Şaquli enmə-qalxma

Şaquli enmə-qalxma (ing. Vertical Take-Off and Landing) bu cür sinifləndirmə az saylı havada hərəkət etmək üçün nəzərdə tutulmuş olan texnikanı əhatə edir: helikopterlər, avtojirlər, balonlar və hava gəmiləri (zeplinlər) əsasən VTOL olaraq sinifləndirilmirlər. Bəzi hava texnikaları VTOL moduna əlavə olaraq CTOL (Şərti enmə-qalxma/Conventional Take-off and Landing) və/və ya STOVL (Qısa enmə-qalxma/Short Take-Off and Landing) da edə bilirlər. Bəzilərinin isə eniş dəstləri üfüqi hərəkət üçün nəzərdə tutulmadığı üçün sadəcə olaraq şaquli enmə-qalxma edə bilirlər (Nümunə Convair XFY).

AV-8 Harrier II

Hal-hazırda iki praktiki VTOL təyyarə modeli mövcuddur:

• Rotor fırladan sistemlər — Bell Boeing V-22 Osprey və Bell V-280 Valor nümunəsində
• İstiqamətləndirilmiş reaktiv itələməli sistemlər — Harrier Jump Jet ailəsi və F-35 nümunəsində