Gürcüstan rusları

Gürcüstan rusları — respublikanın tarixi etnik icmalarından biridir.

Gürcüstan rusları
gürcüstanın inzibati ərazi vahidləıri üzrə rus mili azlığının payı:
  > 5 %
;
  3-5 %
;
  2-3 %
;
  1-2 %
;
  0,5-1 %
;
  < 0,5 %
Ümumi sayı
26 453 (2014)[1]
Dili

Rus dili, Gürcü dili

Gürcüstanın 2014-cü il siyahıya alınmasına görə respublikanın üçüncü böyük etnik azlığıdır. Çağdaş Rusiyadan kənarda MDB ölkələrindəki rus diasporlarından biridir. İqtisadi tənəzzül və etnik təmizlənmə 1990-cı illərin əvvəllərində rusların Gürcüstandan kütləvi şəkildə mühacirətinə səbəb olmuşdur. Bu öz növbəsində, ölkənin rus əhalisinin əhəmiyyətli dərəcədə qocalmasına və demoqrafik göstəricilərinin pisləşməsinə səbəb olur. Baxmayaraq ki, 2000-ci ildən sonra bir qədər sabitləşmə müşahidə olunmuşdur. Rusların ümumi əhali üzrə payı əhəmiyyətli dərəcədə azalıb: 1960-cı illərin əvvəllərindəki 10,1% -dən 2014-cü ildə 0,7% -ə enmişdir.

Yayılması

Çağdaş Gürcüstanın rus əhalisi tarixən şəhərlərdə, ilk növbədə Tiflisdə cəmləşmişdir. Baxmayaraq ki respublikada rus Molokan və Duxobor kəndləri var idi. Ruslar ən çox (bütün rusların demək olar ki, 1/2 hissəsi) ölkənin paytaxtı, Tiflis şəhərində yaşayır. Burada 1989-cu il siyahıyaalınmasına görə 1,7 milyon insandan ruslar əhalinin 10,0% -ni (124,825 min nəfər) təşkil edirdi. 2002-ci il siyahıyaalmasına görə isə əhalinin təxminən 3% (32,6 min nəfər) ruslardır. Rusların bir hissəsi Batumi (% 5,2) Poti (% 4,0) və Rustavi (% 3,1) şəhərlərində yaşayır. Əvvəllər rusların yaşadığı kənd yerlərində praktik olaraq heç bir rus qalmayıb (rus milli azlığını 1% -dən az). Respublikanın rus əhalisi ənənəvi olaraq pravoslavlığı qəbul edir, baxmayaraq ki ateistlərin sayı da az deyil.

Gürcüstanda rus əhalisinin say dinamikası
1926[2]1939[3]1959[4]1970[5]1979[6]1989[7]2002[8]2014[9]
96 085308 684407 886396 694371 608341 17267 67126 453

Tarixi

1841–1845-ci illərdə inzibati sərəncamla Duxoborlar Axalkalakinin cənubuna yerləşdirilirlər[10]. 19-cu əsrin sonları — 20-ci əsrin əvvəllərində nəşr olunan Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğətinə görə, Tiflis əhalisinin 4,4% -i və Kutaisi əyalətinin 0,53 % -ni ruslar təşkil edirdi. Tiflis qəzasında ruslar əhalinin 8,4 %-ni təşkil edirdi. Rus yaşayış yerlərinin əksəriyyəti təqaüdçü əsgərlərin gətirilməsi ilə meydana gəlirdi. Bundan əlavə 1886-cı ildə Qori qəzasında iki rus-osetin kəndi var idi. 1897-ci il əhalinin siyahıya alınmasına görə ruslar Tiflis əhalisinin 24,8% -ni təşkil edirdi[11].

Dil

Gürcüstan rusları əsaə rus dilində danışırlar. Rus dilindən başqa gürcü dilidə istifadə edilir.

İstinadlar

  1. "Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)". 2016-08-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-14.
  2. "Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам республик СССР". «Демоскоп». 2012-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  3. "Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». 2014-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  4. "Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». 2012-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  5. "Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». 2014-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  6. "Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». 2014-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  7. "Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР". «Демоскоп». 2019-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  8. Этнический состав Грузии по переписи 2002 года Arxivləşdirilib 2012-08-03 at the Wayback Machine (ing.)
  9. "Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)". 2016-08-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-14.
  10. Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая. "Кавказский этнографический сборник". www.history.az. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-20.
  11. "Тифлис". Брокгауз-Ефрон. 2012-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-04-09.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.