Sukarno
Sukarno (6 iyun 1901[1][2][…], Surabaya, Niderland Ost-Hindi[3] – 21 iyun 1970[3][1][…], Cakarta[3]) — İndoneziyanın ilk prezidenti. O, 1945–1967-ci illərdə bu vəzifəni icra etmişdir. İndoneziya milli partiyasının yaradıcılarından və İndoneziya millətçiliyinin banilərindən biri sayılır. Yoldaş Karno ləqəbi ilə tanınır.
| Sukarno | |
|---|---|
| ind. Sukarno | |
 Sukarno (1949) | |
| 18 iyun 1945 – 12 mart 1967 | |
| Vitse-prezident | Məhəmməd Hatta |
| Əvvəlki | təsis edilib |
| Sonrakı | Suxarto |
| 27 dekabr 1949 – 17 avqust 1950 | |
| Vitse-prezident | Məhəmməd Hatta |
| Əvvəlki | təsis edilib |
| Sonrakı | ləğv edilib |
 | |
| 9 iyul 1959 – 25 iyul 1966 | |
| Prezident | özü |
| Vitse-prezident | Məhəmməd Hatta |
| Əvvəlki | Cuanda Kartavidcaca |
| Sonrakı | ləğv edilib |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Kusno Sosrodihardjo |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Surabaya |
| Vəfat tarixi | (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | Cakarta |
| Vəfat səbəbi | böyrək çatışmazlığı[d] |
| Partiya | İndoneziya Milli Partiyası |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, rəsm kolleksioneri[d] |
| Həyat yoldaşları |
Oetari (e. 1921; b. 1922) Inqqit Garnasih (e. 1923; b. 1942) Fatmavati (e. 1943) Hartini (e. 1954) Kartini Manoppo (e. 1959; b. 1968) Naoko Nemoto (e. 1962) Haryati (e. 1963; b. 1966) Yurike Sanqer (e. 1964; b. 1967) Heldi Cafar (e. 1966; b. 1967). |
| Uşaqları |
Ratna Cuami Kartika Quntur Sukarnoputra Raxmavati Sukarnoputri Sukmavati Sukarnoputri Quruh Sukarnoputra Taufan Sukarno Bayu Sukarno Karina Kartika Sari Devi Sukarno Ayu Qembirovati Totok Suryavan. |
| Dini | islam |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uşaqlığı
Sukarno 6 iyun 1901-ci ildə Surabae şəhərində anadan olub. Onun xəstə və zəif böyüməsini valideynləri adının uğursuz olamsı ilə bağlayıb və onun adını qədim hind eposu "Mahabharata" qəhrəmanı olan Karnonun adını qoyublar. Əhməd adı oğlanın ikinci adıdır.
Gənclik
Gənc Sukarno "Sarekat islam" (islam birliyi) hərəkatına qoşulub və bu hərəkatının liderinin — Çokroaminotonun evində dörd il yaşayıb. 1920-ci ildə Sukarno Ömar Səid Çokroaminotonun qızı Siti Oetari ilə evləndi. Bu illərdə o ilk siyasi dərslər almağa başladı.
Sukarno siyasətindən narazılıq
1960-cı illərin əvvəllərində İndoneziya iqtisadiyyatı ağır böhran keçirirdi. Çinlilərin, hollandların ölkədən qovulması, xarici iqtisadi əlaqələrin pozulması, korrupsiya və oğurluğun yayılması ticarət və nəqliyyat sisteminin işinin pozulmasına gətirib çıxardı. Müxtəlif siyasi qüvvələrin prezidentin siyasətindən narazılığı İndoneziyada daxili siyasi gərginliyə və qarşıdurma gətirib çıxardı ki, bu da çevrilişlə bitdi.
Ölümü
Sukarno hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldıqdan sonra ev dustağı edilmişdi. Bundan sonra onda ürək xəstəliyi kəskinləşdi, daha da tez-tez ürək tutmaları olurdu. 1970-ci ilin yayında onun vəziyyəti get-gedə ağırlaşdı və iyulun 21-də səhər saatlarında vəfat etdi. Hakimiyyətdə olmamasına baxmayaraq, milyonlarla insan onun dəfn mərasiminə toplaşmışdı. Onun vəfatının doqquzuncu ildönümü təmtəraqlı təşkil edildi və xatirəsinə ucaldılmış abidənin təntənəli şəkildə açılışı oldu.
Maraqlı faktlar
Sukarno yapon, ərəb, ingilis, holland, alman, fransız dillərini bilirdi. İncəsənətlə bağlı kolleksiya toplayırdı.
Mahnılar
Soetedjo tərəfindən 1960-cı illərin əvvəllərində "Oentoek Paduka Jang Mulia Presiden Sukarno" (azərb. "Zati-aliləri Prezident Sukarno üçün") mahnısı yazılmışdı. Bu mahnı İndoneziyanın məşhur qadın solisti Lilis Suryaninin ifasında daha da populyarlaşdı.
İstinadlar
- Hanna W. A. Sukarno // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Achmed Sukarno // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Сукарно // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
