Türkiyə iqtisadiyyatı

Türkiyə iqtisadiyyatı, Beynəlxalq Valyuta Fondu (IMF) tərəfindən inkişaf edən bazar olaraq təyin olunan bir iqtisadiyyattır. Türkiyə, dünyanın sənayeləşən ölkələr arasında görülür. The World Factbook'a görə Türkiyə böyük ölçüdə inkişaf etmiş bir iktisada malikdir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının, tekstil, motorlu nəqliyyat vasitələri, gəmilər və digər nəqliyyat avadanlıqları, tikinti materialları, istehlakçı elektronikası və ağ əşya kimi sektorlarda dünyanın lider üreticilerindendir. Dövlətin sənaye, bankçılıq, nəqliyyat və rabitə sektorlarında hələ də əhəmiyyətli bir rol boynuna götürməsini baxmayaraq son illərdə xüsusi sektörde də sürətli bir inkişaf təmin etmişdir.

Türkiyə iqtisadiyyatı
Türkiyənin əsas iqtisadi mərkəzlərindən biri olan Levent, İstanbul
Türkiyənin əsas iqtisadi mərkəzlərindən biri olan Levent, İstanbul
Valyuta Türkiyə lirəsi (TRY, ₺)
Büdcə ili Təqvim ili
Ticarət təşkilatları G-20, OECD, ÜTT, ECO, BSEC, AIIB, D-8, Avropa Birliyi Gömrük İttifaqı
Statistika
ÜDM ▼ 743.708 milyard $
ÜDM sıralaması 19-cu sırada
Adambaşına düşən ÜDM 9,346 $
Adambaşına düşən ÜDM sıralaması 70-ci sırada
Sektorlarına görə ÜDM Kənd təsərrüfatı (8.1%), sənaye (27.7%), xidmət sahəsi (64.2%)
İnflyasiya (İQİ) 7,7 % (2015)
Uçot faiz dərəcəsi 14 % (mart 2022)[1]
Yoxsulluq həddindən aşağı olan əhali ▲ 21.9% (2015)
Cini indeksi ▲ 43.0 orta (2017)
İşsizlik səviyyəsi ▲ 14.7% (2019)
Orta aylıq gəlir TRY 2,850 / €473 / $573
Xarici ticarət
İxrac ▲ 166.2 milyard $ (30-cu)
İxrac məhsulları Geyim, ərzaq, parça, metallurgiya, nəqliyyat
İxrac tərəfdaşları Almaniya Almaniya (9.6%)
Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq (6.1%)
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri BƏƏ (5.9%)
İraq İraq (5.8%)
ABŞ ABŞ (5.5%)
İtaliya İtaliya (5.4%)
Fransa Fransa (4.2%)
İspaniya İspaniya (4%) (2017)
İdxal ▲ 225.1 milyard $ (35-ci)
İdxal məhsulları Maşın, kimyəvi maddə, yanacaq, nəqliyyat
İdxal tərəfdaşları Çin ÇXR (10%)
Almaniya Almaniya (9.1%)
Rusiya Rusiya (8.4%)
ABŞ ABŞ (5.1%)
İtaliya İtaliya
Cari hesab ▼ ÜDM-nin 33,5%-i
Dövlət maliyyəsi
Gəlirlər 175,4 milyard $ (2015)
Xərclər 187,4 milyard $ (2015)
Xarici ehtiyatlar 107.7 milyard $ (31 dekabr 2017)
Əsas mənbə: CIA World FactBook
Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir.

Energetika

Türkiyə 2018-ci il ən çox Rusiya, İran və İraqdan neft idxal edib. Türkiyənin neft və neft məhsulları idxalı 2018-ci il əvvəlki ilə görə 9,2 faiz azalaraq 38 milyon 711 min ton olub. İl ərzində xam neft idxalı isə 18,61 azalaraq 20,9 milyon tona geriləyib. 2018-ci il Türkiyənin neft və neft məhsulları ixracı 8,87 milyon ton olub. Türkiyə 2017-ci ildə 42,7 milyon ton, 2016-cı ildə 40 milyon ton, 2015-ci ildə 39,6 milyon ton, 2014-cü ildə 32,6 milyon ton və 2013-cü ildə isə 18,6 milyon ton neft və neft məhsulları idxal etmişdi.[2]

Böyük şirkətlər
Dünya sıralamasıŞirkətSənayegəlir
(milyard $)		Mənfəət
(milyard $)		Aktivlər
(milyard $)		Bazar dəyəri
(milyard $)
274Türkiye İş BankasıBanking14.582.32114.279.92
288Garanti BankasıBanking9.531.87101.3414.93
321Koç HoldingConglomerate34.721.4127.3610.65
343AkbankBanking7.931.6990.3813.24
414Sabancı HoldingConglomerate12.960.9196.158.1
534Halk BankasıBanking6.421.5761.17.94
609VakıfbankBanking6.270.8862.944.85
666TurkcellTelecommunications5.961.239.9712.48
683Türk TelekomTelecommunications6.920.688.499.91
934Enka İnşaatConstruction6.540.658.479.65
1507Efes GrupBeverage4.831.3710.416.75
1872Türk Hava YollarıTransportation9.870.3611.824.29

Həmçinin bax

İstinadlar
  1. "Центробанк Турции сохранил ключевую ставку на уровне 14%". 2022-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-18.
  2. "Türkiyə keçən il ən çox Rusiya, İran və İraqdan neft alıb". 2019-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-16.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.