MiQ-31

Mühüm dizayn sirlərinə sahib olan MiQ-25 döyüş təyyarəsi yüksək sürəti, uçuş tavanı və yüksəkliyə qalxma sürəti ilə fərqlənən qırıcı olmuşdur. Bu döyüş təyyarəsinin maksimal sürət həddi olaraq 2.83 max götürülsə də, mühərrikə zərər vurma riski ilə bu qırıcıların maksimal sürəti 3.2 maxa qədər çatırdı.[1]

Ye-155MP prototipinin hazırlanmasında əsas məqsəd Sovet Ordusunun silahlanmasında olan MiQ-25-lərin əvəz edilməsi idi. Artıq 16 sentyabr 1975-ci ildə bu prototip ilk uçuşunu həyata keçirdi.[2] Ye-155MP MiQ-25 qırıcısı ilə zahiri görünüş cəhətdən çox oxşar olsa da, bunlar arasında müəyyən fərqliliklər də mövcud idi. Məsələn, yeni prototip MiQ-25-ə nisbətən daha uzun füzelyaja sahib olduğuna görə radar pilot kabinəsində yerləşdirilmişdi və başqa bir çox yeniliklər də var idi. Ən vacib dəyişikliklərdən biri radar idi. Yeni radar əvvəlkinə nisbətən bir neçə hədəfi eyni anda izləmə potensialına sahibdi. Bu cür yeniliklər Sovet İttifaqına öz düşmənlərinə qarşı mübarizədə uzun məsafələrdə daha effektiv olma imkanı qazandırırdı.[3] MiQ-31 qırıcıları silahlanmaya daxil edildikdən sonra onlar daha köhnə Tu-128 döyüş təyyarələrini əvəz etdilər.[4]

Öz sələfi MiQ-25-də olduğu kimi MiQ-31-in silahlanmaya daxil edilməsi də onun konstruksiyası ilə bağlı bir sıra fərziyyələrin yayılması ilə müşayiət olundu. Qərb dövlətləri bu qırıcı haqqında ilk dəfə 1976-cı ildə öz idarə etdiyi MiQ-25P ilə Yaponiyaya qaçan Sovet pilotu leytenant Viktor Belenkodan məlumat əldə etdi.[5] Belenko yeni yaradılacaq "Super Foxbat" adlı təyyarənin iki oturacaqlı olacağını və qanadlı raketləri məhv edə biləcəyini açıqlamışdı.

MiQ-31-in seriyalı istehsalı 1979-cu ildə başlanmışdır.[6][7] MiQ-31 qırıcısı düşmənin aktiv və passiv radar pozucularından potensial istifadəsi zamanı belə öz döyüş effektivliyini saxlamağa qadir döyüş təyyarəsidir. Dörd ədəd MiQ-31 qırıcısından ibarət bir qrup 800–900 km uzunluğunda olan ərazinin hava məkanını qorumağa malikdir. Bu döyüş təyyarəsinin radarı 200 kilometr məsafədə istənilən hədəfi aşkarlama potensialına sahibdir.

MiQ-31 əsas etibarilə aşağıda sadalanan tapşırıqları yerinə yetirmək məqsədilə hazırlanmışdır:

• Qanadlı raketlərin və onların atıldığı təyyarələrin mümkün qədər aşağı hündürlükdə aşkar edilməsi və məhv edilməsi;
• Yer səthinə yaxın məsafədən uçan qanadlı raketlərin, pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) və helikopterlərin aşkar edilməsi və məhv edilməsi;
• Strateji bombardmançı təyyarələrin uzun məsafədə müşayiət edilməsi;
• Yerdə yerləşən hava hücumundan müdafiə sistemlərinə sahib olmayan ərazinin hava məkanının strateji hava hücumundan müdafiəsinin təmin olunması.

MiQ-31 döyüş təyyarələrinin istehsalı 1994-cü ildə dayandırılmışdır.[8] İlk seriyalı istehsal partiyası hesab olunan 519 ədəd MiQ-31 1976-cı ildən 1988-ci ilə qədər Sokol zavodunda istehsal olunmuşdur. İkinci partiya olan 101 ədəd MiQ-31DZ 1989-cu ildən 1991-ci ilə qədər və 69 ədəd MiQ-31B-dən ibarət olan sonuncu istehsal partiyası isə 1990-cı ildən 1994-cü ilə qədər istehsal olunmuşdur. Son istehsal partiyasından olan 50 ədəd MiQ-31 Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Qazaxıstan Hərbi Hava Qüvvələrinin əlinə keçmişdir. İlk istehsal partiyasına aid olan 40 ədəd qırıcı isə sonradan MiQ-31BS səviyyəsində modernizasiya olunmuşdur.