Mais Əmrahov
Mais İsrail oğlu Əmrahov — Tarix üzrə elmlər doktoru, professor, AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunda şöbə müdiri
Həyatı və təhsili
1948-ci il mayın 2-də Şəki rayonunun Cəfərabad kəndində anadan olmuşdur.1970-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki ADPU) tarix fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib.1984-cü ildə namizədlik («Böyük Vətən müharibəsi illərində Azərbaycanda xalq maarifi. 1941— 1945-ci illər»), 2006-cı ildə doktorluq («Azərbaycan mədəniyyəti İkinci Dünya müharibəsi illərində») dissertasiyası müdafiə etmişdir[1].
Əmək fəaliyyəti
1970—1973-cü illərdə Şəki rayonunun Cəfərabad kənd məktəbində tarix müəllimi
1973—1979-cu illərdə Göybulaq kənd məktəbində direktor
1979—1989-cu illərdə Şəki Şəhər Partiya Komitəsində təlimatçı, siyasi maarif kabinetinin müdiri, təbliğat və təşviqat şöbəsinin müdiri
1989—1991-ci illərdə Şəkidəki 43 saylı texniki peşə məktəbində direktor
1992-ci ildə PKİA və YH Baş İnstitutunun Şəki filialında müəllim
1992—1994-cü illərdə Şəki Şəhər Təhsil Şöbəsində metodist və inspektor
1994—1998-ci illərdə Şəki Şəhər İcra hakimiyyətində baş məsləhətçi və şöbə müdiri
1999-cu ildə PKİA və YH Baş İnstitutunda metodist və kabinet müdiri
2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Respublika Elmi-Metodiki Mərkəzində böyük metodist
2001—2006-cı illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialında kabinet müdiri
2007—2009-cu illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialında əlavə təhsil üzrə direktor müavini
2009-cu ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin «Türk və Şərqi Avropa xalqları tarixi və tarixin tədrisi metodikası» kafedrasında professor[2]
2019-cu ildən AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunda şöbə müdiri
İctimai əsaslarla apardığı vəzifələr
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş 4 dissertasiyanın rəsmi opponenti
2010—2012-ci illərdə Bakı Dövlət Universiteti nəzdində fəaliyyət göstərən D.02.161 Dissertasiya Şurasının üzvü[3]
2012—2017-ci illərdə AAK-nın «Tarix və siyasi elmlər» Ekspert Şurasının üzvü
2107-ci ildən AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu nəzdində 5502.01-«Ümumi tarix», 5503.02-«Vətən tarixi», 5507.01- «Beynəlxalq münasibətlər tarixi» və 55-9.01-Tarixşünaslıq, mənbəşünaslıq və tarixi tədqiqat üsuları» ixctisasların üzrə elmlə doktoru və tarix üzrə fəlsəfə dokoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim olunan dissertasiyaların müdafiəsini keçirən D.01.161 Dissertasiya Şurasının üzvü[4]
2020 AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu nəzdindəki ED1.30 Dissertasiya Şurasının üzvü
Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri. Ali məktəblərarası elmi məqalələr məcmuəsinin redaksiya heyətinin üzvü
Mükafatlar
1979-cü ildə «Qabaqcıl maarif xadimi» döş nişanı [mənbə göstərin]
2012-ci ildə «Qabaqcıl təhsil işçisi» döş nişanlı[5]
Beynəlxalq seminar,simpozium və konfranslarda iştirakı
1.2004-cü il.Ненасилия как образ жизни. ХХВ Международной научно-практической конференций по проблемам педагогики ненасилия. Санкт - Петербург 15 апреля 2004 г.
2.2010-cü il.Современные проблемы гуманитарных и естественных наук. Четвертой международной научно-практической конференции. Москва, 18-20 октября 2010 г.
3.2011-cü iil.Наука и современность. ХI Международной научно-практической конференции. Новосибирск, 24 мая 2011г.
4.2012-ci il. Azərbaycan-Avropa cəmiyyətinin Bakı şəhərində keçirdiyi «Azərbaycanın II Dünya müharibəsində və Qafqazda Holokostun önlənməsində rolu» mövzusunda Beynəlxalq simpozium. 17—19 oktyabr 2012-ci il
5.2013-cü il VII Beynəlxalq türk mədəniyyəti, incəsənəti və mədəni irsin mühafizəsi (VII İnternational Turkic culture, art and protection of cultural neritage symposium) simpozium. 27—29 iyun.
6.2017-ci il. Şərq və Qərb türklüyünün ortaq dövrləri və münasibətləri» mövzusunda II Beynəlxalq konfrans
7.2018-ci il.Azərbaycan-Türkyə münasibətləri II Beynəlxalq Elmi konfaransı. Kostamonu
8.2021-ci il. Боевое содружество народов СССР в Великой Отечественной войне. Межрегиональной научно-практической конференции (г. Уфа, 15 мая 2021 г.)
9. 2021-ci il.AMEA-nın Tarix İnstitutu, Türkiyənin Atattürk Kültür, Dil və Tarix Yüksək Qurumu və Atatürk Araşdırma Mərkəzi və Ağdam Rayon İcra Hakimiyyətini birgə təşkilatçılığı ilə “Müstəqilliyinin 30 ilində Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri və beynəlxalq münasibətlər” mövzusunda beynəlxalq simpozium
10.2021-ci il. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ DİL, CƏMİYYƏT, ŞƏXSİYYƏT VƏ NİZAMI GƏNCƏVİ YARADICILIĞI BEYNƏLXALQ ELMİ KONFRANS (28-29 oktyabr 2021-ci il. Sumqayıt) ЯЗЫК, OБЩЕСТВО, ЛИЧНОСТЬ И ТВОРЧЕСТВО НИЗАМИ ГЯНДЖЕВИ МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ (28-29 октября 2021-го года) LANGUAGE, SOCIETY, PERSONALITY, AND NIZAMI GANJAVI'S CREATIVITY INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFE-RENCE (October 28-29, 2021) Sumqayıt – 2021
11.2021-ci il. Культур и история народов Кавказа: вчера, сегодня, завтра. Международной научной конференции, посвященной 95-летию создания Ингушского научно- исследовательского института гуманитанных наук им. Ч.Э. Ахриева. (12-13 октября 2021 года. Магас)
Seçilmiş əsərləri
1.1981, Москва, Народное образование Советского Азербайджана в период Великой Отечественной войны (1941—1945)
2.1982, Bakı, Böyük Vətən müharibəsi illərində məktəblilərin cəbhəyə yardım uğrunda mübarizəsi
3.1984, Bakı, Azərbaycan müəllimləri Böyük Vətən müharibəsi illərində (1941—1945-ci illər).
4.2000, Bakı, Ümumtəhsil məktəblərinin V - XI sinifləri üçün tarix proqramları
5.2001,Санкт-Петербург, Усиление военного — патриотического воспитания и начальной военной подготовки школьников в годы Великой Отечественной войны (по материалом Азербайджанской Республики)
6. 2003,Санкт-Петербург, Азербайджанские учителя в годы Великой Отечественной войны
7. 2003, Санкт-Петербург, Культура Азербайджана в годы Второй Мировой войны
8. 2004, Bakı, Hərbi mətbuat müharibə illərində (1941—1945)
9. 2004, Bakı, Mədəni — maarif müəssisələri müharibə illərində
10. 2004, Bakı, Kütləvi siyasi işin təşkili tarixindən. Nəzəriyyə və təcrübə
11. 2004, Bakı, Müharibə illərinin kino salnaməsi (1941—1945 - ci illər)
12. 2004, Баку, Внешкольные учреждения Азербайджана в годы войны (1941—1945гг.)
13. 2004, Bakı, Tiflis Azərbaycan teatrı odlu illərdə (1941—1945 – ci illər)
14. 2004, Санкт-Петербург, Азербайджанские учительe в годы войны 1941—1945
15.2004,Bakı, II Dünya müharibəsi illərində Azərbaycan ədəbiyyatında hərbi – vətənpərvərlik mövzusu
16. 2004, Bakı, Ədəbiyyat və incəsənət müharibə illərində
17. 2004, Санкт-Петербург, Азербайджанская культура в годы Второй Мировой войны
18.2004,Санкт-Петербург Усиление начальной военной физической подготовки школьников в годы войны. (1941—1945 гг.)
19.Bakı, Azərbaycan musiqisi İkinci Dünya müharibəsi illərində
20. 2004, Москва, Война и образования
21.2004, Санкт-Петербург, Азербайджанская радиовещательная деятельность военно-патриотического характера как отражение ненависти к врагам во время Вторая Мировая война
22.Bakı, Azərbaycan elmi cəbhənin xidmətində. İctimai elmlər müharibə illərində (1941
23. 2004, Bakı, Azərbaycan teatrı müharibə illərində
24. 2004, Bakı, Azərbaycan musiqisi İkinci Dünya müharibəsi illərində
25. 2005, Санкт-Петербург Культура Азербайджана в годы Второй Мировой войны.
26.2005, Bakı, Ü.Hacıbəyovun İkinci Dünya müharibəsi illərindəki fəaliyyəti
27.2006,Bakı, Qələbənin qiyməti (İkinci Dünya müharibəsinin yekunları və dərsləri haqqında) Birinci məqalə
28. 2006, Bakı, Böyuk İpək yolu. Keçmişdən bu günümüzə: tarix və zaman
29.2006, Bakı, Qələbənin qiyməti (İkinci Dünya müharibəsinin yekunları və dərsləri haq qında) İkinci məqalə
30.2007, Bakı, Qələbənin qiyməti (İkinci Dünya müharibəsinin yekunları və dərsləri haq qında) Üçüncü məqalə
31.2007, Bakı, Azərbaycanda ali məktəb qurujuluğu, ali pedaqoji təhsilin təşkili və inkişafı tarixindən (1917—1941)
32.2008, Bakı, Qarabağ xanlığının qonşu xanlıqlar və dövlətlərlə münasibətlərinə dair. Birinci məqalə
33. 2008, Bakı, Qarabağ xanlığının qonşu xanlıqlar və dövlətlərlə münasibətlərinə dair. İkinci məqalə
34.2008, Bakı, Qarabağ xanlığının qonşu xanlıqlar və dövlətlərlə münasibətlərinə dair. Üçüncü məqalə
35. 2008, Bakı, İlk milli Azərbaycan ali məktəbi müharibə illərində (1941—1945)
36. 2009, Bakı, İkinci Dünya müharibəsi illərində müttəfiqlərin SSRİ - yə köməyinə dair
37.2009, Bakı, Birinci Dünya müharibəsi ərəfəsində və illərində Rusiyanın türk vilayətlərində milli hərəkat
38.2009, Bakı, Böyük müharibə 1939-1945. Totalitar rejimin qurbanları (İkinci Dünya müharibəsinin başa çatmasının 65 illiyi münasibətilə)
39. 2010, Bakı, Azərbaycan İkinci Dünya müharibəsi illərində
40. 2010, Baku, 65th anniversary of History Azerbaijan in World War II: the home front
41. 2010, Baku, State Flag Day
42. 2010, Москва, О месте сако - тюркских племен в истории Азербайджана
43. 2011. Новосибирск, Азербайджан в годы войны (1941-1945 гг.)
44.2014.Türkmənistan gəncləri 1941-1945-ci illər müharibəsinin döyüş cəbhələrində
45.2016.402-ci Azərbaycan milli atıcı diviziyasının təşkili və döyüş yolu
46.2016. Bakı nefti uğrunda mübarizə və Bakının alman işğalçıları tərəfindən tutulması ehtimalı ətrafında mülahizələr və təxribatlar
47.2016.Azərbaycanda antisovet əhvali-ruhiyyəsi və təxribatlar (1941-1945)
48.2017.77-ci Azərbaycan milli dağ-atıcı diviziyası
49.2018.İkinci dünya müharibəsi ərəfəsində və illərində SSRİ-də yaşayan almanların deportasiyasına dair
50.2018. Azərbaycan-Türkiyə mədəni əlaqələrində TÜRKIOY-un rolu
51.2019.Faşist Almaniyasının Qafqaz planı və ermənilər
52.2019.Erməni faşizminin simvolu Njdenin “Tsexakron” erməni milətçi ideologoyası və onun əsas ideyaları
53.2020. 1941-1945-ci illər müharibəsində faşizm üzərində qələbədə Azərbaycan xalqının rolu
54. 2021.Решаюшая роль Бакинской нефти в победе над фашистской Германией
Kitablar
Monoqrafiyalar
1995. Qələm süngüyə çevriləndə. (Azərbaycan müəllimləri 1941-1945-ci illərin Böyük Vətən müharibəsi dövründə)
1998. Şəki qartalları (Müəlliflər kollektivi)
2002, Bakı, Unutsan, unudularsan
2004, Бакы, Народное Образование Азербайджана в годы войны
2004, Bakı, Azərbaycan mədəniyyəti İkinci Dünya müharibəsi illərində
2011, Generalı xatırlayarkən. Akim Abbasov — 1002010, Bakı, İkinci Dünya müharibəsi (C.Bəhramovla birlikdə)
2012.Stalinqradda tarixi qələbə
2014. Şəkidə təhsil:tarix, inkişaf yolu (Məhsəti Mais qızı ilə birlikdə)
2020.Erməni faşizmi Hitler faşizminin xidmətində (1939-194
Dərsliklər
2009, Bakı, XX əsrdə Azərbaycanda milli azadlıq hərəkatı
2016. Azərbaycan tarixi (1941—1945-ci illər)
2017.Türk xalqları tarixi (P.Səfərovla birlikdə)
2018, Bakı, XX əsrdə Azərbaycanda milli azadlıq hərəkat
Dərs vəsaitləri
2007, Bakı, Azərbaycanda ali məktəb quruculuğu, ali pedaqoji təhsiin təşkili və inkişafı tarixinin oçerkləri (1917-1941-ci illər) (M.Salahov və N.Əsədovıa birlikdə)
2008, Bakı, Qarabağ xanlığı (Ə.Çingizoğlu və H.Həsənovla birlikdə)
2010, Bakı, Versaldan Potsdam
2011.Böyük İpək Yolu
2011.Возникновение государственности и формы землевладения у тюрков
2015. İkinci Dünya müharibəsi tarixinin oçerkləri
2015. Mərkəzi Asiyanın türk respublikaların müharibə illərində ( 1941—1945-ci illər)
Metodik vəsaitlər
2000. Ümumtəhsil məktəblərinin V-XI sinif ləri üçün tarix proqramlari (müəlliflər kollektivi)
2003.Azərbaycan tarixi. Testlər. I hissə,VI-VIII (Sovqat Əliyeva ilə birlikdə)
2003.Ümumi tarix. Testlər VI-XI (Sovqat Əliyeva ilə birlikdə)
2003.Qədim dünya tarixinin tədrisi metodikası I hissə
2003. Ümumtəhsil məktəblərində tarixin tədrisində Heydər Əliyev əsərlərinin öyrədilməsi
2006.İkinci Dünya müharibəsinin yekunları və dərsləri (N.Əsədovla birlikdə)
2008.Təcrübəçi tələbənin tribunası (Ə.Əkbərova ilə birlikdə)
2010.Şərqi Avropada türk tayfa birlikləri (N.Əsədov və H.Həsənovla birlikdə)
Proqramlar
2010. Türk xalqları tarixi
2011.Azərbaycanın tarixi-siyasi coğrafiyası
2011. Böyük İpək Yolu
2013.Heydər Əliyev irsinin politoloji aspektləri
2014. Türk xalqlarının tarixi coğrafiyası
2014. Türk xalqları tarixi elminin müasir problemləri
İstinadlar
- Şəki alim və ziyalıları. Bakı: Elm, 2007, səh.116—117;
- Əsrin ziyalıları «X.İ.B.-nin, «Könül» və «Əsrin ziyalıları» qəzetlərinin nəşri, 2011, 291 səh., səh 154
- XX-XXI əsrin yaradıcı və ziyalı insanları. III hissə.Bakı,2015
- "AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun DİSSERTASİYA ŞURASI". 2021-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-06.
- Şəki alim və ziyalıları. Bakı: Elm, 2007, səh.116-117;