Kolumbiya vətəndaş müharibəsi (1854)
Kolumbiya vətəndaş müharibəsi 1854. Müharibə 1854-cü ilin 17 aprel -dekabr müddəti ərzində Yeni Qranada Respublikasının ərazisində baş vermişdir. Melonun çevrilişinə qarşı Kolumbiya Liberal Partiyası və Kolumbiya Konservativ Partiyası birgə mübarizə aparırdılar.
| Kolumbiya vətəndaş müharibəsi 1854 | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 17 aprel-4 dekabr 1854 | ||
| Yeri | Yeni Qranada Respublikası | ||
| Səbəbi | General Meronun diktaturası | ||
| Nəticəsi | Konstutsiyaçıların qalibiyyəti | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
| Ümumi itkilər | |||
|
|||
.svg.png.webp){kind=small}
Müharibədən öncəki vəziyyət
Müharibənin baş verməsinin əsas səbəblərindən biri Liberalların proteksionizdən azad ticarətə keçməsi ilə bağlı idi. Liberallar iki hissəyə bölünür, azad ticarət tərəfdarları "Golgotas>>, proteksioniz qaydalarının tərəfdarları isə <<Draconianos" adlanırdı. Digər tərəfdən hərbçilər, aristokratlar və sənətkarların maraqlarının toqquşması. Orduya general Melo başçılıq edirdi . O xalq arasında dəstək axtarırdı , bunun üçün sənətkarlara müraciət edərək, onlarla ittifaqa girir. Melo proteksioniz tarifi bərpa etmək istəyirdi. Ölkədə keçirilən prezident seçkilərində Xose Mariya Obanda seçilir. Bu dövrdə yeni konstutsiya qəbul edilir ki, burada liberal fikirlər öz əksini tapirdı. Melo ordunun ali baş komandanı idi.31 dekabr 1853-cü ildə o, kavalerlər kazarmasına daxıl olarkən pilləkəndə içgili vəsiyyətdə olan əsgər Kirosla rastlaşır. Onun içgili olması ölümünə səbəb olur. Mart 1854-cü ildə Meloya qarşı adam öldürmə itdihamı irəli sürülür. Melo ordunun köməyi ilə çevriliş edərək 17 fevral 1854-cü ildə hakimiyyəti ələ keçirilir, konstutsiya ləğv edilir, prezident və nazirlər həbs edilir. Ölkə diktaturaya çevrilir.
Müharibənin gedişi
Xose Mariya Melo hakimiyyətə ordunun və sənətkarların köməyi ilə gəlir. Melo hətta iezuitlərin ölkəyə qaytarılması məsələsini qaldırır. Yaranmış vəziyyətdən cıxmaq üçün vitse prezident Xose de Obaldinin xaişi ilə hökumət İbaqe şəhərinə köçür. O Melo diktaturasına qarşı cıxan Konstutsiyaçılara başçılıq edirdi. Konstutsiyaçılar Liberaların "Golgotas" fraksiyası və Konservantlardan ibarət idi. Ölkənin bir çox şəhərlərində diktatora qarşı üsyanlar baş qaldırır. Keçmiş prezident Xose İlario Lopes üsyançıları Kali , Buenaventure və Kartoqoda məğlub edir. Digər dSipakire, Pamplona, bukaramanqa, Veles. Tunja, Kali və Boqotanın ətrafında olmuşdur. Melonun ordusu 11,042 nəfər təşkil edirdi. Onun hakimiyyəti cəmi 8 ay davam edir. Konstutsiyaçılar 11,000 nəfər təşkil edirdi və onlara Erran və Moskera başçılıq edirdi. Onlar 7,000 üsyançını mühasirəyə almışdı. Son döyüşlər 4 dekabrda baş versə də, üsyançılar məğlub edilir. Ən güclü döyüşlər Boqota ətrafında baş vemişdir.
Nəticəsi
Münaqişə 4,000 itki verilir. Danışıqsız təslim haqqında sənəd Santander parkında imzalanır. Melo həbs edilir və Kongresdən qovulur.