Müqəddəs Lavrentiya körfəzi

Müqəddəs Lavrentiya körfəzi (fr. Golfe du Saint-Laurent; ing. Gulf of Saint Lawrence) — Dünyada ən böyük estuarisidir, Müqəddəs Lavrentiya çayının tölüldüyü yer olaraq Şimali Amerikanın şərq sahillərində yerləşir.

Müqəddəs Lavrentiya körfəzi
fr. Golfe du Saint-Laurent, ing. Gulf of Saint Lawrence
Ümumi məlumatlar
Tip Körfəz
Sahəsi
  • 226.000 km²
Həcmi 34.500 km³
Dərin yeri 572 m
Tökülən çay Müqəddəs Lavrenti çayı
Duzluluğu 32 ‰
Yerləşməsi
48°36′ şm. e. 61°24′ q. u.
Ölkə  Kanada
Akvatoriyası
Müqəddəs Lavrentiya körfəzi xəritədə
Müqəddəs Lavrentiya körfəzi
Müqəddəs Lavrentiya körfəzi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ərazisinin böyüklüyünə və qapalılığına görə bəzən dəniz adlandırılır. Kanadanın Kvebek, Nyu-Bransuik, Yeni Şotlandiya, Şahzadə Eduard adası, Nyufaundlend və Labrador.

Coğrafiya

Körfəzin şimalında Labrador yarımadası, şərqdə Nyufaundlend, cənubda Keyp-Breton və Yeni Şotlandiya, qərbdə isə Şimali Amerika materiki ilə əhatələnir.

Hidroqrafiyası

Körfəzin sahəsi 263 min. km², dərinliyi 572 m, həcmi 35 min. km².

Körfəzi okeanla birləşdirən boğazlar:

  • Kanso boğazı cənubda, Keyp-Breton adasını Yeni Şotlandiya yarımadası arasında.
  • Kabot boğazı cənub-şərqdə Nyufaundlend və Keyp-Breton adaları arasında.
  • Bell-Ayl (boğaz) şimal-şərqdə Labrador yarımadası ilə Nyufaundlend adası arasında.

Körfəzə Müqəddəs Lavrentiya çayı axır.

Qışda suyun orta temperaturu −1 °S, yayda 15 °S. Duzluğu şimal-şərqdə 32 ‰, qərbdə isə 12–15 ‰ təşkil edir.

  • 100 metr dərinlikdə suyun temperatur 0 °S, duzluğu 32–33 ‰ təşkil edir.
  • Dibində temperaturu 5 °S, duzluğu 35 ‰.

Axınların hündürlüyü 2 metrə çatır. Dekabr ayında körfəz donur, mayda isə buzdan azad olur. Bəzən Aysberqlərə rast gəlinir.

Körfəzim dibi və mərkəzdən keçən kanal

İqlimi

İqlimi mussondur. Qış dönəmində soyuq şimal-qərb küləkləri, yayda isə cənub-qərb küləkləri əsir. период в основном наблюдаются холодные северо-западные ветры, летом — тёплые юго-западные. Havanın orta temperaturu fevral −10 °S, avqust 15 °S.

İqtisadi potensialı

Körfəz gəmiçilik üçün əlverişlidir. Baqılçılıq inkişaf etmişdir. Burada Pikşa, dəniz okunu, Paltus, Kambala, Siyənək kimi balıqlar. Üstəlik neft çıxarılır.

Limanları:

Ekologiya

Müqəddəs Pavla və Keyp-Berton adasının sahilləri Kanada sahil mühafizə xidməti vastəsi ilə qorunur. Üstləlik körfəzdə olan kiçik adalarda miqrasiya edən quşlar məskən salır. Körfəzin sahillərində bir neçə milli park vardır

  • Şimal hissəsi Müqqəddəs Lavrentiya çayının estuarisi Saqeney-Sen-Loran parkı.
  • Şimal hissəsi Şahzadə Eduard adasında yerləşın eyni adlı milli park.
  • Nyu-Brunsvika afasının şimalı Kuçiboqvak milli parkı.
  • Keyp-Breton adasının şimalı Keyp-Breton-Haylends milli parkı.
  • Nyufaundlend adasının şimal-qərbində Qros-Morn milli parkı.

Müqəddəs Lavrentiya körfəzi üç ekosistemə bölünür[1]:

  • Şelf Nort-Flaq (англ. North Gulf Shelf)[2] — körfəzin dayaz şimal hissə.
  • (англ. Magdalen Shallows)[3] — dayaz cənub hissə.
  • Lavrentiya kanalı (англ. Laurentian Channel)[4] — dərin mərkəzi hissə.

İstinadlar
  1. "National Marine Conservation Areas of Canada. Canada's National Marine Conservation Areas System Plan. Canada's Atlantic Marine Environment". 2011-06-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-17.
  2. "National Marine Conservation Areas of Canada. Canada's National Marine Conservation Areas System Plan. North Gulf Shelf". 2011-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-17.
  3. "National Marine Conservation Areas of Canada. Canada's National Marine Conservation Areas System Plan. Magdalen Shallows". 2011-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-17.
  4. "National Marine Conservation Areas of Canada. Canada's National Marine Conservation Areas System Plan. Laurentian Channel". 2011-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-17.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.