Transplantasiya

Transplantasiya və ya orqan nəqli — insan orqanizminin bir hissəsinin digər insana köçürülməsi

Müqəddəs Kosmas və Damian tərəfindən mələklərin köməkliyi ilə aparılan ayaq transplantasiyası

Tarix

Dünyada ilk orqan transplantasiyası əməliyyatı 1883-cü ildə isveçrəli cərrah Teodor Koxer aparılmışdır: o, gənc kişidə qalxanabənzər vəzi dərialtı qarın nahiyyəsinə köçürmüşdür[1].

Növləri

Donordan asılı olaraq orqan köçürülməsi bir neçə cür olur:

  • avtogen (avtoloq) transplantasiya — eyni insanın bədəninin bir bölgəsindən digər bölgəsinə toxuma köçürülməsi,
  • allogen transplantasiya — bir insandan başqasına aparılan orqan (toxuma) köçürülməsi,
    • izogen (singen) transplantasiya zamanı monoziqot (tək yumurta) əkizlerde orqan köçürülməsi.
  • ksenotransplantasiya — bir heyvan növündən başqasına orqan (toxuma) köçürülməsi,
  • süni orqanlar,
  • kök hüceyrələrdən orqanların klonlaşdırılması.

Orqanın nəql edildiyi yerdən asılı olaraq üç cür transplantasiya növü olur:

  • izotop — orqanın köçürülmə yeri və toxuması eynidir (məs., pankreas ada hüceyrələrin transplantasiyası),
  • ortotop — orqanın köçürülmə yeri eynidir (məs., ürək transplantasiyası),
  • heterotop — orqanın köçürülmə yeri eyni deyil (məs., böyrək transplantasiyası).

Köçürülmüş orqan və toxumalar

Qanunlar

[13]

Xarici keçidləri

Həmçinin bax

İstinadlar
  1. "Organspende – Die Geschichte der Organtransplantation". 2013-12-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
  2. Donald M Botta Jr, MD — Heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
  3. Richard E Chinnock, MD — Pediatric heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-16 at the Wayback Machine. eMedicine.
  4. Albert Faro, MD — Pediatric lung transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. eMedicine.
  5. David Hatch, MD — Pediatric kidney transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-05 at the Wayback Machine. eMedicine.
  6. Cosme Manzarbeitia, MD — Liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-30 at the Wayback Machine. eMedicine.
  7. David A Axelrod, MD — Split liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-03 at the Wayback Machine. eMedicine.
  8. Dixon B Kaufman, MD — Pancreas transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-01 at the Wayback Machine. eMedicine.
  9. Stuart M Greenstein, MD — İntestinal transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-21 at the Wayback Machine. eMedicine.
  10. Seigo Nishida, MD — Pediatric Intestinal and Multivisceral Transplantation. eMedicine.
  11. Ajay Perumbeti, MD — Hematopoietic stem cell Transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
  12. Bardia Amirlak, MD — Hand transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-08 at the Wayback Machine. eMedicine.
  13. "İnsan orqan və (və ya) toxumalarının transplantasiyası haqqında Azərbaycan respubliksaının qanunu". 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.