Karl Bühler

Karl Bühler
Karl Bühler
	ing. Karl Bühler
Doğum tarixi	27 may 1879
Doğum yeri	Baden, Mekkesheym
Vəfat tarixi	24 oktyabr 1963 (84 yaşında)
Vəfat yeri	Los-Anceles
Vətəndaşlığı	alman
Milliyyəti	alman
Elm sahəsi	psixologiya
İş yerləri	Vyana Universiteti,; Münhen Lüdviq-Maksimilian Universiteti,; Drezden Texniki Universiteti,; Minnesota Universiteti,; Cənubi Kaliforniya Universiteti;
Alma-mater	Frayburq Universiteti, Drezden Texniki Universiteti, Vyana Universiteti, Cənubi Kaliforniya Universiteti
Təhsili	Frayburq Universiteti,; Strasburq Universiteti[1];
Elmi rəhbəri	Osvald Külpe
Tanınır	Gestalt psikologiyası
Üzvlüyü	Macarıstan Elmlər Akademiyası,; Avstriya Elmlər Akademiyası;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Karl Bühler (27 may 1879[2][3]^[…] – 24 oktyabr 1963[4][2]^[…], Los-Anceles, ABŞ[4]) — Almaniya və Avstriya psixoloqu.[5]

Həyatı

Frayburq və Strasburq universitetlərində təhsil almış, Külpenin şagirdi, Bonn (1909), Münxen (1915), Drezden (1918), Vyana (1922) universitetlərinin professoru olmuşdur. 1938-ci ildə, Avstriyanın faşist Almaniyası tərəfindən işğalından sonra Norveçə, oradan da ABŞ-yə köçmüşdür. 1906-cı ildən Vürsburq məktəbi çərçivəsində təfəkkürü tədqiq edərək, ondakı obrazları, intellektual hissləri və hissi-obrazlı səciyyəsi olmayan əsl hissləri fərqləndirmişdir. Birinci dünya müharibəsi zamanı hərbi cərrah işləmişdir.[5]

Fəaliyyəti

Müharibədən sonra uşaq psixologiyası problemləri ilə məşğul olmuş, psixikanın inkişafını instinkt, vərdiş və intellekt mərhələlərinə ayırmış, sonuncunu qəflətən anlama aktları ilə əlaqələndirmişdir. "Psixologiyanın tənəzzülü" ("Die Kriseder Psychologie", 1927) əsərində Bühler psixologiyada tənəzzülü subyektiv (introspektiv psixologiya), obyektiv (biheviorizm) və mədəni-tarixi (anlayan psixologiya) yanaşmalarının sintezi ilə aradan qaldırmağı təklif etmişdir. Dilçilikdə psixoloji istiqaməti, funksional linqvistikanı inkişaf etdirmiş, dil sahəsinin "eqosentrik konsepsiyasını" yaratmışdır.

Dili funksional sistem hesab edən Bühler onun üç funksiyasını fərqləndirmişdir: danışana aid olan ifadə (ekspressiv), dinləyənə aid olan müraciət (apelyativ) və haqqında danışılan predmetə aid olan məlumat (reprezentativ) funksiyaları.[5]

İstinadlar

Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Karl Buhler // Encyclopædia Britannica (ing.).
Бюлер Карл // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Bühler// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M. K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V cild. — Səhifələrin sayı: 592. — Səh.: 146. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[_68bee91989c8d19b-1] Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.

[_9ca44ef8c51a79c6-2] Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_4b09273fab0ef98f-3] Karl Buhler // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_331e5286158e6335-4] Бюлер Карл // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[:0-5] Bühler// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M. K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V cild. — Səhifələrin sayı: 592. — Səh.: 146. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.