Martin Buber

Martin Mardoxay Buber (8 fevral 1878[1][2][…], Vyana, Avstriya-Macarıstan[3] – 13 iyun 1965[3][1][…], Qüds[3]) — alman-yəhudi filosofu və yazıçısı, iudaizm mütəfəkkiri.[5]

Martin Buber
alm. Martin Buber‎
Doğum tarixi 8 fevral 1878(1878-02-08)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 13 iyun 1965(1965-06-13)[3][1][…] (87 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
İstiqaməti Avropa fəlsəfəsi
Əsas maraqları ontologiya, İudaizm, fəlsəfə[4], ədəbiyyat[4], tərcümə[4]
Təsirlənib İmmanuel Kant, Sorn Kyerkeqor, Fridrix Nitsşe, Otto Ueyninger
Sayt buber.de
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

1896–99-cu illərdə Vyana, Leypsiq, Sürix və Berlində fəlsəfəni öyrənmiş, həmçinin Avropa və Asiyanın mistik ənənələrinə maraq göstərmişdir. 1898–1904-cü illərdə sionist hərəkatının demokratik fraksiyasında iştirak etmiş, lakin sonralar siyasi sionizmdən uzaqlaşmış, mədəni-milli yəhudi hərəkatının nüfuzlu ideoloquna çevrilmişdir. Buber dinc anarxizmə və M. Qandi ruhunda qeyri-zorakı təsir ideyalarına rəğbət bəsləyir, yəhudilərin Fələstində dövlətsiz və ordusuz azad kooperativ məskənlərinin olmasını arzulayırdı. Frankfurt-Mayn Universitetinin (1924–33), 1938-ci ildə Fələstinə mühacirət etdikdən sonra Yerusəlimdə Yəhudi Universitetinin (1938–51) professoru, 1960–62-ci illərdə İsrail Elmlər Akademiyasının prezidenti olmuşdur.[5]

Fəaliyyəti

İkinci dünya müharibəsindən sonra ABŞ və AFR-də mühazirələr oxumuş, ərəb -yəhudi düşmənçiliyini və Fələstin ərəblərinə münasibətdəki antihumanist hərəkətləri pisləmişdir. Əsas əsərləri: "Mən və Sən" ("Ich und Du", 1923), "İlahi Çarlığı" ("Königtum Gottes", 1932), "İnsanın problemi" ("Das Prob lem des Menschen", 1948) "Etiqadın iki obrazı", ("Zwei Glaubensweisen", 1950), "Xeyir və Şərin obrazları" ("Bilder von Gut und Böse", 1952) və s. Buberin fəlsəfəsi ekzistensializmə yaxındır; onun başlıca ideyası: varlıq Allah və insan, insan və dünya arasında "dialoq" kimidir. Yunan monologizminə qarşı duran "dialoq" ruhunu Buber Bibliyadakı dünya anlamında axtarırdı. Buber xasidizmin panteist ənənələrinə xüsusi diqqət ayırmışdır.[5]

İstinadlar
  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. Martin Buber. 2009.
  3. Бубер Мартин // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  4. Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  5. Buber// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — V cild. Bakı, 2009. — Səh.: 13.

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.