayada görülür. Sol tərəfdəki damarın sağdakından 10 cm daha uzun olması, solda daha sıx görülməsinin səbəblərindən biri ola bilər. Nadirən sadəcə sağ tərəfdə vəya hər iki tərəfdə də görülə bilər (%10-15). Xayaların üst hissəsində-yanda, skrotumun içində qıvrımlar şəklində şişlik hiss edilə bilər.
Varikosele xayada istilik artışı başda olmaq üzrə bir çox problem yarada bilər.Tədqiqatlar bunu göstərir ki sonsuzluq şikayəti ilə müraciət edən kişilərin %35-40-da varikosel müşahidə edilmişdir.
Əməliyyat
Varikosel diaqnozu qoyulan xəstələrə mütləq 2 ədəd sperma analizi aparılması lazımdır. Sperma sayı və hərəkəti aşağı və ya limit dəyərlərdədirsə əməliyyat aparılmalıdır. Əgər xəstə sperma vermə bilməyəcək yaşdadırsa varikosel əməliyyatı yenə də aparılmalıdır. Sperma sayı normal olan xəstələrdə 6 ay aralıqla sperma sayı aparılmalıdır, sperma sayı və hərəkəti normal dəyərlərin altına düşərsə əməliyyat aparılmalıdır. Hər varikoseli olan şəxs əməliyyat olmaq məcburiyyətində deyil, sperma sayı normal dəyərlərin altında isə əməliyyat aparılmalıdır.
Əlamətləri
- Xayalarda ağrı
- Xayalarda balacalaşma
- Xayalarda dolğunluq hissi
- Sonsuzluq
- Gözlə görülə bilən genişlənmiş damarlar
- Ələ gələn genişlənmiş damarlar