Harmonik sərbəst rəqslər

Harmonik sərbəst rəqslər – rəqs edən cismin yerdəyişməsi, surəti, təcili zamana görə sinus və kosinus qanunu ilə dəyişən rəqslərdir.

Rəqsin periodu – bir tam rəqsə sərf olunan zamandır. BS-də ölçü vahidi 1 san-dir.

Rəqsin tezliyi – bir saniyədəki rəqslərin sayıdır. BS-də tezlik vahidi 1/san=1HS. 1HS alman alimi Hersin şərəfinədir.

Harmonik rəqsi hərəkətin ampilitudu – rəqs sisteminin tarazlıq vəziyyətindən ən böyük yerdəyişməsinin moduludur.

Harmonik rəqslərin fazası – rəqs edən cismin istənilən anda vəzyətini (məqamını) təyin edən kəniyyətdir. Rəqs fazasının BS-də vahidi radiandır.

Harmonik rəqsin surəti – yerdəyişmənin zamana görə birinci tərtib törəməsinə bərabərdir. Harmonik qanunla dəyişir, onun fazası yerdəyişmə fazsına nəzərən Π/2 qədər süsrüşür və maksimum qiyməti V_max=X_max·ω=A·ω olur.

Harmonik rəqsin təcili – harmonik qanunla dəyişən sürətin zamana görə birinci tərtib törəməsinə bərabərdir və maksimum qiyməti ɑ_m=V_m·ω=X_m·ω²=A·ω² olur. Harmonik rəqsin təcili də harmonik qanunla dəyişir, onun fazası sürət fazasına nəzərən Π/2 qədər sürüşür.

Harmonik rəqslərin tam enerjisi rəqslərin ampilitudunun kvadratı ilə düz mütənasibdir. E=kA²/2 və ya E=mV²_max/2.

Mənbə

M. Murquzov və b. VIII sinif üçün dərslik. Bakı, 2005.
A. Mehrabov və b. Fizika kursu. Bakı, ""Maarif" nəşriyatı, 1982.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.