Qivami Mütərrizi
Qivami Mütərrizi — XII əsr Azərbaycan şairi.[1]
| Qivami Mütərrizi | |
|---|---|
| Qivami Mütərrizi Gəncəvi | |
| Təxəllüsü | Gəncəvi |
| Doğum tarixi | XII əsr |
| Doğum yeri | Gəncə |
| Vətəndaşlığı |
 Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | şair |
Həyatı
Nizami Gəncəvinin yaxın qohumu olmuş Qivami Mütərrizi XII əsrdə Gəncədə anadan olmuşdur. O, ədəbiyyat tarixinə Əbül-üla Gəncəvi məktəbinin istedadlı davamçısı kimi düşmüşdür. Ehtimala görə Qivaminin 7000 beytlik divanı olmuşdur. Bəzi mənbələr onun Nizami Gəncəvinin qardaşı olduğunu yazır.
Yaradıcılığı
Qivami Mütərrəzinin divanı Britaniya muzeyində saxlanılır. Qivami Gəncəvinin təxəllüsü "Mütərrizi" olmuşdur. Onun "Bədiiliyin sehirkarlıqları" adlı məşhur qəsidəsi şərhləri ilə birlikdə Özbəkistanda Ə.Biruni adına İnstitutun əlyazmalar şöbəsində saxlanılır.
Əsərləri
Şair saray həyatına tamamiylə biganə olsa da, Eldəgizlərə, Cahan Pəhləvana, Qızıl Arslana qəsidələr yazmış, onların qüdrətini alqışlamişdır. Qızıl Arslanın ölümündən sonra ona şeir həsr etmişdir. Şairin çox saylı əsərləri içərisində ən dəyərlilərindən biri də “Raiyyə” qəsidəsidir. Qızıl Arslana həsr olunmuş bu şeirdə Qivami m Şərq poeziyasının bütün incəliklərindən istifadə edərək hökümdarın igidliyindən, qəhrəmanlığından, vətənin, xalqın qeydinə qalmasından söz açmışdır.
1960-cı nəşr olunmuş "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi" kitabında, 1965-ci ildə Moskıvada çap olunmuş "Kratkie soopşeniya instituta narodov Azii AN SSSR" məcmuəsinin dərc etdirdiyi məqaləde Qivami Mütərrizi Gəncevinin həyat və yaradıcılığından məlumatlar, əsəhrlərindən nümunələr vermişdir.