Stridonlu İyeronim
Eusébios Sofrónius İyerónim (lat. Eusebius Sophronius Hieronymus; yun. Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος; d. 347 – ö. 420) - latın atalarından ən tanınmış kilsə atalarından biri, kilsə yazarı, Müqəddəs kitabın latın dilinə çevirəni, rahibi. Həm Katolik, həm də Ortodoks kilsəsinin müqəddəsidir.
İyeronim Stridonlu | |
---|---|
lat. Eusebius Sophronius Hieronymus | |
Rütbə | Rahib |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Stridon, Dalmatiya, Roma imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Beytlehem, Yəhudiyyə, Bizans imperiyası |
Qeyd edilir |
Roma-Katolik kilsəsi Lüteran kilsəsi Qərb ortodoks kilsəsi, Anqlikan kilsəsi |
Əsas məbədi | Müqəddəs Məryam məbədi, Roma |
Xatirə günü | Ortodoks kilsələrində 15 (28) iyun, Katolik kilsəsində 30 sentyabr |
Himayədar | tərcüməçilər |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Erkən xristianlıq |
Yunandilli apologetika:
Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika:
Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar:
|
Xristian ehkamlarının formalaşması
Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər:
Rəsmi kilsə tərəfdarları:
Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər:
|
Latın qərbində Kilsə Ataları
Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
Stridon şəhərində anadan olmuşdur. Öz təhsilini Romada almışdır və orada da 366-cı ildə Xristianlığı qəbul etmişdir. 382-385 illərdə İyeronim papa Damasusun katibi olmuşdur.
Yeronim öz dövrünün ən savadlı adamlarından biri idi. O, 180-dən çox əsərin yazarı olmuşdur. Bir çox Biblinın kitablarına şərhlər yazmışdır. Əksər hallarda o, təvilləri, alleqoriyaları rədd edərək Müqəddəs Kitabı hərfi mənada izah edirdi.
İyeronim ən böyük işi onun tərəfindən Əhdi-Ətiqin qədim yəhudi dilindən latın dilinə tərcüməsi və onun redaktə edilməsi olmuşdur. Tərcümə zamanı o Əhdi-Ətiqin "Septuaginta" adlanan yunan dilinə tərcüməsindən də istifadə etmişdir. Eyni zamanda o Əhdi-Cədidi də yunancadan latıncaya çevirmişdir. Bu tərcümlər bir yerə yığılıb "Vulqata" adlandırılmış və Trident kilsə məclisi tərəfindən (1545 ildə) Müqəddəs kitab kimi qəbul edilmişdir. Bundan sonra Roma imperiyasının qərbində Bibliyanın yunan tərcümələrinə ehtiyac qalmamışdı və kilsə dili latın olmuşdur.
Katolik kilsəsində Yeronim tərcüməçilərin himayəçisidir. Onun ölüm günü 30 sentyabr Beynalxalq tərcüməçilər federasiyası tərəfindən 1991-ci ildən başlayaraq Ümumdünya tərcüməçilərin günü kimi qeyd olunur.
Mənbə
- Aydın Əlizadə. Xristianlıq: tarix və fəlsəfə (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 103-104. ISBN 5-87459-013-7. 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. Xristianlıq: tarix və fəlsəfə (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 103-104. ISBN 5-87459-013-7. 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- St. Jerome – Catholic Online.
- St Jerome (Hieronymus) of Stridonium Orthodox synaxarion.
- Произведения Иеронима и статья о нём.