Koşexabl rayonu

Koşexabl rayonu (adıq Кощхьабл район) — Rusiya Federasiyası, Adıgey Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Koşexabl qəsəbəsidir.

Koşexabl rayonu
Bayraq
Bayraq

44°54′00″ şm. e. 40°28′59″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1934
Sahəsi
  • 606,7 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 29.569 nəf. (1 yanvar 2020)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 87770
Rəsmi sayt
Koşexabl rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

Rayonu Adıgey Respublikasının mərkəz hissəsində yerləşir. Şaquli olaraq şimaldan cənuba doğru uzanır. Rayonun şimaldan cənuba doğru uzunluğu 75 km, qərbdən şərqə 17 km-dir. Rayonun ümumi sahəsi 607,52 km² təşkil edir. Burada 9 kənd inzibati vahidliyinə 24 yaşayış məntəqəsi daxildir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: qərbə Qiaqin rayonu, şimal-qərbdə Şovqenov rayonu, qərbdə Kurqanin rayonu, cənub-şərqdəki Labinski rayonu və cənub-qərbdə Mostovrayonu. Respublikanın dağətəyi zonasında yerləşir. Ərazisi əsasən təpələrdən ibarətdir. Cənub və cənub-qərbdə relyef tədricən dağlıq əraziyə keçr. Torpaq örtüyü qaratorpaqdır.

Hidroqrafik şəbəkə əsasən bir çox bulaq çayları ilə təmsil olunur. Ən böyük və ən əhəmiyyətlisi çayları: Laba, Xodz, Fars, Çexrak və digərləri[2]..

Rayonun iqlimi rütubətli və mülayimdir. Qara dənizə yaxınlığı nəzərə çarpacaq dərəcədə iqlimə təsir göstərir. Havanın orta temperaturu iyulda + 23.5 ° C-dən yanvarda 0 ° C-ə qədər dəyişir. Ən yüksək temperatur avqustun əvvəlində, ən aşağı isə yanvarın sonu və ya fevralın əvvəlində müşahidə olunur. Orta illik yağıntının miqdarı təxminən 750 mm-dir. Ən çox yağıntı yayda düşür.

Tarixi

Koşexabl rayonu 28 dekabr 1934-cü ildə Azov-Qara dəniz diyarının bir hissəsi olaraq Adıgey Muxtar Vilayətinin tərkibində, Şovgenov rayonundan ayrılmaqla təşkil olunur. Əvvəlcə rayona 9 kənd sovetliyi daxil idi: Bleçepsinski, Volnı, Dmitrievski, Yeqeruxay, İqnatiev, Koşexabl, Natyrbovsky, Xaçemziev, Xodzenski. 1956-cı il 7 dekabr - 1958-ci il 21 mart tarixlərində rayon ləğv edilmiş Şovqenov rayonu ərazisinin bir hissəsini təşkil edirdi. 1 fevral 1963-cü ildən 12 yanvar 1965-ci ilədək rayon ləğv edilmiş və ərazisi Şovqenov rayonuna birləşdirilmişdi 1993-cü ildə kənd sovetliklərinin fəaliyyətinə son verildi və kənd idarələrinin əraziləri kənd dairələrinə çevrildi. 2005-ci ildə rayonda kənd dairələri ləğv edildi və kənd yaşayış məntəqəsi statusu ilə 9 bələdiyyə təşkil olundu.

Əhali
Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[3]:

xalq say,
nəf.		 ümumi
əhaliyə olan nisbət, %
adıqlar 15 711 51,64 %
ruslar 12 147 39,93 %
ermənilər 612 2,01 %
tatarlar 583 1,92 %
qaraçılar 565 1,86 %
digərləri 655 2,15 %
milliyətini bildirməyənlər 149 0,49 %
ümumi 30 422 100,0 %
Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat[4]:

YaşKişilər,
nəf.		Qadınlar,
yaş.		Ümumi
say.		ümumi əhaliyə
olan nisbət, %
0 — 14 yaş 3 053 2 921 5 974 19,64 %
15 — 59 yaş 9 263 9 635 18 898 62,12 %
60 yaşdan yuxarı 2 042 3 508 5 550 18,24 %
ümumi 14 358 16 064 30 422 100,0 %

Kişilər — 14 358 nəf. (47,2 %). Qadınlar — 16 064 nəf. (52,8 %).

Əhalinin orta yaşı — 37,5 yaş. Kişilərin orta yaşı — 35,5 yaş. Qadınların orta yaşı — 39,3 yaş.

İstinadlar
  1. Численность постоянного населения по МО и населенным пунктам Республики Адыгея по состоянию на 1 января 2020 года.
  2. "Кошехабльский район". 2019-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-30.
  3. "Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения Республики Адыгея. Том 4. Национальный состав" (PDF). 2013-11-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2014-09-11.
  4. "Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке" (PDF).

Mənbə
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.