Qars kanoner qayığı

Qars — Çar Rusiyası, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və SSRİ-nin donanmasına daxil olan kanoner qayığı.[1]

Qars
Ümumi məlumatlar
Adı: Qars
Sahibi: Çar Rusiyası
Azərbaycan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
SSRİ SSRİ
Gəmini hazırlayan tərsanə: Novoe Admiralteystvo tərsanəsi
İnşa edildiyi yer: Sankt-Peterburq, Çar Rusiyası
Hazırlanmağa başlanması: dekabr 1908
Dənizə salınması: 22 avqust 1909
İlk səfəri: 1910
Vəziyyəti:
Xüsusiyyətləri
Sinifi və Tipi: Kanoner qayığı
Qeydiyyat portu: Bakı
Uzunluğu: 61.75 metr
Sürəti: 14.5 Knot
Həcmi:

Xidməti

1919-cu ilin yazında Bakını tutmaqla Xəzər bölgəsində ingilislərin mövqeyi xeyli dərəcədə möhkəmlənmişdi.[2] Bakının neft məhsullarını və əsas sənaye obyektlərini, həmçinin Xəzər hərbi və ticarət donanmasının 147 gəmisini "Britaniya neft müdiriyyətinə" tabe etdirərək, Xəzər dənizində öz hərbi-dəniz donanmasını yaratmaq üçün təcili tədbirlər görməyə başlamışdı.[2] "Ərdəhan" və "Qars" gəmilərinin əsasən ruslardan komplektləşdirilmiş komanda heyəti həm ingilislərə, həm də ağqvardiyaçılara düşmən kimi baxırdı.[2] 26 fevral 1919-cu ildə Xəzər dənizinin qərb sahillərindəki ağqvardiyaçı ordusunun komandanlığının əməliyyat məlumatında deyilirdi: "Ən böyük gəmilərdən "Ərdəhan" və "Qars" pis vəziyyətdədir".[2] 1918-ci ilin əvvəllərində bu gəmilərin matrosları Bakı kommunistləri vasitəsilə Həştərxandakı sovet komandanlığına bir neçə dəfə xahişlə müraciət etmişdi: "Sovet hakimiyyətinə qayıtmaq üçün onların təhlükəsizliyi təmin edilsin".[3] "Qara dəniz ordusu"nun baş komandanı general C. F. Milnin 1918–1920-ci illərdə öz komandanlığı altında olan ordunun Qafqaz və Xəzər ətrafındakı əməliyyatları haqqında məruzəsində qeyd olunduğu kimi, həmçinin 1921-ci ilin yanvarında İngiltərə hökumətinin "London" qəzetinin əlavəsində çap edildiyi kimi, Xəzər hərbi donanması gəmiləri heyəti (iki kanoner — "Ərdəhan" və Qars" gəmiləri, həmçinin bir neçə yardımçı gəmi) "bolşevizmə meyil etməsinə görə" 1 mart 1919-cu ildə torpeda katerləri tərəfindən batırılma qorxusu ilə ləğv edilmişdi.[4] Beləliklə, matrosların "Qars" və "Ərdəhan" gəmilərini qaçırmağa göstərdikləri hər iki cəhdi ingilislər zərərsizləşdirmişlər.[2]

İstinadlar
  1. "Erməni hərbi birləşmələri və onların Bakıdakı mart soyqırımında rolu". 1905.az. 2021-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 yanvar 2018.
  2. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Xəzərdə hərbi dənizçilik əməliyyatları. "Hərbi bilik". — 2009. — № 2. S. 78–90.
  3. . Военные моряки в борьбе за власть Советов в Азербайджане и Прикаспии. 1918–1920 г. //Сборник документов. Баку: Элм, 1971
  4. "Dialoq" (Moskva). 1993. № 2 (jurnal)

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.