Təlatüm (film, 2006)

Filmdə hadisələr 1993-cü ildə baş verir. Telefilm orijinal formada başlayır. Törətdikləri cinayət əməllərinə görə məhkəmənin hökmü ilə cəza çəkənlər dövlət başçısının verdiyi ilk əfv fərmanından sevinirlər. İkinci dəfə həbsxana taleyi yaşayan Kamil Şabanov (Əjdər Həmidov) deyir: "Heç inana bilmirəm ki, bu gün azadlığa çıxıram... Doğrudan da, bağışlamaq qəlbin böyüklüyüdür". Məhbus-aktyorun tərəf-müqabili isə onun sevincini kədərə çevirmək istəyir: "Çıxıb neyləyəcəksən, onsuz da tezliklə yanımıza qayıdacaqsan. Bura artıq sənin doğma evindir". Lakin Kamil həvəsdən düşmür. O, həbsxananın dəmir qapısından çıxanda sanki işıqlı dünyanı təzəcə görür. İllər boyu intizar çəkən ana (Şəfiqə Qasımova) balasını köksünə sıxır, onun üzünə, saçlarına sığal çəkir. Təəssüf ki, müəyyən müddətdən sonra Kamilin yenidən müttəhimlər kürsüsündə dayanmaq təhlükəsi yaranır.

Kamil azadlığa çıxsa da, dövrün qeyri-qanuni hadisələri onun ətrafında cərəyan edir. Çox çəkmir ki, o, əvvəlcədən planlaşdırılmış "tələ"yə düşür. Baş verən ölüm hadisəsinə səbəbkar qüvvələr isə müvəqqəti olsa da kənarda qalır, əməllərini ört-basdır etməyə cəhd göstərirlər. Belə çətin ərəfədə haqqın təsdiqini sübuta yetirmək üçün Bakıdan hakim İlyas Şahdağlı (Nurəddin Mehdixanlı) məhkəmə prosesini aparmağa gəlir. Cinayətkarlar onu yolda saxlayırlar. Lakin o öz qürurundan, əqidəsindən, saf düşüncəsindən dönmür. Rayon prokuroru Səməd Məmmədli (Rəfael Dadaşov), milis rəisinin müavini Emin Yusifli (Ramiz Məmmədov) qatillərlə əlbir olduqlarından əsil həqiqətin aşkarlanmasına imkan vermirlər. Hakimin isə mövqeyi qətidir.

Telefilmdə hadisələr tədricən kuliminasiya zirvəsinə yüksəlir. 82 yaşlı qadının qız övladı qatillərə istiqamət verir ki, anasını öldürsünlər. Tədricən cinayətin üstü açılır. Hakimin qəti mövqeyi hadisələrin inkişafına marağı daha da artırır. Rejissorun verdiyi ikili kadr dəyişikliyində ekranda olmuş əhvalatın həqiqi təsvirləri görünür. Pakizə nənəni (Səmayə Musayeva) qətlə yetirənlərin kimliyi aydınlaşır.

Məhkəmə prosesi başlayır. Hakim haqqı nahaqdan seçməyə, kimin təqsirkar olduğunu aydınlaşdırmağa çalışır. Qəddarlıqla qətlə yetirilən Pakizə nənənin qızı, cinayətin əsas iştirakçısı Nəcibə (Mehriban Xanlarova) əsl qatilə (Müdhət Aydın) müraciətlə deyir: "Siz nə danışırsız? Mən öldürmüşəm anamı? Yox, möhtərəm hakim (huşunu itirib yıxılır)..." Nəticədə bir çox mətləblər açıqlanmır. Bəzi məqamlar üstüörtülü qalır...

Peşəkar rejissor Məhərrəm Bədirzadənin "Təlatüm" televiziya filmi 15-16 il əvvəlki hadisələrin təsviri kimi yaddaşlarda qalır. Bəzi qüsurlarına, xüsusən tələsiklikdən irəli gələn lüzumsuz dialoqlara, deyimlərə, müraciətlərə baxmayaraq lent əsəri maraqla qarşılanır.

Film eyniadlı kriminal roman əsasında çəkilmişdir.

Əmir Bayramov (Bakı Şəhər Hərbi Məhkəməsinin sədri)

Vidadi Bayramov (Oğuz Rayon Daxili İşlər Şöbəsinin rəisi)

Xalid Qasımov (1 Saylı Tam Müəssisə Müəssisəsinin baş direktoru)

• Filmi izlə