III Mustafa

III. Mustafa (Divan ədəbiyyatındakı adıyla Cahangir; 28 yanvar 1717[1][2][…], Konstantinopol – 21 yanvar 1774[1][3], Konstantinopol), 26. Osmanlı padşahı və 105. İslam xəlifəsi.

III Mustafa
31 oktyabr 1757 – 21 yanvar 1774
ƏvvəlkiIII Osman
SonrakıI Əbdülhəmid
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 28 yanvar 1717(1717-01-28)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 21 yanvar 1774(1774-01-21)[1][3] (56 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Fəaliyyəti rəhbər[d]
Atası III Əhməd
Anası Əminə Mehrişah Sultan
Həyat yoldaşları
Uşaqları
Ailəsi Osmanlı sülaləsi
Dini islam
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Atası Sultan III. Əhməd, anası Əminə Mihr-î-şâh Sultandır. Atasının 1730'da taxtdan çəkilməsindən sonra 27 il qəfəs həyatı yaşamışdır. Əmisinin oğlu III. Osmanın ölümü üzərinə 1757'də taxta keçmişdir.

Səltənəti

Başa keçdikdən sonra sədrəzəm Qoca Raqif Paşanı vəzifədə saxladı. Maliyyə vəziyyətini düzəltmək üçün sarayın xərclərini azaltdı və sui-istifadələrin üstünə getdi ancaq müvəffəqiyyətli ola bilmədi. Orduda artilleriya sinifini düzəltmək üçün Baron de Tott'a "Sürət topçuları" adında hərbi bir birlik qurdurdu. Rusların 1770'də Çeşmə'də Osmanlı donanmasını yandırmaları üzərinə yeni bir donanma hazırlanmasına çalışdı. Bu donanmanın əsgərlərini yetişdirmək üzrə 1773-cü ildə Mühəndisxaney-i Bahr-i Hümayunu qurdurdu. Laləli məscidini tikdirdi. Bundan başqa zəlzələdə yıxılan Fateh məscidini yenidən tikdirdi.

Səltənətinin son dönəminə 1768–1774 Osmanlı-Rus müharibəsi hakim oldu. III. Mustafa ordusunun zəifliyini bilməklə birlikdə II. Yekaterina dövründə Rusiyanın Lehistana etdiyi müdaxilələr ucbatından Rusiyaya qarşı müharibə elan etdi. Döyüş əsnasında Baltik dənizindən yola çıxan Rus Donanması Çeşmə'də Osmanlı donanmasını yandırdı. III. Mustafa savaşı bitirmək üçün cəhdlər etdi ancaq müvəffəqiyyətli ola bilmədi. Savaş davam edərkən öldü. Laləlidə öz tikdirdiyi Laləli Külliyyəsinin içindəki III. Mustafa türbəsində yatmaqdadır.

Ailəsi

Hərəmxanası

Oğlan uşaqları

Qız uşaqları

Mənbə
  • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003). Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0013-8.
  • Sakaoğlu, Necdet (1999). Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Oğlak Yayınları. ISBN 875-329-299-6. say.357–373
  • Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi. ISBN 0-224-01379-8.(İngilizce)
  • Shaw, Stanford (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Vol.1 Empire of the Gazis: the Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-29163-1. say.246–250 (İngilizce)

Xarici keçidlər
III Mustafa
Doğum: 28 yanvar 1717 Vəfat: 21 yanvar 1774
Hakimiyyət titulları
Sələfləri 
III Osman
Osmanlı İmperiyası (دولت عالیه عثمانی) Sultanı
31 oktyabr 1757-21 yanvar 1774		 Xələfləri 
I Əbdülhəmid
Sünni İslam titulları
Sələfləri 
III Osman
İslam Xəlifəsi (خلافة إسلامية)		 Xələfləri 
I Əbdülhəmid
  1. Mustafa III // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. Sultan (seit 1757) Mustafa // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. Mustafà III // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.