Göytürk xaqanlarının siyahısı
Birinci xaqanlıq
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Xatun | Ailə münasibəti | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|---|---|
Ulu Yabqu
伊利吐務 |
Aşina Tuvu
阿史那吐務 |
Aşina Natulunun oğlu | ? - təqr. 545 | Bumın xaqan | |
Bumın xaqan
İllig xaqan 伊利可汗 |
Aşina Bumın 阿史那土門 | Şahzadə Çanqle 長樂公主 | Aşina Tuvunun oğlu | 552 | Qara İssıq xaqan
Mahan tigin Rudan xaqan |
İssıq xaqan 乙息記可汗 | Aşina Qara 阿史那科羅 | Bumın xaqanın oğlu | 552–553 | İşbara xaqan | |
Muğan xaqan 木桿可汗 | Aşina Yento 阿史那俟斤 | Bumın xaqanın oğlu | 553–572 | Apa xaqan | |
Taspar xaqan
佗缽可汗 |
Bumın xaqanın oğlu | 572–581 | Amrak xaqan | ||
Amrak xaqan 庵邏 | 581 | ||||
Göytürk vətəndaş müharibəsi (581-) |
Şərqi Göytürk xaqanlığı
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Xatun | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|---|
İl Kül Şad Bağa Işbara Xaqan
伊利俱盧設莫何始波羅可汗 |
Aşina Şetu
阿史那攝圖 |
Çyan Çzın | 581-587 | Tulan xaqan
Küheçen Tigin Jutan Tigin |
Bağa xaqan
莫何可汗 |
Aşina Çulluq 阿史那处罗侯 |
Çyan Çzın | 587-588 | Yami xaqan
Aşina Sunişi |
Tulan xaqan
都藍可汗 |
Aşina Yun Uluq 阿史那雍虞闾 |
Çyan Çzın | 588-599 | |
Tardu xaqan (575-599)
达头可汗 Bilgə xaqan (599-603) 毗伽可汗 |
Aşina Tiançüe
阿史那玷厥 Qara Çürin Türk[1] |
599-603 | Bağatur xaqan | |
Yami xaqan
啓民可汗 |
Aşina Çamqan 阿史那染幹 |
Şahzadə Anyi
Şahzadə Yiçenq Tuyuhun Poşi[2] |
603-609 | Şibi xaqan
Yento şad Çiçi şad Börü şad |
Şibi xaqan
始畢可汗 |
Aşina Doçişi
阿史那咄吉 |
Şahzadə Yiçenq | 609-619 | Tolis xaqan
Aşina Cieşeşuay |
Çula xaqan
處羅可汗 |
Aşina Eltəbər Şad
阿史那俟利弗設 |
Şahzadə Yiçenq | 619-621 | Aoşe şad
Yuşe şad (Aşina Momo) To şad (Aşina Şeer) |
İllig xaqan
頡利可汗 |
Aşina Topi
阿史那咄苾 |
Şahzadə Yiçenq | 621-630 | Tiluçi
Aşina Poluomen Aşina Tigin İl Etmiş bəy |
Çin (Tan sülaləsi) tərəfindən işğal olundu. 13 avqust 639-cu ildə, Aşina Cieşeşuay üsyanı imperatoru qorxutduğu üçün Şərqi Göytürk xaqanlığı yenidən təsis olundu. | ||||
Çebi tigin (583-624)
夾畢特勒 Heşun knyazı (624-630) Xuayxuay knyazı (630-639) 俟力苾可汗 |
Aşina Simo
阿史那思摩 Li Simo (639-cu ildən sonra) 李思摩 |
13 avqust 639 — 16 aprel 647 | ||
İçün Çebi xaqan
乙注車鼻可汗 |
Aşina Hubo
阿史那斛勃 |
645 - 650 | İşbara Tigin
Çebi Tigin Cieman Tigin | |
İni Çör Börü[3] | Aşina Nişufu
阿史那泥熟匐 |
679-680 | ||
Aşina Funian
阿史那伏念 |
680-681 |
Qərb yabquluğu
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Xaqan | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|---|
İstəmi xaqan | Aşina İstəmi
阿史那室点密 |
Bumın xaqan | 554-576 | Tardu xaqan |
Tardu xaqan
达头可汗 |
Aşina Tiançüe 阿史那玷厥 |
Taspar xaqan | 576-599 (yabqu kimi)
599-603 (ulu xaqan kimi) |
Bağatur xaqan |
Buxara yabquluğu
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Xatun | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|---|
Apa xaqan
伊利吐務 |
Aşina Talopien
阿史那大逻便 |
581-587 | Nişa Tulu xaqan | |
Yanqsu Tigin
鞅素特勤 |
Aşina Yanqsu 阿史那鞅素 |
587-589 | Nili xaqan | |
Nili xaqan 泥利可汗 El Təkin Buyruq xaqan |
Hsianşi | 589-603 | Taman xaqan | |
Basıl Tegin | Hsianşi | 604 |
Qərbi Göytürk xaqanlığı
Fraksiya | Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|---|
Arslan xaqan
曷娑那可汗 Nikyu Çulo xaqan 泥厥處羅可汗 达曼可汗 |
Aşina Taman
阿史那达曼 |
604-612 | ||
Nuşibilər | Şekuy xaqan
射匮可汗 |
611-618 | ||
Tonq Yabqu xaqan
统叶护 |
618-628 | Tarduş şad
Şili Tölis teqin | ||
Tulular | Bağatur xaqan
莫賀咄可汗 |
628-630 | ||
Nuşibilər | Si Yabqu xaqan
肆葉護可汗 |
Aşina Sili
阿史那咥力 |
631-633 | |
Nuşibilər | Tulu xaqan
咄陆可汗 |
Aşina Nişu
阿史那泥孰 |
633-634 | İrbis İşbara Yabqu xaqan |
Işbara Teriş xaqan
沙钵罗咥利失可汗 |
Aşina Tunqa
阿史那同俄 |
634-638 | ||
İli çayı sülhü imzalandı. Xaqanlıq iki yerə bölündü. |
Nuşibi xaqanları
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|
İl Külüg şad | 639-640 | ||
İrbis İşbara Yabqu xaqan
乙毗沙钵罗叶护可汗 |
Aşina Baobu
阿史那薄布 |
640-641 | Tarduş şad
Şili Tölis teqin |
İrbis Şekuy xaqan
乙毗射匮可汗 |
642-650 | ||
Işbara xaqan
沙钵罗可汗 |
Aşina Helu
阿史那贺鲁 |
650-657 | Aşina Siyun |
Tan sülaləsi işğal etdi | |||
Civanqcüe xaqan
Bitmiş olanı davam etdirən xaqan 繼往絕可汗 |
Aşina Buçjen
阿史那步真 |
657-667 | Aşina Kuşrak |
Çzeçjunşiçju xaqan
Hökmdarına xidmət üçün sədaqətini tükədən xaqan 竭忠事主可汗 |
Aşina Kuşrak
阿史那步真 |
679-704 | Aşina Xuaytao |
Tulu xaqanları
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|
İrbis Tulu xaqan
乙毗咄陆可汗 |
Aşina Yükük
阿史那欲谷 |
638-642 | İnan Cençu yabqu |
Işbara xaqan
沙钵罗可汗 |
Aşina Helu
阿史那贺鲁 |
642-657 | Aşina Siyun |
Tan sülaləsi işğal etdi | |||
Bağatur yabqu (?-657)
莫賀咄葉護 Çələbi Tulu xaqan 奚利邲咄陆可汗 |
Aşina Mişe
阿史那步真 |
657-662 | Aşina Yuankin
Aşina Babu Aşina Poluo |
Cuçi xaqan
走其可汗 |
Aşina Şiubeitinq
阿史那施於北庭 |
671-676 (Tan sülaləsi vassalı kimi)
676-679 (müstəqil xaqan kimi) |
|
Hsinqhsivanq xaqan
Məhv olunmuşu yüksəldən xan 興昔亡可汗 |
Aşina Yuankin
阿史那元庆 |
679-693 | Aşina Tuçi |
Çzeçjunşiçju xaqan
Hökmdarına xidmət üçün sədaqətini tükədən xaqan 竭忠事主可汗 |
Aşina Kuşrak
阿史那步真 |
679-704 | Aşina Xuaytao |
Onox xaqanları
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|
Tonq Yabqu xaqan | Aşina Tuçi
阿史那俀子 |
693-700 | |
Şihsinq xaqan
Onox xaqan 十姓可汗 |
Aşina Xuaytao
阿史那怀道 |
704-708 | Aşina Çhiaoho |
Hsinqhsivanq xaqan
Məhv olunmuşu yüksəldən xan 興昔亡可汗 |
Aşina Syan
阿史那献 |
708-717 | Aşina Çen |
Aşina Çen
阿史那震 |
735-736 |
İkinci xaqanlıq
Taxt adı | Şəxsi adı və digər adları | Xatun | Hakimiyyəti | Övladları |
---|---|---|---|---|
İltəriş xaqan
颉跌利施可汗 |
Aşina Qutluq
阿史那骨篤祿 |
İlbilgə xatun | 682-694 | Bilgə xaqan |
Qapağan xaqan
迁善可汗 |
Aşina Moçur 阿史那默啜 |
694-716 | İnal Tigin
Tonqa Tigin Mo Tigin Bilgə Tigin Yoqaşi Tigin Yanqvoçe tigin Küçlük Bilgə xatun | |
İnal xaqan
拓西可汗 |
Aşina Füçü 阿史那匐俱 |
716 | ||
Bilgə xaqan
毗伽可汗 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀𐰴𐰍𐰣 |
Aşina Bögü 阿史那默棘連 |
El Etmiş Bilgə xatun | 716-734 | Yollıq xaqan
Syüan Şahzadə Talo 1 qız və 1 oğlan |
Yollıq xaqan
伊然可汗 |
Aşina İcan
阿史那伊然 |
734-739 | Amrak xaqan | |
Bilgə Qutluq Tenqri xaqan
毗伽骨咄可汗 |
Aşina Qutluq Yabqu
阿史那骨咄葉護 |
739-741 | ||
Aşina Syüan | 741 | |||
Qutluq Yabqu xaqan
骨咄葉護 |
Qutu Şexu | 741-742 | ||
İrtəriş xaqan
伊跌伊施可汗 Ulu Bilgə xaqan 賀臘毗伽可汗 |
Aşina Şi
阿史那施 |
742-744 (Basmıl xaqanı kimi) | ||
Ozmış Tigin xaqan
乌苏米施可汗 |
Aşina Ozmış
阿史那乌苏米施 |
742-743 | ||
Baymey xaqan
白眉可汗 |
Aşina Kulun bəy
阿史那鹘陇匐 |
743-745 | ||
Uyğur xaqanlığı tərəfindən işğal edildi |
İstinadlar
- Bobodzhan Gafurovich Gafurov, Central Asia: Pre-historic to Pre-modern Times, Volume 1, Shipra Publications, 2005, ISBN 978-81-7541-244-6, p. 328.
- Hsie Tanq Şu, 215a (1975:6029)
- Saadettin, Gömeç. "Türk Büyükleri XII"