Qurdqulaq (Gorus)

Qurdqulaq (erm. Վանանդ — Vənənd) — Ermənistanın Gorus rayonunun Sünik mərzində kənd. Hazırda kənddə yaşayış yoxdur.

Qurdqulaq
39°20′34″ şm. e. 46°26′02″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Rəsmi dili
Qurdqulaq xəritədə
Qurdqulaq
Qurdqulaq

Tarixi

Kəndin 1865-ci ildə Qubadlı rayonunun Hacılar kəndindən köçən adamlar tərəfindən salındığı güman olunur. Qurdqulaq Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Gorus rayonunun ərazisində yerləşmişdir.[1]

1918-ci ildə Qurdqalaq kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılmış, kənd camaatının bir hissəsi qətlə yetirilmiş, bir hissəsi isə (təxminən 70-80 ailə) Qubadlı və Cəbrayıl rayonlarına qaçmışlar. Sovet hökuməti qurulduqdan sonra Qurdqalaq camaatından 35-40 ailə yenidən Gorusa qayıdaraq, öz kəndlərini bərpa etmişlər.

1988-ci ilin noyabr ayının sonlarında qurdqulaqlılar Ermənistan dövləti tərəfindən deportasiyaya məruz qalmış və öz doğma yurd-yuvalarını tərk etməli olmuşlar.

Mədəniyyəti

Kənddə 1934-cü ildə ibtidai məktəb açılmış, 1935-ci ildə isə kolxoz qurulmuşdur. Kəndin klubu, məktəbi, kitabxanası, tibb məntəqəsi, mağazası, su dəyirmanı, idarə binası və s. sosial obyektləri var idi.

İqtisadiyyatı

1988-ci ildə kənddə 55 təsərrüfat olmuşdur.

Toponimikası

Toponim "qurd" türk etnonimi ilə[2] türk dilində "dərə, çuxur, çökəklik" mənasında işlən "kulak"[3] sözü[4] əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.

Kəndin toponimləri

Qızılqaya, Bəbirin yeri, Uzun güney, Bəxtiyar dərəsi, Almalıq, Soyuq bulaq, Ağa çayı, Qiblə daşı və s.

Coğrafiyası və iqlimi

Kənd rayon mərkəzindən 26 km. cənub-şərqdə, Gorus-Qafan avtomobil yolunun sağ tərəfində, meşəliyin içərisində yerləşir.

Əhalisi

Kənd əhalisi bütünlüklə azərbaycanlılardan ibarət olmuşdur. Kənddə 1897-ci ildə 30 nəfər, 1904-cü ildə 54 nəfər, 1914-cü ildə 44 nəfər, 1926-cı ildə 37 nəfər, 1931-ci ildə 49 nəfər,[5] 1979-cu ildə 248 nəfər, 1988-ci ildə 150 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.

1918-ci ildə erməni quldur dəstələri Qurdqalaq kəndinı hücum edərək kənd əhalisinin bir hissəsini öldürmüşlər. Sağ qalan təxminən 70-80 ailə qonşu Qubadlı və Cəbrayıl rayonlarına qaçmışlar. Ermənistanda sovet hökuməti qurulduqdan sonra 35-40 ailə geri dönərək yenidən öz doğma kəndlərində məskunlaşmışlar.

İkinci Dünya müharibəsində Qurdqalaq kəndindən 27 nəfər iştirak etmiş, onlardan 21 nəfəri həlak olmuşdur.

1988-ci ilin noyabrın sonlarında Qurdqalaq kəndi ermənilər tərəfindən zorla boşaldılmış, kolxozun və kənd camaatının bütün əmlakı, o cümlədən evləri əllərindən alınmışdır.

Hazırda Qurdqalaq kəndinin sakinləri Bakı və Sumqayıt şəhərlərində, Abşeron, Beyləqan, Qubadlı və Füzuli rayonlarında məskunlaşmışlar.

Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə Qurdqalaq kəndindən 4 nəfər şəhid olmuşdur: Babayev Nizami Hidayət oğlu, Ağayev Habil Kamil oğlu, Məmmədov Müşviq Yusif oğlu, Əsgərov Şahin Rəcəb oğlu.

2011-ci ilin məlumatlarına görə kənddə yaşayış yoxdur.[6]

İstinadlar
  1. PDF versiyası. //İ.M.Bayramov. Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Bakı: Elm, 696 səh.
  2. Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана (историкоэтнографическое исследование), Баку: Элм, 1986, стр.61
  3. qulaq - İbrahim Bayramova görə
  4. Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984, стр.310-311
  5. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.;  (erm.) Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.;  (rus.) Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.28-29, 144-145  (az.)
  6. "Report of the Results of the 2011 Armenian Census" (PDF). National Statistical Service of the Republic of Armenia. 2017-02-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-11-30.

Mənbə
  • Musa Urud. Zəngəzur. Bakı: Nurlar, 2005.

Həmçinin bax
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.