Qızılyurd

Qızılyurd (tarixi adı Çiryurd) (qum. Къызылюрт (Qızılyurt), Чирюрт (Çiryurt), avar. Гъизилюрт) - Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasında şəhər. Əhalisinin milli tərkibi əsasən qumuqlar, avarlar, laklar təşkil edir.

Şəhər
Qızılyurd
Кизилюрт
Gerb
Gerb
43°12′ şm. e. 46°52′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 50 km²
Mərkəzin hündürlüyü 45 m, 115 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 37.171 nəf. (1 yanvar 2018)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 368124
Qızılyurd xəritədə
Qızılyurd
Qızılyurd
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şəhər Sulaq çayının sahilində, Mahaçqala şəhərindən 53 km məsafədə yerləşir. Qızılyurd rayonunun və şəhər dairəsinin inzibati mərkəzi.

Tarixi

19 oktyabr 1831-ci ildə Qafqazın ruslar tərəfindən istilası vaxtı qumuqların yaşadığı Çiryurd kəndi ruslar tərəfindən hücuma məruz qalır. Hücumda, bu hadisələrə bir neçə şeirini həsr etmiş rus şairi Aleksandr Polejayev iştirak edir.

1886-cı ildə Dağıstan vilayətinin Aşağı Çiriyurd ərazisinə Samara quberniyasının ruslar köçürülür.

Bir neçə ildən sonra Vladikafkaz dəmir yolunun tikintisi başlanır. Sulaq çayı boyu Dağıstan və Terek vilayətlərinin sərhədində Beslan-Petrovsk (indiki Mahaçqala) xətti yolunda Çiryurd stansiyasının əsası qoyulur. Stansiyada əsasən ruslar məskunlaşdı. Beslan-Petrovsk xətti 1894-cü ildə açılır.

SSRİ dövrü

1921-ci ildə Dağıstan MSSR yaradılır. 1930-cu ildə stansiya Krasnoye selo adı ilə qəsəbə statusu alır.

Lakin qəsəbənin "Krasnoye selo" (qırmızı kənd) adı tezliklə qumuqcaya tərcümə edilərək "Qızılyurd" adını daşımağa başlayır.

1963-cü ildə Qızılyurd şəhər statusu alır.

Əhali

2018-ci ilin siyahıyalınmasına əsasən Qızılyurd şəhərinin 37,171 nəfərlik əhalisi var.

Milliyət Əhali (2010) Faiz
Avarlar 23 382 70,88 %
Qumuqlar 3 915 11,87 %
Laklar 1 760 5,34 %
Ruslar 1 250 3,79 %
Ləzgilər 956 2,90 %
Dargilər 839 2,54 %
digərləri 846 2,56 %
cəmi 32 988 100,00 %

İstinadlar
  1. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.