Frayberq Texniki Universiteti
Frayberq Texniki Universiteti (alm. Technische Universität Bergakademie Freiberg) — Saksoniya universiteti olub Frayberq dairəsinin mərkəzində yerləşir. O Çitau universitetindən sonra Saksoniyada ikinci kiçik universitet sayılır.
| Frayberq Texniki Universiteti | |
|---|---|
| Technische Universität Bergakademie Freiberg | |
 | |
 | |
| 50°55′06″ şm. e. 13°20′26″ ş. u. | |
| Əsası qoyulub | 1765 |
| Tələbə sayı | 4.016[1] |
| Ölkə | |
| Sayt |
tubaf.org/home tubaf.org/en/home |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Frayberq Texniki Universiteti dünyanın ən qədim dağ mədən universitetlərindəndir. O 1765-ci ildə Şahzadə Ksaver tərəfindən mədən işçilərini hazırlamaq üçün açılır ki, Saksoniya 7 illik müharibədə uduzandan sonra borclarını ödəyə bilsin.
Frayberq Texniki Universitetində iki kimyəvi element kəşf edilmişdir. Bunlardan İndium 1863-cü ildə Ferdinand Rayh və Teodor Rihter (almanca Ferdinand Reich və Theodor Richter) və Germanium 1886-cı ildə Klemens Vinkler (almanca Clemens Winkler) tərəfindən kəşf edilmişlər.
Drezden Texniki Universiteti 1871-ci ildə yaradılana qədər Frayberq Texniki Universiteti Saksoniya şahlığının ən böyük ali məktəbi sayılırdı. 1905-ci ildən Universitetdə "Doktor" elmi dərəcələrin verilməsinə icazə verilmişdir. 1940-cı ildən burada riyaziyyat, təbiət elmləri üzrə fakültələr fəaliyyət göstərir.
Frayberq Texniki Universiteti hal hazırda dağ-mədən işləri üzrə dünyada mövcud olan ən qədim təhsil ocaqlarindan biridir. Ondan qabaq yaradılmış Potosi (Bolivaya 1557–1786), Kongsberg (Norveç, 1757–1814), Banska Stiavnica (1762–1919) və Praga (1762–1772) Dağ-mədən akademiyalari isə artiq mövcud deyillər. Almaniyanin təkrar birləşməsi nəticəsində Dag-Mədən akademiyasinin fiziki ve hüquqi infrastrukturu təzədən qurulmuşdur. Son illər Frayberq Texniki Universiteti yarimkerici tədqiqatlari üzrə bacariqlarini inkişaf etdirərək bu sahədə dünyada aparıcı olan Siltronic AG, Deutsche-Solar — SolarWorld AG şirkətlərinin filiallarının Frayberqdə yaranmasına şərait yaratmışdır.
2008-ci ilin Oktyabr ayından başlayaraq Frayberq Texniki Universiteti şəhərdə yerləşən "Freundenstayn" qəsrinda dünyada "Terra mineralia" adı altında dünyada ən böyük şəxsi mineral kolleksiyasını nümayiş etdirir.
Frayberq Dağ-Mədən Universitetinin xüsusi təhsil bolmələri bunlardır: Sənaye arxeologiyası, International Management of Resources and Environment(IMRE, magistr proqrami)ve International Business in Developing and Emerging Markets(IBDEM, magistr programi)
1996-cı ildə əlavə olaraq "Ətraf mühitin mühafizəsi" mərkəzi yaradılmışdır.
Universitetdə altı fakültə fəaliyyət göstərir:
- Riyaziyyat və informatika fakültəsi (Fakültəsi 1)
- Kimya və Fizika fakültəsi (Fakültəsi 2)
- Yerşünaslıq, Qeotexnika və Dağ-mədəni fakültəsi (Fakültə 3)
- Maşınqayırma, istehsal tecnologiyası və energetika fakültəsi (Fakültə 4)
- Materialşünaslıq və materiallar texnologiyası fakültəsi (Fakültəsi 5)
- İqtisadiyyat fakültəsi (Fakültə 6)
1996-cı ilin payizinda, əlavə "Interdisciplinary Ekoloji Mərkəzi (IÖZ) qurulmuşdur.
2009/10-cu ilin qış semestrində Frayberq Texniki Universititetinə 5000-dən çox tələbə gabul olunub, onlardan 30%-i qadın, 8%-i isə xarici tələbələrdir.
Universitetdə cəmi 25 adda müxtəlif ixtisas növləri tədris edilir. Elmi işlərdən gələn gəlir 2004-cü ildə 20 Milyon avro həddində olmuşdur. Frayberq Texniki Universitetində xarici tələbələr arasında Azərbaycandan da gəlmiş gənclər təhsil almışlar və hal-hazırda bir qismi təhsilini müxtəlif sahələr üzrə burada davam etdirirlər.
Texniki Universitet Frayberq tələbə şəhərciyinə malikdir. Onun böyük hissəsi Frayberqin şimalinda yerləşir.
Texniki Universitet Frayberq hal-hazırda dünyanın 42 universitetləri və kolleciləri ilə əlaqələr saxlayır.
Partner universitetləri
- RWTH Axen
- Clausthal Texniki Universiteti
- Kömür Kolorado Maktabi (ABŞ)
- Dağ-mədən və Metallurgiya Akademiyası, Krakov (Polşa)
- Montan Universiteti, Leoben(Avstriya)
- Mədən Universiteti, Moskva (Rusiya)
- Dövlət Dag-Mədən İnstitutu Sankt-Peterburq (Rusiya)
- Minalar və Texnologiya, Rapid City, Cənubi Dakota School (ABŞ)
- Ostrava (Çexiya) Texniki Universiteti ə
- Dag-Mədən və Geologiya Universiteti, Sofya (Bolqarıstan)
- Geoelmlər, Çin Universiteti Wuhan
Tanınmış professor va tələbələri
- August Breithaupt Johann Friedrich Təhsil (1811–1813), professor (1826–1866)
- Bernhard von Cotta Təhsil(1827–1831), professor 1842
- Otto Emicke (1891–1970), professor 1928–1946
- Wilhelm Fischer (1796–1884), Təhsil 1813-cü ildan
- Novalis(Georg Philipp Friedrich fon Hardenberg) təhsil(1797–1799)
- Fridrih Emil Heyn, təhsil (1886−1890)
- Julius Ambrosius Hülze, təhsil(1830−1834)
- Aleksandr fon Humboldt, təhsil (1790–1792)
- Herbert Jobst təhsil 1950
- Karl Alfons Jurasky, professor (1941−1945)
- Theodor Körner (Schriftsteller), təhsili 1808
- Karl Gustav Kreischer, professor 1871−1891)
- Wilhelm August Lampadius, professor (1794–1842)
- Adolf Ledebur, professor (1874−1906)
- Ernst Johann Traugott Lehmann (1777−1847), professor (1834−1847)
- Karl Edwin Leuthold, professor (1876−1883)
- Mixail Lomonosov, təhsil (1739−1740)
- Carl Emanuel Löscher, təhsil (1775−1777)
- Kurt Merbach, təhsil 1856
- Curt Adolph Netto, təhsil (1864−1869)
- Fürchtegott Leberecht von Nordenflycht, təhsil (1778–1780)
- Carl Eugenius Pabst von Ohain Kurator (1769−1784)
- Erwin Papperitz, professor (1892−1927) və rektor (1901–1903 və 1905–1907)
- Georg Friedrich Prinz von Preußen, təhsil (1996−2000)
- Ferdinand Reich Təhsil (1816–1819), professor (1824–1866)
- Hieronymus Theodor Richter, təhsili (1843–1847), professor (1856–1896)
- Carl Schiffner, professor (1902–1930)
- Reinhard Schmidt, professor 2001 — *Georg Unland, professor 1993-, rektor (2000–2008)
- Friedrich Wilhelm Schwamkrug, təhsili 1826−1830
- Georg Heinrich Wahle, professor 1883−1891
- Adolf Watznauer, professor 1953−1972
- Julius Ludwig Weisbach, təhsili 1822−1826, professor 1836−1871
- Abraham Gottlob Werner, 1769–1771, professor 1775–1817
- Paul Wilski, professor 1905–1916
- Clemens Alexander Winkler, təhsili 1857–1859, professor 1873–1902
- Behbud bəy Cavanşir, təhsil aldığı illər 1902–1907
- Əliyev Rezo Rəhim oğlu, Azərbaycan əsilli alman mühəndisi.
Həmçinin bax
- Frayberqin azərbaycanlı tələbələri