Ladoqa nerpası
Ladoqa nerpası (lat. Pusa hispida ladogensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin nerpa cinsinin halqaşəkilli suiti növünə aid heyvan yarımnövü. Ladoqa gölündə yaşayır.
Ladoqa nerpası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: ParaHoxozoa Klad: Nephrozoa Tipüstü: Tip: Klad: Olfactores Yarımtip: İnfratip: Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Mirdəstə: Klad: Pan-Carnivora Klad: Carnivoramorpha Klad: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Arctoidea Klad: Pan-Pinnipedia Klad: Pinnipedimorpha Klad: Pinnipediformes Klad: Pinnipedia Fəsiləüstü: Phocoidea Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Phocini Cins: Yarımnöv: Ladoqa nerpası |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
|
Baltik halqaşəkilli suiti 10750 əvvəl Ladoqa gölünə keçmiş və 10200–10000 əvvəl yarımnöv yaranmağa başlamışdır. Genetik baxımından Sayma nerpası ilə qohumluq əlaqəsi vardır. Bunun səbəbi Sayma gölü ilə Ladoqa gölü arasında olan Vuoksa çayı ilə birləşməsidir.
Kiçik dəstələr əmələ gətirirki oradada 7–15 baş arası fərd olur.
Yayda onlar gölün az məskunlaşmış şimal sahillərinə, kiçik adalarına, qayalıqları və burunlar üzərində dinçəlməyi xoşlayırlar. Qışda isə cənub və cənub şərq sahillərini üstün bilirlər. Əsasən göldə olan balıqlarla qidalanırlar. Əsas düşmənləri canavar və tülkülərdir.
Xariçi görünüş
Onların uzunluği 135 sm, çəkisi — 47 kq təşkil edir. Yenidoğulan balaların uzunluğu 50 sm, çəkiləri isə 4–4,5 kq təşkil edir. Dörd cür xəzə malikdirlər.
Çoxalması
Bu növün fərdləri yetkinlik yaşına 5–7 yaşında çatır. Çütləşmə mart-may ayları baş verir. Hamiləlik dövrü isə 11 ay sürür.
Bir bala verir və bu fevral-aprel aylarına təsadüf edir. 1–1,5 aydan sonra çütləşmə bövrü başlayır. Onlar 30–35 il çəkir.
Qoruma
1900-cü illiədə bu növün sayı 20 mini keçirdi. 2000-ci illərdə isə sayı 3 min başı keçmirdi. Onların sayının azalmasının səbəbi qanunsuz ovdur. 1980-ci ildə bu növün ovlanmasına qadağa qoyulmuşdur. Hazırda onlar üçün əsas təhlükə balıqçı torları və gəmilərdi.
Ladoqa neprası Rusiyanın qırmızı kitabına daxil edilmişdir.
İstinadlar
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0