Lui Neel

Lui Neel (fr. Louis Eugène Félix Néel; 22 noyabr 1904[2][3][…] – 17 noyabr 2000[2][4][…], Briv-la-Qayard[d][1]) – "Qatı hal fizikasında əhəmiyyətli tətbiqlərə yol açan antiferromagnetizmə və ferrimagnetizmə dair fundamental kəşflərinə və tədqiqatlarına görə" 1970-ci ildə Fizika üzrə Nobel mükafatını qazanmış fransız fizik.[7]

Lui Neel
fr. Louis Néel
Doğum adı Louis Eugène Félix Néel[1]
Doğum tarixi 22 noyabr 1904(1904-11-22)[2][3][…]
Vəfat tarixi 17 noyabr 2000(2000-11-17)[2][4][…] (95 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi bərk cisimlər fizikası[d]
Elmi dərəcəsi
İş yerləri
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları Grand Cross of the National Order of Merit Croix de Guerre Commander of the French Order of Academic Palms Knight of the Order of Social Merit "Fəxri legion" ordeninin Böyük xaçı
Fizika üzrə Nobel mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Lui Neel 1904-cü ilin 22 noyabr tarixində Fransanın Lion şəhərində anadan olub.[8] Orta təhsilini Lion şəjərində başa vurduqdan sonra Parisdəki Paris Ali Normal Məktəbinə qəbul olunub. Strasburq Universitetində elmlər doktoru dərəcəsini qazanıb. 1970-ci ildə bərk cismlərin maqnit xüsusiyyətləri ilə əlaqəli qabaqcıl araşdırmalarına görə (Hannes Alfven ilə birlikdə) Fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.[9] Bərk cisimlər fizikasına verdiyi töhfələri, xüsusən təkmilləşdirilmiş kompüter yaddaş vahidlərinin inkişafı da daxil olmaqla çoxsaylı faydalı tətbiqlərini tapdı. 1930-cu ildə Neel ferromaqnetizmin əksi olan (antiferromaqnetizm) yeni maqnetik xüsusiyyətin mövcud ola biləcəyini irəli sürdü. Müəyyən bir temperaturdan (Neel temperaturu) yuxarıda bu mexanizm dayanır. Neel 1948-ci ildə ferrimaqnetizm xüsusiyyətini sərgiləyən materialların mövcud ola biləcəyinə irəli sürdü.[10] Neel, həmçinin müəyyən süxurların zəif maqnetizmini izah edərək, Yerin maqnit sahəsi tarixinin öyrənilməsinə imkan yaratdı.[11][12][13][14][15][16][17][18][19]

Lui Neel 2000-ci ilin 17 noyabr tarixində Briv-la-Qayard şəhərində vəfat etdi.

İstinadlar
  1. Fichier des personnes décédées.
  2. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. Louis Eugène Felix Néel // KNAW Past Members (ing.).
  4. Louis Eugène Félix Néel // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  5. Deutsche Nationalbibliothek Record #119025914 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  6. https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Neel_Louis_D.pdf.
  7. "The Nobel Prize in Physics 1970". Nobel Foundation. 19 September 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
  8. Friedel, J.; Averbuch, P. "Louis Eugène Félix Néel. 22 November 1904 – 17 November 2000". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 49. 1 December 2003: 367–384. doi:10.1098/rsbm.2003.0021.
  9. Néel, L. "Magnetism and Local Molecular Field". Science. 174 (4013). 3 December 1971: 985–992. Bibcode:1971Sci...174..985N. doi:10.1126/science.174.4013.985. PMID 17757022. 27 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 September 2020.
  10. Néel, Louis. "Magnetic Properties of Ferrites: Ferrimagnetism and Antiferromagnetism". Ann. Phys. (Paris). 3. 1948: 137–198.
  11. Néel, Louis. "Some theoretical aspects of rock-magnetism". Advances in Physics. 4 (14). 1 April 1955: 191–243. Bibcode:1955AdPhy...4..191N. doi:10.1080/00018735500101204.
  12. Barbara, B.; Lacroix, Claudine. "Retrospective in Science: Louis Neel (1904–2000)". Science. 291 (5506). 2000: 1000. doi:10.1126/science.1059052. PMID 11232560.
  13. Coey, Michael. "Obituary: Louis Néel (1904–2000)". Nature. 409 (6818). 2001: 302. Bibcode:2001Natur.409..302C. doi:10.1038/35053274.
  14. Coey, J. M. D. "Louis Néel: Retrospective (invited)". Journal of Applied Physics. 93 (10). 2003: 8224–8229. Bibcode:2003JAP....93.8224C. doi:10.1063/1.1557815.
  15. Dunlop, David J. "Partial thermoremanent magnetization: Louis Néel's legacy in rock magnetism (invited)". Journal of Applied Physics. 93 (10). 2003: 8236–8240. Bibcode:2003JAP....93.8236D. doi:10.1063/1.1558640.
  16. Louis Néel – Biography // Nobel Lectures, Physics 1963–1970. Elsevier Publishing Company. 2018-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-05.
  17. Néel, Louis. Un siècle de physique. Paris: Jacob. 1991. ISBN 978-2-7381-0140-2.
  18. "Louis Néel, un siècle de science à Grenoble". 2004. 4 iyun 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 oktyabr 2011.
  19. Kurti, Nicholas, redaktor Selected works of Louis Néel. New York: Gordon and Breach. 1988. ISBN 978-2-88124-300-4.

Xarici keçidlər
Vikianbarda Lui Neel ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Louis Néel on Nobelprize.org including the Nobel Lecture, December 11, 1970 Magnetism and the Local Molecular Field  (ing.)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.