ICESCO

25–28 yanvar 1981-ci il tarixdə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Məkkeyi-Mükərrəmə şəhərində keçirilən Üçüncü İslam Zirvəsi Konfransında İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı çərçivəsində dünyadakı İslam qurumlarının birgə fəaliyyəti məqsədilə "İslam Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı" adlı yeni beynəlxalq İslam təşkilatının təsis edilməsi qərara alındı.

29–30 yanvar 2020-ci il tarixlərində İslam Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının (ICESCO) Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Əbu-Dabi şəhərində baş tutan qırxıncı iclasında təşkilatın İcra Şurası 30 yanvar 2020-ci il tarixində təşkilatın adını dəyişərək "İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı" kimi təsdiqlədi.

ICESCO-nun Baş direktoru Dr. Salim bin Məhəmməd Əl-Malik təşkilatın adının dəyişdirilməsinin qeyri-təbliği vəzifələrinin təbiəti ilə bağlı yayılmış qarışıqlığı aradan qaldırması və beynəlxalq səviyyədə iştirakı üçün daha geniş üfüqlər açmağı hədəflədiyini, yeni adın təşkilatın təhsil, elm, mədəniyyət və ünsiyyətdəki fəaliyyət sahələrində təbliğ etdiyi mədəni missiyanın təbiətini və reallaşdırmağa çalışdığı məqsəd və hədəflərini dəqiq şəkildə ifadə etməsini söylədi.

1. Üzv dövlətlər arasında təhsil, elm, mədəniyyət və rabitə sahələrində əməkdaşlığın gücləndirilməsi, təşviqi və dərinləşdirilməsi, İslam dünyasının mədəni istinadgahları çərçivəsində, İslami bəşəri dəyərlər və örnəklər işığında bu sahələrin təşviqi və inkişafı;
2. Üzv ölkələr və onun xaricindəki xalqlar arasında anlaşmanın gücləndirilməsi, müxtəlif vasitələrlə, xüsusilə təhsil, elm və mədəniyyət vasitəsilə dünyada sülhün və təhlükəsizliyin bərqərar edilməsinə töhfə vermək;
3. İslamın və İslam mədəniyyətinin düzgün simasını təqdim etmək, sivilizasiyalar, mədəniyyətlər və dinlər arasında dialoqu təşviq etmək, ədalət və sülh mədəniyyəti dəyərlərini, azadlıq və insan hüquqları prinsiplərini İslam mədəniyyəti perspektivinə uyğun yayılmasına səy göstərmək;
4. Mədəni şəxsiyyəti və intellektual müstəqilliyi qorumaqla üzv dövlətlərdə mədəni qarşılıqlı əlaqələri təşviq etmək və müxtəlifliyinin təzahürlərini dəstəkləmək;
5. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının təhsil, elm, mədəniyyət və rabitə sahəsindəki ixtisaslaşmış qurumları ilə ICESCO-ya üzv dövlətlər arasında inteqrasiya və koordinasiyanı gücləndirmək, üzv dövlətlərin daxilində və xaricində ortaq maraqlara bənzər dövlət və qeyri-hökumət qurumları ilə əməkdaşlıq və tərəfdaşlığı gücləndirmək;
6. İslam mədəniyyətinə diqqət göstərmək, intellektual və elmi tədqiqatlarda, tədris proqramlarında onun xüsusiyyətlərini və özəlliklərini açıb göstərmək;
7. Üzv dövlətlərdə təhsil sistemləri arasında inteqrasiya və qarşılıqlı əlaqələr üzərində işlər görmək;
8. ICESCO-ya üzv olmayan ölkələrdəki müsəlmanlar üçün təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələrinin fəaliyyətinə dəstək olmaq.

ICESCO-nun ilkin nizamnaməsi 1982-ci ildə Mərakeşin Fəs şəhərində keçirilən təsis konfransı tərəfindən təsdiqlənmişdir. 1986-cı ildə Rabat şəhərində keçirilən fövqəladə baş konfrans tərəfindən, 1991-ci ildə Rabat şəhərində keçirilən dördüncü baş konfrans tərəfindən, 1994-cü ildə Dəməşq şəhərində keçirilən beşinci baş konfrans tərəfindən, 1997-ci ildə Ər-Riyad şəhərində keçirilən altıncı baş konfrans tərəfindən, habelə, 2006-cı ildə Rabat şəhərində ICESCO-nun daimi qərargahında keçirilən doqquzuncu baş konfrans tərəfindən, 2009-cu ildə Tunis şəhərində keçirilən onuncu baş konfrans tərəfindən, 2012-ci ildə Ər-Riyad şəhərində keçirilən on birinci baş konfrans tərəfindən, 2015-ci ildə Bakı şəhərində keçirilən on ikinci baş konfrans tərəfindən, 2018-ci ildə Rabat şəhərində keçirilən on üçüncü baş konfrans tərəfindən və 2020-ci ildə Əbu Dabi şəhərində qırxıncı sessiyasını keçirilən İcraiyyə Şurasının tərəfindən dəyişikliklər edilmişdir.

1. Dr. Salim bin Məhəmməd Əl-Malik - May, 2019 - hal-hazıradək;
2. Dr. Əbdüləziz bin Osman Ət-Tüveycri - Noyabr, 1991 - May, 2019;
3. Dr. Əbdülhadi Butalib - May, 1982 - Noyabr, 1991.

İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının Nizamnaməsində bildirilir ki, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olan hər bir dövlət ICESCO-ya üzv olmaq üçün nizamnaməni rəsmi olaraq imzaladıqdan, üzv olma qərarı üçün qanuni prosedurları tamamladıqdan və bu barədə onun Baş İdarəsinə yazılı xəbərdarlıq etdikdən sonra ICESCO-ya üzv olur. İslam Əməkdaşlığı Təşkilatında üzv və müşahidəçi olmayan digər dövlətlərin ICESCO-ya üzv olma hüququ yoxdur. Bu günədək İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olan 57 dövlətdən 54-ü ICESCO-nun üzvüdür. Aşağıdakı cədvəldə həmin dövlətlər əlifba sırası və üzv olma tarixləri ilə göstərilir:

№	Ölkə	Rəsmi adı	Üzv olma tarixi
1	Azərbaycan	Azərbaycan Respublikası	1991
2	BƏƏ	Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri	1983
3	Banqladeş	Banqladeş Xalq Respublikası	1982
4	Bəhreyn	Bəhreyn Krallığı	1982
5	Cibuti	Cibuti Respublikası	1982
6	Çad	Çad Respublikası	1982
7	Benin	Benin Respublikası	1988
8	Bruney	Bruney Sülh Dövləti	1985
9	Burkina-Faso	Burkina-Faso	1982
10	Əlcəzair	Əlcəzair Xalq Demokratik Respublikası	2000
11	Əfqanıstan	Əfqanıstan İslam Respublikası	2003
12	İordaniya	İordaniya Haşimilər Krallığı	1982
13	Fələstin Dövləti	Fələstin Dövləti	1982
14	İraq	İraq Respublikası	1982
15	İran	İran İslam Respublikası	1992
16	İndoneziya	İndoneziya Respublikası	1986
17	Kamerun	Kamerun Respublikası	2001
18	Komor adaları	Komor Adaları İttifaqı	1982
19	Kot-d'İvuar	Fil Dişi Sahili Respublikası	2001
20	Küveyt	Küveyt Dövləti	1982
21	Qabon	Qabon Respublikası	1982
22	Qambiya	Qambiya Respublikası	1982
23	Qayana	Qayana Kooperativ Respublikası	2014
24	Qazaxıstan	Qazaxıstan Respublikası	1996
25	Qətər	Qətər Dövləti	1982
26	Qırğızıstan	Qırğızıstan Respublikası	1996
27	Qvineya	Qvineya Respbulikası	1982
28	Qvineya-Bisau	Qvineya-Bisau Respublikası	1984
29	Özbəkistan	Özbəkistan Respublikası	2017
30	Livan	Livan Respublikası	2002
31	Liviya	Liviya Dövləti	1984
32	Malayziya	Malayziya	1982
33	Maldiv adaları	Maldiv Respublikası	1982
34	Mali	Mali Respublikası	1982
35	Mavritaniya	Mavritaniya İslam Respublikası	1982
36	Mərakeş	Mərakeş Krallığı	1982
37	Misir	Misir Ərəb Respublikası	1984
38	Niger	Niger Respublikası	1982
39	Nigeriya	Nigeriya Federativ Respublikası	2001
40	Oman	Oman Səltənəti	1982
41	Pakistan	Pakistan İslam Respublikası	1982
42	Səudiyyə Ərəbistanı	Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı	1982
43	Seneqal	Seneqal Respublikası	1982
44	Sudan	Sudan Respublikası	1982
45	Somali	Somali Federativ Respublikası	1982
46	Surinam	Surinam Respublikası	1996
47	Suriya	Suriya Ərəb Respublikası	1982
48	Syerra-Leone	Syerra-Leone Respublikası	1984
49	Tacikistan	Tacikistan Respublikası	1993
50	Toqo	Toqo Respublikası	2002
51	Türkiyə	Türkiyə Respublikası	2017
52	Tunis	Tunis Respublikası	1982
53	Uqanda	Uqanda Respublikası	2012
54	Yəmən	Yəmən Respublikası	1983

• Heydər Əliyev Fondu

• Heydər Əliyev Fondu ilə ICESCO arasında əməkdaşlıq haqqında Protokol imzalanmışdır
• ICESCO-nun qərargahında mədəniyyəti günləri kecir
• ƏHMƏD SƏİD: "ICESCO AVROPADA TƏKCƏ AZƏRBAYCAN DÖVLƏTİNİN PAYTAXT ŞƏHƏRİ OLAN BAKINI İSLAMIN PAYTAXTI ADLANDIRIR