Qarətçil qiymətlər

Qarətçil qiymətlər (rus. грабительское ценообразование, ing. predatory pricing) — rəqibi sıxışdırmaq və ya bazara giriş üçün maneə yaratmaq məqsədilə məhsulun qiymətinin süni şəkildə aşağı salındığı qiymət strategiyası. Bəzi ölkələrdə bu, haqsız rəqabətin təzahür formalarından biri hesab olunur.

Tərifi

Amerikalı iqtisadçı Stiven Landsburqun tərifinə görə, yırtıcı qiymətlər rəqibə zərər vermək üçün süni şəkildə aşağı qiymətin təyin edilməsidir[1].

Davranış modeli

Qarətçil şirkət öz məhsullarının qiymətini elə bir səviyyəyə qoyur ki, o, itki verməyə başlayır, rəqiblərini də itki verməyə məcbur edir. Qiymət müharibəsi başlayır, bunun nəticəsində rəqiblər bazarı tərk edə bilər. Yırtıcı qısa müddətdə rəqabətdən sağ çıxmağı və uzun müddətdə yeganə sağ qalan olmasını gözləyir[1].

Predator bazara yeni rəqiblərin daxil olmasına mane olan giriş maneələri yaratmaq üçün bazarda proaktiv qiymət təyin edə bilər.

Səbəblər

Müəssisələr aşağıdakı səbəblərə görə məhsullarını maya dəyərindən aşağı satırlar[2][3]:

  • rəqiblərin sıxışdırılması (rəqibləri sıxışdırmaq, rəqiblərin getməsindən sonra inhisar mövqeyini ələ keçirmək və bu bazarda qiymətlərin sonradan artması - uzunmüddətli perspektivdə bu strategiyanın tətbiqi nəticəsində əldə edilən mənfəət qiymətlərin azaldılmasından itkilərdən çox ola bilər) ;
  • qiymət ayrı-seçkiliyi (müxtəlif bazarlarda müxtəlif qiymətlərin müəyyən edilməsi: məhsullar inhisarda olan bazarda yüksək qiymətə satılır və rəqib bazarlarda artıq məhsulların aşağı qiymətə dempinq edilməsi - böyük istehsalda vahid xərclərin azaldılması üçün artıq məhsuldan istifadə olunur).

Bəzi ölkələrdə dempinq formasında yırtıcı qiymətqoyma haqsız rəqabətin təzahürü hesab olunur. Yırtıcı müəssisələrə antidempinq qanunları tətbiq edilir, dəyərindən aşağı satılan mallara xüsusi antidempinq rüsumları tətbiq edilir.

İstinadlar
  1. Ландсбург С. Теория цен и её применение. М.: Издательский дом «Дело» РАНХиГС. 2018. 449–450.
  2. Макконнелл К. Р.: Экономикс. . 2. 385.
  3. Милгром П. Разорительное» («хищническое») ценообразование (Новый Палгрейв: словарь по экономике). М.: ИНФРА-М. Под ред. Дж.Итуэлл, Милгейт М., Ньюмен П. 2004. 702–707. ISBN 5-16-001750-X.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.