Azərbaycan Tibb Universiteti
Azərbaycan Tibb Universiteti – Azərbaycanın tibb profilli ali təhsil müəssisəsi.
Azərbaycan Tibb Universiteti | |
---|---|
40°23′46″ şm. e. 49°49′59″ ş. u. | |
Əsası qoyulub | 1930 |
Rektor | Gəray Gəraybəyli |
Şəhər | Bakı |
Ölkə | |
Sayt | amu.edu.az |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
AXC dövrü
Azərbaycanda yüksəkixtisaslı tibb kadrlarının hazırlanması 1919-cu ilin noyabrında ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin qərarına əsasən, tibb fakültəsi də daxil olmaqla dörd fakültədən ibarət Bakı Dövlət Universitetinin yaradıldığı vaxtdan başlamışdır.
1919-cu ilin may ayında tanınmış cərrah professor İ. Razumovskinin rəhbərliyi altında xüsusi hazırlıq komissiyası təşkil edilmiş, üç ay sonra isə Universitet ilk tələbələrini qəbul etmişdir.
Tibb fakültəsinin yaradılmasında tanınmış alimlərdən professorlar İ. Şirokoqorov, S. Davidenkov, F. İlyin, L. Levin, N. Uşinski, K. Malinovski, P. Rostovsev, M. Çlenov və başqalarının böyük rolu olmuşdur. Hökumətin qərarına əsasən, Bakı şəhərinin mühüm xəstəxanaları Universitetin istifadəsinə verildi. Həmin dövrdə tibb kadrları hazırlanmasının
Bakı Dövlət Universitetinin ilk buraxılışı 1922-ci ildə oldu və 30 məzuna şərəfli həkim adı verildi. Onların arasında iki azərbaycanlı qız da var idi: Adilə Şahtaxtinskaya və Ceyran Sultanova.
1930–1940-cı illər
1930-cu ilə kimi Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsi 1407 həkim hazırladı. Onların arasında 292 azərbaycanlı oğlan və 56 qız var idi.
Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 1930-cu il 19 iyunda Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsinin müstəqil, 2 fakültəsindən ibarət (müalicə-profilaktika və sanitariya-gigiyena) tibb institutuna çevrilməsi haqqında 287\99 saylı qərarı verildi.
İkinci Dünya Müharibəsi dövründə
1940-cı ilin əvvəllərində 3 fakültədə 45 kafedra fəaliyyət göstərirdi. İllik tələbə qəbulu 500 nəfər idi.
İkinci dünya müharibəsi illərində institut cəbhə üçün həkim hazırlanmasına böyük yardım göstərirdi. Cəbhənin yaxın olmasına baxmayaraq, 1941–1944-cü illər ərzində institutda bir gün də olsa dərslər dayandırılmadı, 2082 həkim hazırlandı. Həmin illərdə ATİ-nin müharibə dövründəki fəaliyyəti yüksək qiymətləndirildi; institut 1943-cü ildə Keçici Qırmızı Bayraqla təltif edildi.
1945–1992-ci illər
1957-ci il 29 aprel tarixində institut üçün tarixi gün oldu. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin fərmanına əsasən, instituta tanınmış ictimai xadim, həkim, yazıçı Nəriman Nərimanovun adı verildi və institutun bütün sonrakı fəaliyyəti onun adı ilə bağlı oldu.
Sonrakı illər institutun maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, yeni kafedra və kursların açılması ilə əlamətdar oldu. Belə ki, üçüncü tədris binasının tikintisi başa çatdırıldı, birinci və ikinci tədris binaları tikilib istifadəyə verildi.
Azərbaycan Tibb İnstitutu təşkil edilməsinin 50-illik yubileyi ərəfəsində səhiyyənin, tibb elminin inkişafında və tibb kadrlarının hazırlanmasında xidmətlərinə görə, Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni ilə təltif edildi.
1991-ci il 4 fevralda Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə ATİ-yə Universitet statusu verilmişdir, o vaxtdan etibarən institut N. Nərimanov adına Azərbaycan Tibb Universiteti adlanır.
Akademik
Bakalavr
Fakültə | Təsis olunub | Fakültə dekanı | İstinadlar |
---|---|---|---|
I Müalicə-profilaktika | 5 may 1974 | Elşad Mirzəli oğlu Novruzov | [1][2] |
II Müalicə-profilaktika | 5 may 1974 | İsrail Şəmşəd oğlu Məhərrəmbəyli | [3][4] |
İctimai səhiyyə | 1930 | A. Ə. Ağayev | [5][6] |
Stomatologiya | 1954 | Səid İlham oğlu Əhmədov | [7][8] |
Əczaçılıq | 1938 | Fərəh İlham qızı Mədətli | [9][10] |
Hərbi tibb | 25 may 2000 | [11] |
Rezidentura
Fakültə |
---|
Anesteziologiya-reanimatologiya |
Ümumi cərrahiyyə |
Neyrocərrahiyyə |
Plastik cərrahiyyə |
Ürək-damar cərrahiyyəsi |
Uşaq cərrahiyyəsi |
Otolorinolarinqologiya |
Travmatologiya-ortopediya |
Onkologiya |
Urologiya |
Oftalmologiya |
Mamalıq-ginekologiya |
Psixiatriya |
Nevrologiya |
Terapiya |
Kardiologiya |
Nefrologiya |
Qastroenterologiya |
Hematologiya |
Dermatovenerologiya |
İmmunologiya |
Allerqologiya |
Yoluxucu xəstəliklər |
Revmatologiya |
Endokrinologiya |
Narkologiya |
Fizioterapiya və tibbi bərpa |
Ftiziatriya |
Patoloji anatomiya, məhkəmə tibbi ekspertiza |
Pediatriya |
Şüa terapiyası |
Şüa diaqnostikası |
Stomatologiya |
Üz-çənə cərrahiyyəsi |
Sosial gigiyena və səhiyyənin təşkili |
Gigiyena |
Mikrobiologiya |
Laboratoriya işi |
Genetika |
Epidemiologiya |
Tibbi menecment |
Kafedralar[12]
Fakültə | Fakültənin nəzdindəki kafedralar |
---|---|
I Müalicə-profilaktika fakültəsi | Tibbi biologiya və genetika kafedrası |
I mamalıq-ginekologiya kafedrası | |
Oftalmologiya kafedrası | |
Dermatovenerologiya kafedrası | |
Nevrologiya kafedrası | |
Anesteziologiya ve reanimatologiya kafedrası | |
I daxili xəstəliklər kafedrası | |
I cərrahi xəstəliklər kafedrası | |
III cərrahi xəstəliklər kafedrası | |
İnsan anatomiyası və tibbi terminologiya kafedrası | |
Onkologiya kafedrası | |
Kliniki farmakologiya kafedrası | |
Məhkəmə təbabəti kafedrası | |
Terapevtik və pediatrik propedevtika | |
Neyrocərrahlıq kafedrası | |
I Uşaq xəstəlikləri kafedrası | |
Uşaq cərrahlığı kafedrası | |
Sitologiyada, embriologiya ve histologiya kafedrası | |
Kliniki allerqologiya və immunologiya kafedrası | |
II Müalicə-profilaktika fakültəsi | Normal fiziologiya kafedrası |
Tibbi və bioloji fizika kafedrası | |
II mamalıq və ginekologiya kafedrası | |
Urologiya kafedrası | |
Travmatologiya və ortopediya kafedrası | |
II daxili xəstəliklər kafedrası | |
Ümumi cərrahlıq kafedrası | |
II cərrahi xəstəliklər kafedrası | |
II Uşaq xəstəlikləri kafedrası | |
Şüa diaqnostikası və terapiyası kafedrası | |
Psixiatriya kafedrası | |
Ailə təbabəti kafedrası | |
Fizioterapiya və tibbi reabilitasiya kafedrası | |
Patoloji fiziologiya kafedrası | |
Patoloji anatomiya kafedrası | |
III Daxili xəstəliklər | |
İctimai səhiyyə fakültəsi | Uşaq-yeniyetmələrin sağlamlığı və əmək sağlamlığı kafedrası |
Qidalanma və tibbi ekologiya kafedrası | |
İctimai sağlamlıq və səhiyyənin təşkili | |
Tibbi mikrobiologiya və immunologiya kafedrası | |
Epidemiologiya və biostatistika kafedrası | |
Bioloji kimya kafedrası | |
Ağciyər xəstəlikləri kafedrası | |
Yoluxucu Xəstəliklər Kafedrası | |
Stomatologiya fakültəsi | Ortopedik stomatologiya kafedrası |
Ağız və üz-çənə cərrahiyyəsi kafedrası | |
Uşaq stomatologiyası kafedrası | |
Terapevtik stomatologiya kafedrası | |
Qulaq, burun və boğaz xəstəlikləri kafedrası | |
Xarici dillər kafedrası | |
Əczaçılıq fakültəsi | Azərbaycan dili kafedrası |
Əczaçılıq texnologiyası və idarəçiliyi kafedrası | |
Farmakoqnoziya kafedrası | |
Farmakologiya kafedrası | |
Əczaçılıq kimyası kafedrası | |
Əczaçılıq toksikologiyası və kimya kafedrası | |
İctimai fənlər kafedrası | |
Hərbi tibb fakültəsi | Hərbi terapiya |
Tibbi profilaktika | |
Hərbi cərrahiyyə | |
Tibb xidmətinin təşkili və taktikası |
Tərkibi
Yataqxana
Azərbaycan Tibb Universitetində 6 tələbə yataqxanası mövcuddur. Onlardan ikisi oğlanlar, ikisi qızlar digər iki yataqxana isə xarici tələbələr üçündür. Yataqxanalar oxu zalları, kitabxana, peyk antenaları ilə dünya kanallarını izləmək imkanı verən televizorlarla təchiz olunmuşdur. Yataqxana binaları hər mərtəbəsində istirahət otaqları, tələbələrin yaxınları ilə görüşməsi üçün qonaq otaqları vardır.
Tədris Stomatoloji Klinikası
2002-ci ildə yaradılmışdır. Tədris Stomatoloji klinikada terapevtik, ortopedik, ağız və üz-çənə cərrahiyyəsi, uşaq stomatologiyası kafedraları və müalicə-profilaktika və digər fakültələrin tələbələri üçün stomatologiya kafedrası ilə bərabər, terapiya, cərrahiyyə, ortopediya, ortodontiya, parodontologiya, implantologiya, fizioterapiya, rentgen şöbələri və laboratoriyalar fəaliyyət göstərir. ATU-nun Tədris Stomatoloji klinikasının nəzdində tədris mərkəzi də fəaliyyət göstərir.
Onkoloji Klinika
ATU-nun nəzdindəki Onkoloji klinika 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. Onkoloji klinika 2 stasionar şöbədən, gündüz stasionarından, poliklinika və diaqnostika şöbəsindən, əməliyyat və anestezioloji şöbədən ibarətdir. Klinikada müasir tipli uşaq onkologiyası şöbəsi də yaradılmışdır. Klinikada 24 saat ərzində fəaliyyət göstərən ekspress-laboratoriya da vardır. Klinikanın əməliyyat və anestezioloji şöbəsi 4 əməliyyat otağından və 8 çarpayılıq əməliyyatdan sonra xəstələrə nəzarət bölümündən ibarətdir.
Tədris Terapevtik Klinikası
Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikası 2010-cu ildən fəaliyyət göstərir. Klinikada efferent terapiya mərkəzi, endekrinologiya, endoskopiya, hematologiya, heriatriya, kardiologiya, klinik diaqnostik laboratoriya, kansultativ-diaqnostik poliknika, nevrologiya, pulmonologiya, allerqologiya və nefrologiya, reanimasiya və intensiv terapiya, revmatologiya və qastroenterologiya, şüa diaqnostika, təcili tibbi yardım, ürək-damar mərkəzi, uşaq kardio-revmatologiya, uşaq pulmonologiya, allerqologiya və endokrinologiya şöbələri fəaliyyət göstərir.
Klinikada 12 klinik kafedra yerləşdirilmişdir. Bu tibb ocağında eyni vaxtda 640 tələbəni qəbul edə biləcək multimedia sistemi ilə təchiz olunmuş 8 mühazirə zalı, gündə 1000-ə qədər tələbəni qəbul edə bilən, kompüterləşdirilmiş 70-ə qədər dərs otağı var.
Tədris Cərrahiyyə Klinikası
Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Cərrahiyyə Klinikası 2013-cü ildən fəaliyyət göstərir. 500 çarpayılıq klinikada cərrahi və diaqnostik istiqamətlərdə 18 kafedra, 28 şöbə mövcuddur. Klinikada ümumi cərrahiyyə, uşaq cərrahiyyəsi, döş qəfəsi cərrahiyyəsi, oftalmologiya, travmatologiya, neyrocərrahiyyə və digər şöbələr fəaliyyət göstərir. Klinikanın mərkəzi laboratoriyasında biokimya, mikrobiologiya, immunologiya, molekulyar genetika və digər bölmələr fəaliyyət göstərir.
Kitabxana
Azərbaycan Tibb Universitetinin Əsaslı kitabxanası universitetin 5 saylı tədris binasında yerləşir. Əsaslı Kitabxanada 260 nəfərlik 3 oxu zalı var. Zallardan birində fərdi noutbuklar üçün 32 yer quraşdırılıb. Oxuculara 9 kompüterlə xidmət edilir. Kitab fondu 805 min nüsxəyə çatmışdır. Əsaslı Kitabxana 2000-ci ildən internetə qoşulmuş, kitabxananın http://www.medlib.aznet.org Arxivləşdirilib 2021-08-24 at the Wayback Machine saytı açılmışdır.
Tələbələr üçün
Tələbə Elmi Cəmiyyəti
1947-ci ildə Azərbaycan Tibb Universitetində Tələbə Elmi Cəmiyyəti yaradılmışdır. Bu cəmiyyətin xətti ilə hər ilin may ayında yekun Ümumuniversitet konfransı keçirilir. Təşkilatın plenar iclaslarında və seksiyalarda dinlənilən ən yaxşı işlər həmin ilin dekabr ayında "İlin ən yaxşı tələbə elmi işi" müsabiqəsinə təqdim edilir və ən yaxşı işlər tələbələrin Ümumrespublika konfransında dinlənilərək, münsiflər tərəfindən mükafatlandırılır. Tələbələrin bir qrupu hər il beynəlxalq müsabiqələrdə iştirak edərək I dərəcəli diplomlara, sertifikatlara layiq görülürlər. Son 10 il ərzində Tələbə Elmi Cəmiyyətinin xətti ilə fakültələr üzrə 150, kafedralar üzrə 1500-dən artıq elmi konfrans keçirilmişdir.
Dərnəklər
- "Çinar" rəqs ansamblı. 1998-ci ildə "Çinar" ansamblı Fransada keçirilən xalq yaradıcılığı festivalında dünyanın 38 ölkəsinin kollektivləri arasında III yeri tutmuşdur.
- "Şəfa" xalq instrumental ansamblı
Rektorlar
- Möhsün Qədirli (1930)
- N. Məmmədli (1931 – 1932)
- Əziz Əliyev (1932 – 1934)
- M. Hüseynov (1934 – 1935)
- Əziz Əliyev (1935 – 1938)
- M. Əliyev (1938 – 1942)
- Z. Məmmədov (1943 – 1946)
- Bahadur Eyvazov (1946 – 1964)
- X. Həsənov (1964 – 1968)
- B. Məcidov (1968 – 1972)
- Z. Quliyeva (1972 – 1983)
- Y. Məmmədov (1983 – 1992)
- Əhliman Əmiraslanov (1992 – 2015)
- Gəray Gəraybəyli (2016 — Hal-hazırda)[13].
Beynəlxalq əlaqələri
Azərbaycan Tibb Universiteti Qafqaz Universitetlər Birliyinin, Türk Dünyası Universitetlər Birliyinin, Qara Dəniz Universitetlər Şəbəkəsinin üzvüdür.
USAID, Amerika-Avstriya Fondu (AAF), Almaniya Akademik Mübadilə Xidməti (DAAD), TİKA (Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi), Dünya Bankı, British Council və s. ilə əməkdaşlıq edir.
Azərbaycan Tibb Universiteti ABŞ Dövlət Departamentinin Fulbright, Avropa İttifaqının Erasmus+, Türkiyənin Mevlana proqramları ilə əməkdaşlıq edir.
İstinadlar
- "I Müalicə-profilaktika fakültəsi". 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "MPF1 dekanı". 2022-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "II Müalicə-profilaktika fakültəsi". 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "MPF2 dekanı". 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "İctimai səhiyyə fakültəsi". 2022-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "İSF dekanı". 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Stomatologiya fakültəsi". 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Stomatologiya fakültəsi dekanı". 2023-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Əczaçılıq fakültəsi". 2022-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Əczaçılıq fakültəsi dekanı". 2022-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Hərbi tibb fakültəsi". 2023-01-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Kafedralar". 2022-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - SƏNƏDLƏR » Sərəncamlar G.Ç.Gəraybəylinin Azərbaycan Tibb Universitetinin rektoru təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". www.president.az (azərb.). 11 aprel 2016. 2021-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2016.