Qalayxudat
Qalayxudat[1] — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Qalayxudat | |
---|---|
41°12′02″ şm. e. 48°10′55″ ş. u. | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Quba rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 404 (2009) nəfər |
Rəsmi dili | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
- Qalayxudat kəndi Quba rayonunun dağlıq ərazisində yerləşən qədim yaşayış məskənidir.
Toponimikası
Qalayxudat oyk., miir. Quba r-nunun Xınalıq i.ə.v.-də kənd. Qudyalçayın sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. Bu ad ilk dəfə XVI əsrə aid mənbədə xatırlanır. Fars dilinin qrammatik normalan əsasında yaranmış Qalaye-Xudat formasından təhrifdir. Fars dilindəki qala (“ye” izafət göstəricisidir) və xudat (“hakim, hökmdar” qədim mənası “Allah”) sözlərindən ibarət olub, “hökmdar qalası, hakim qalası” məna¬sını bildirir. Quba xanlığının ilk iqamətgahı olmuşdur.[2]
İqtisadiyyatı
Kənddə məskunlaşmış əhalinin çox böyük əksəriyyəti hazırda qışlaq və yaylaq şəraitindən istifadə etməklə heyvandarlıqla məşğul olur. Onlar ilin bir yarısını qışlaqdа, digər yarısını isə yaylaqda keçirməyə adət edib. Hər il oktyabrın 1-dən 15-dək qoyun sürülərini qışlağa endirir, may ayının 1-15-i arası isə yaylağa çıxarırlar.
Turizm
Kənd ərazisində dağ turizminin müxtəlif növlərinin inkişafı üçün böyük imkanlar var. 2013-cü ildə kənd yaxınlığındakı Kam dağlıq massivinin tədqiqi nəticəsində şimal yamacda boulderinq (qayayadırmanma) üçün perspektivi olan qaya divarları (200 m) aşkar olunmuşdur. Qalayxudat və Qrız kəndlərini birləşdirən yolun kənarında geniş, enli qaya divarı da böyük əhəmiyyət daşıyır. Qayaların hündürlüyü 15–20 m-ə yaxındır, ətəklərdə çadır düşərgələri salmaq üçün yerlər var.[3]
Əhalisi
- 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 404 nəfər yaşayır.[4]
İstinadlar
- "Ağcabədi, Ağsu, Astara, Balakən, Bərdə, Biləsuvar, Daşkəsən, Dəvəçi, Xaçmaz, Xocavənd, İsmayıllı, Qax, Qazax, Qəbələ, Qobustan, Quba, Qusar, Lerik, Lənkəran, Masallı, Neftçala, Saatlı, Salyan, Samux, Şamaxı, Tovuz, Ucar, Yardımlı və Yevlax rayonlarının bəzi yaşayış məntəqələrinə ad verilməsi, onların adlarının dəyişdirilməsi və dəqiqləşdirilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi yanında Toponimiya komissiyasının 04.10.2007-ci il tarixli, 1-QR nömrəli Qərarı Arxivləşdirilib 2020-09-22 at the Wayback Machine Xınalıq kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qalayxudat kəndinin Qalaxudat kəndi adlandırılması məqsədəmüvafiq hesab edilməsin.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycanda dağ turizmi: imkanlar və perspektivlər. 01.11.2013. (az.)
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629