Ribekit

Ribekit Na2 Fe32+Fe23+ [(OH, F) | Si4 O11]2; Maqnezioribekit – Na2Mg3Fe23+[(OH,F)|Si4 O11]2. — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.

Ribekit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Formul
(təkrarlanan vahid)		 ☐Na₂(Fe²⁺₃Fe³⁺₂)Si₂O₂₂(OH)₂[1]
Strunz təsnifatı VIII/F.08
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Növ müxtəliflikləri

Krokidolit (yaxud mavi asbest) və rodusit – uyğun olaraq ribekit və maqnezioribekitin asbestəbənzər növ müxtəliflikləri.

Xassələri

Rəng – açıq- və tünd-göydən qöyümtül-qarayadək; krokidolitin – mavi, göyümtül-yaşıl, sarımtıl, bozumtul, yaşılımtıl, qızılı-qəhvəyi; Mineralın cizgisinin rəngi – göyümtül-qara, tünd-göydən açıq-göyədək, bəzən rəngsiz; krokidolitin–poladı-boz, qızılı-qəhvəyidən sarıyadək; Parıltı – şüşə, asbestəbənzər əmələgəlmələrdə – ipəyi; Şəffaflıq – qeyri-şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 3,0-3,4; Sərtlik – 5,5-6; Kövrəkdir; Ayrılma – {110} üzrə mükəmməl; krokidolitdə – yoxdur; Bölünmə – qeyri-hamar, asbestəbənzər növ müxtəlifliklərində – tikanlı; Morfologiya – kristallar: iynəvari, üzlərin uzunu istiqamətdə cizgilənmiş prizmatik; Mineral aqreqatları: püruzlar, lifli kütlələr.

Mənşəyi və yayılması

Maqmatik ribekitə natriumla zəngin intruziv və effuziv süxurlarda – qranit, siyenit, riolit, traxit, komenditlərdə və b. rast gəlinir. Habelə qranit peqmatitlərində qeyd edilir. Bu mineralların metamorfik əmələgəlmələri dəmirli kvarsitlərdə, maqnezioribekitinkilər isə həmçinin qlaukofan şistlərində tez-tez müşahidə olunur. Kvars və kalsit damarlarında bəzən hidrotermal mənşəli ribekitə rast gəlinir. Asbestəbənzər ribekit və maqnezioribekitin (sonuncunun liflərinin uzunluğu 20 sm-ə çatır) nadir çökmə - diagenetik əmələgəlmələri qumdaşlarında və alevrolitlərdə qeyd edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: qlaukofan, kumminqtonit, qryunerit, amozit, kvars, kalsit, opal və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Langezundfyord (Norveç); Tuva, Krasnoyarsk diyarı (Rusiya); Miçikopoten rayonu (Kanada); Franklin rayonu (ABŞ); Xamersli silsiləsi (Qərbi Avstraliya); Transvaal, Qrikvataun (CAR); Lusaki rayonu (Zambiya). Azərbaycanda Laçın rayonunda krokidolit – mavi asbest qeyd edilir.

Tətbiqi

Asbestəbənzər əmələgəlmələr odadavamlı material kimi kimya, elektrotexnika, toxuculuq, kağız, tikinti və b. sənaye sahələrində geniş istifadə edilir. «Pələng gözü» (kvarsla əvəzlənmiş krokidolit) dekorativ daşdır.

İstinadlar
  1. Hawthorne F. C., Oberti R., Harlow G. E., Maresch W. V., Martin R. F., Schumacher J. C., Welch M. D. Nomenclature of the amphibole supergroup (2012) (ing.). // Am. Mineral. Mineralogical Society of America, 1916. Vol. 97. P. 2031–2048. ISSN 0003-004X; 1945-3027 doi:10.2138/AM.2012.4276

Mənbə
  • Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.