Qarabağ dağlaləsi
Qarabağ dağlaləsi (lat. Tulipa karabachensis) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinin dağlaləsi cinsinə aid bitki növü.
| Qarabağ dağlaləsi | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Lilieae Cins: Növ: Qarabağ dağlaləsi |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Cənubi Zaqafqaziyada nadir endemik növdür. Şuşa (Şuşa və Turşsu sovxozu ətrafında), Əsgəran (Topxana) və Hadrut (Domu, Tağ, Tuğ kəndləri ətrafında) rayonlarında yayılmışdır. Dəniz səviyyəsindən 1800 m hündürlüyə kimi daşlı-çınqıllı yamaclarda bitir. Tək-tək rast gəlir, bəzən də kiçik cəngəlliklər əmələ gətirir.
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaq 1,5-2 sm diametrində qonur qınla örtülüdür. Qın daxilində tükcüklüdür. Gövdə 40-50 sm hündürlükdədir. Aşağı yarpaqlar enli, yuxarı dar-neştərşəkilli, uzundur. Çiçəkləri təkdir, sarı bəzən tünd—qırmızı, 3-4,5 sm uzunluğundadır. Çiçəkyanlığı yarpaqcıqları demək olar ki, bərabər, küt və ya aydın olmayan iti sonluqludur. Erkəkcik çiçəkyanlığından qısa, erkəkcik sapı sarı, tozcuqdan uzundur.
Biloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə mart, meyvə əmələgətirmə may ayına təsadüf edir. Soğanaqla çoxalır. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında, qayalıqlarda, meşələrdə və kolluqlarda yayılmışdır. Kseromezofitdir. Dekorativ bitkidir.
Yayılması
Kiçik Qafqazın mərkəzi hissəsi (Şuşa rayonu), Naxçıvanın dağlıq hissəsi.