Tartu

Tartu (est. Tartu, alm. Dorpat, Dörpt‎; 1030—1224 və 1893—1918-ci illərdə Юрьев, в 1224-1893-ci ildə Дерпт) — Estoniyanın şəhəridir. Emayıgi çayının sahilində yerləşir. Tallindən sonra Estoniyanın 2-ci böyük şəhəridir. Tartu şəhəri hələ b.e. V əsrindən «Tarbatu» (est. tarvas — «tur, ibtidai buğa və ya öküz») adında estlərin yaşayış məntəqəsi kimi tanınırdı. Şəhər tarix boyunca Qədim Rus dövlətinin, Novqorod respublikasının, Livoniya ordeninin, Reç Pospolitanın, İsveç Krallığının, Rusiya imperiyasının və SSRİ-nin tərkibində olmuşdu, buna görə də şəhərin bir çox variantda adı var.

Tartu
Tartu
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
58°22′48″ şm. e. 26°43′21″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1262
Sahəsi
  • 38,97 km² (31 dekabr 2016)[2]
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 95.190 nəfər (2021)
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 50050–51111
Nəqliyyat kodu T
Digər
tartu.ee
Tartu xəritədə
Tartu
Tartu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əhali

1990–2009-ci illər arası Tartu əhalisi.

182518331840184718561863186718811897
845010020121851291414386210142997442308
192219341939195919701979198920002011
50342588766028174263904591045181139779869597600

Əhalinin etnik tərkibi
Əhali 1867 1881 1897 1922 1934
faiz%faiz%faiz%faiz%faiz%
Ümumi2101410029974100423081005034210058876100
estonlar972046,31652655,42903968,64245984,55155987,6
almanlar890742,41048635,2702016,632106,427064,6
ruslar18668,918186,136898,725705,126404,5
digərlər5212,511443,825606,121034,219713,3
Əhali 1970< 1979 1989 2000 2010
faiz%faiz%faiz%faiz%faiz%
Ümumi9045910010438110011342010010116910097600100
estonlar6812975,37759774,38203172,38039779,57970081,7
ruslar1800919,92153020,62460421,71624516,11434014,7
ukraynalılar12771,416851,626392,312391,28910,9
finlər12201,412711,212751,110731,17060,7
beloruslar5510,67490,710881,04900,53550,4
digərlər12731,415491,517831,617251,716081,6

İqlim
Tartu üçün aylıq orta temperatur və yağıntı
Yan Fev Mar Apr May İyn İyl Avq Sen Okt Noy Dek
Max. Temperatur (°C) −4,8 −3,9 0,8 8,4 15,7 19,3 20,7 19,5 14,0 8,6 2,0 −2,3 Ø 8,2
Min. Temperatur (°C) −9,6 −9,4 −5,3 0,3 6,0 10,3 11,9 11,2 7,3 3,1 −1,6 −6,7 Ø 1,5
Yağıntı (mm) 29 23 26 34 53 61 71 86 65 53 48 40 Σ 589
Günəşli saatlar (s/g) 1,2 2,3 4,3 6,0 8,4 9,5 8,5 7,0 4,6 2,8 1,0 0,8 Ø 4,7
Yağışlı günlər (g) 8 7 7 7 8 9 10 11 11 11 11 11 Σ 111
Nisbi rütubət (%) 85 84 79 72 68 73 77 80 84 85 89 88 Ø 80,3
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
−4,8
−9,6
−3,9
−9,4
0,8
−5,3
8,4
0,3
15,7
6,0
19,3
10,3
20,7
11,9
19,5
11,2
14,0
7,3
8,6
3,1
2,0
−1,6
−2,3
−6,7
Yan Fev Mar Apr May İyn İyl Avq Sen Okt Noy Dek
A
t
m
o
s
f
e
r

ç
ö
k
ü
n
t
ü
s
ü		 29
23
26
34
53
61
71
86
65
53
48
40
  Yan Fev Mar Apr May İyn İyl Avq Sep Okt Noy Dek


Mənbə: fehlt

Memarlıq abidələri

  • Tartu ratuşası axşam
    Tartu ratuşası axşam
  • İngilis körpüsü
    İngilis körpüsü
  • Pyotr kilsəsi
    Pyotr kilsəsi
  • Universitetin baş binası
    Universitetin baş binası
  • "Yıxılan" ev
    "Yıxılan" ev
  • AHHAA muzeyi və Tigutorn - şəhərin ən hündür binası
    AHHAA muzeyi və Tigutorn - şəhərin ən hündür binası
  • Baş Katedral binası
    Baş Katedral binası
  • Tartu müg. Pavel kilsəsi
    Tartu müg. Pavel kilsəsi

Partnyorlaşmış şəhərlər
Vikianbarda Tartu ilə əlaqəli mediafayllar var.
Vikimənbədə Tartu ilə əlaqəli məlumatlar var.
  1. archINFORM (alm.). 1994.
  2. Land Board. 1990.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.