Fransada COVID-19 pandemiyası
Dünyaya yayılan COVID-19 koronavirus pandemiyasının ilk yoluxma faktı Fransa Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən 24 yanvar 2020-ci ildə Bordo şəhərində qeydə alındığı təsdiqləndi. 14 fevral 2020-ci ildə Parisdə ölkədə və Avropada Covid-19 infeksiyasından ilk ölüm hadisəsi baş verdi. 13 apreldə xalqa səslənən Fransa prezidenti Makron qismi komendant saatının mayın 11-dək uzadıldığını açıqladı. 2 ay davam edən qismi komendant saatı 11 may 2020-ci ildə bitdi və 1-ci normallaşma prosesi başladı. Küçəyə çıxmaq üçün icazə tələbi ortadan qalxdı. 28 May tarixində 2-ci normallaşma prosesi ilə bağlı edilən açıqlamada 2 iyun 2020-ci il tarixində bir çox xidmət müəssisəsinin ölkə daxilində fəaliyyətini bərpa edəcəyi açıqlandı. 15 noyabr 2021 tarixi etibarilə Fransada 5.187.879 təsdiqlənmiş sağalma faktı qeydə alınsa da virus səbəbiylə həyatını itirən sayı 100.073 nəfərə çatdı.
| Fransada COVID-19 pandemiyası | |
|---|---|
 2020-ci ilin iyul ayına qədər bölgələr üzrə hər 100.000 sakinə düşən ölümlər. | |
 23 May 2021-ci il tarixinə regionlar üzrə müsbət testlərin xəritəsi[1]
1–49,999 Təsdiqlənmiş hallar
50,000–99,999 Təsdiqlənmiş hallar
100,000–199,999 Təsdiqlənmiş hallar
200,000–299,999 Təsdiqlənmiş hallar
300,000–499,999 Təsdiqlənmiş hallar
500,000–699,999 Təsdiqlənmiş hallar
≥700,000 Təsdiqlənmiş hallar | |
| İlk qarşılaşma | 27 dekabr 2019[2][3][…] |
| Statistika | |
| Yoluxma sayı |
|
| Ölüm sayı |
|
| Sağalanların sayı |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Pandemiyanın Fransa və Fransa dəniz ərazilərinə yayılmasında əsas faktorlardan biri 17–24 Fevral tarixləri arasında Qrand Est ərazisinin Müluz şəhərində müntəzəm təşkil olunan və ortalama 2500 şəxsin qatıldığı Evangelizm kilsəsinin illik yığıncağı idi. Qatılanların ən azından yarısının virusla təmas etdiyi düşünülür.[6]
Yoluxma faktı bilgiləri
Müluz faktları
17 – 24 fevral tarixləri arasında Müluzda təşkil olunan və ortalama 2500 şəxsin qatıldığı Xristian Açıq Qapı Kilsəsi deyə adlandırılan kilsədə Evangelizmlərin illik yığıncağı, Fransada koronavirusun yayılmasında önəmli bir səbəb oldu.[7] Bir keşiş və testləri 1 martda pozitiv çıxan 18 ailə üzvü tərəfindən xəbərdarlıq edilən keşiş səhiyyə orqanlarına bəyan etdi.[8] Nimesdə yalnız yaşayan, Müluzdan yalnız geri dönmüş və başqa təması olmayan bir adam pozitiv çıxdı və 2 martda ölkə əhatəsində bildirilən yoluxma faktı məlumatları artıq Müluzda "qırmızı"larının olduğunu ortaya qoydu.[7] 3 martda yerli ailələrdən birində beş ailə üzvü və Bernvillerdən bir pratis də daxil olmaqla Protestanlığa ait bir yığıncaqdan yeddi iştirakçının virus üçün testi pozitiv çıxdı.[9] 3 mart axşamından başlayaraq təcili tibbi yardım xidmətlərinin yerli qaynar xətti yığıncağa qatılan insanlardan bənzəri olmayan sayda çağrı qeydə aldı.[7] Radio Fransa tərəfindn hazırlanan bir araşdırma hesabatına görə iştirakçıların ən az yarısı virusa yoluxmuşdu.[7] Fransa İnfo-dakı bir müsahibədə kilsənin keşişi 2000 iştirakçının virusa yoluxa bilmə ehtimalının olduğunu etiraf etdi.[7] Deyilənə görə, o dövrdə təhdid işığında, xüsusi bir sağlamlıq tövsiyəsi olmadı.[7] İlk infeksiya mənbəyi müəyyən olunmadı və həmçinin hər gün fərqli iştirakçıların qarşılandığı və iştirakçı qeydiyyatı olmaması səbəbiylə pozitiv çıxan test iştirakçılarının müəyyən olunmasından sonrakı epidemioloji təqib mümkünsüz hala gəldi. Prezident Emmanüel Makron belə 18 fevralda kilsəyə yaxın olan olan Bourtviller bölgəsində seçim təbliğatı üçün bir neçə saat sərf etmişdi. Yalnız 2 martda səhiyyə orqanları ölkənin dörd bir yanında bu dini yığıncaqla bağlı pandemiyanın yayıldığını hiss etdi və bu zamana qədər ikincil infeksiyalar nəzarətdən çıxmışdı.[7]
Radio Fransa araşdırması ilə Strasburqda yerləşən Strasburq Universitet Xəstəxanalarının 250 xəstəxana işçisindən reallaşan pandemiya çevrəsinin mənbəyinin tədbirdə iştirak edən bir tibb bacısı olduğu ortaya çıxdı.[7] Müluz yığıncağından geri dönən beş nəfər 4 martda Fransa Qvianasında aşkar edildi. 5 martda isə Lo və Qaronnadan təqaüdçü bir cüt və eyni Müluz yığıncağına qatılan Dö-Sevrdə digər bir şəxsdə virus aşkar olundu.[10] Bu çevrədən beş yeni yoluxma faktı Korsikada[11] və üç yoluxma faktı isə Normandiyada qeydə alındı. 6 martda Müluzsda öncəki 24 saatda 81 yoluxma faktı qeydə alınanda nazirlik rəsmisi vasitələrin artıq bütün şübhəli halları sistematik olaraq yoxlamaq üçün yetərli olmadığını açıqladı. Bununla da sadəcə ən ciddi xəstələr xəstəxanaya yerləşdiriləcəkdi.[12] Müluzun yerləşdiyi Yuxarı Reyn yığıncaqlara ciddi məhdudiyyətlər gətirdi və beləliklə bütün məktəblər bağlandı.[7]
Ölkəyə qayıdışlar
31 yanvarda Çindən geri dönən təxmini 220 Fransız Istres Le Tube hava limanına endi, Esterel 3/60 nəqliyyat donanmasından Airbus A340 təyyarəsinə alındı və Kreil hava limanına yerləşdirildi.[13] Təxliyə edilən insanlar Karri Le Rouetdəki bir tətil düşərgəsində karantinə alındı.[14] Ölkədə ikinci geri dönüş dalğası 2 fevralda yaşandı. 65 fransa vətəndaşı İstres hava limanına endiyində təxliyə olundu. 21 fevralda Uhanda qalan 30 fransız isə Parisdəki Şarl de Qoll Hava Limanına geri göndərildi və Kalvadosdakı Breynvildə karantinə alındı.[15] 13 martda Tulle Jandarma Məktəbindən 12 kursant İspaniyada stajlarının bitməsi səbəbi ilə 20 dostu ilə geri döndü. İspan legionundan ikisinin müsbət test nəticələrindən sonra 10 mart 2020-ci ildən sonra karantinə alındılar.[16]
Bələdiyyə seçkiləri
Fransada ilk bələdiyyə seçkiləri 15 mart 2020-ci ildə hökumətin koronavirusun yayılmasını önləyici tədbirlərin Mərhələ 3-ə keçmə qərarına əsaslanaraq baş tutdu. Barlar, restoranlar və digər vacib olmayan müəssisələrin bağlanması da daxil olmaqla ictimai həyatda məhdudiyyətlər ertəsi gün başlayacaqdı.[17] Daha sonra səhiyyə naziri Aqnes Buzin 16 fevral 2020 tarixində LREM üçün Paris bələdiyyə başçılığına namizəd olmaq üçün istefa etdi.[18] Onun yerini Nevroloq Olivyer Veran tutdu. Seçkilərə davam etmək qərarı, infeksiyaların və ölümlərin artmaqda davam etdiyi vəziyyətdə ikinci mərhələnin necə ələ alına biləcəyinə dair narahatlıqların olmasına rəğmən ölkədə demokratik həyat üçün vacib önəmə sahib olduğu şəklində bəyan edildi.[17] Nəticədə qeydə alınan seçicilərin iştirak nisbəti 40% oldu və bu öncəki ən aşağı iştirak nisbəti rekordu olan 1971 seçkilərindən də daha aşağı idi.[17]
Ən gənc ölüm
Parisdə yaşayan 16 yaşındakı qız məlum olan ən gənc fransız ölüm faktı oldu.[19] Onda sadəcə yüngül bir öskürək meydana gəlmişdi, ancaq sonrakı günlərdə nəfəs darlığı səbəbi ilə xəstəxanaya yerləşdirildi. Bir həftə sonra vəziyyəti ağırlaşan gənc 26 martda həyatını itirdi.[19]
Tibb işçiləri gənclərdə ağır halların çox nadir qeydə alındığını vurğuladı. Həftəlik brifinqdə Səhiyyə Direktoru Jerome Salomon 15–44 yaş qrupu insanların xəstəxanaya yerləşdirilən toplam ciddi koronavirus yoluxmalarının sadəcə 8%-ini təşkil etdiyini və yoluxmaların yarısının daha öncədən sağlamlığında problemlərin olduğunu açıqladı.[20] 24 marta qədər 507 təsdiqlənmiş ölüm faktından sadəcə 5-i 15–44 yaş qrupuna daxil idi və hamısının daha öncədən sağlamlığında problemlər var idi.[20]
Sivil həyata təsirləri
Qapanma qərarları
28 Fevralda moda dizayneri Aqnes (Aqnes Buzyin ilə qarışdırılmamalıdır) Paris Moda Həftəsində 3 marta qədər davam etməsi planlanan moda nümayişlərini ləğv etdi.[21] Ertəsi gün, 1 mart bazar günü 44.000 iştirakçı ilə gerçəkləşməsi planlanan Paris yarı marafonu səhiyyə naziri Olivyer Veran tərəfindən açıqlanan bir sıra qabaqlayıcı tədbirlərdən biri olaraq ləğv edildi.[22] 13 martda Fransa Futbol Federasiyası sağlıq riskləri səbəbi ilə Liqa 1 və Liqa 2-ni (Fransa futbolunun ən yüksək iki liqası) qeyri-müəyyən müddətə dayandırdı. Daha sonra isə bir çox mədəniyyət müəssisəsi 14 martda bağlanacağını elan etdi.[23]
Bunlar içərisində Luvr muzeyi, Pompidou Mərkəzi, Eyfel qülləsi, Orse muzeyi, Versal sarayı kimi Parisin öndəgələn yerləri də var idi.[24] Daha sonra Montsoreau qalası və Bordo və Marsel də bu sıraya qoşuldu.[25]
Hərəkət məhdudiyyətləri
23 mart 2020-ci il tarixindən etibarən bütün insanlar evlərindən çıxmaq üçün razılıq formasını doldurmalı[26] və daşımalı idilər və lazımsız səfərlərə görə cərimə edilə bilərdi.[27] İcazəli çıxışlara sadəcə yemək alış-verişi, işə gediş, tibb xidmətləri və evin 1 km-nə qədər yaxınlığında idman etmək daxil olundu.
Paris bölgəsində iğtişaşlar
18 aprel 2020-ci il tarixindən etibarən Paris yaxınlığındakı şəhərətrafı qəsəbələrdə koronavirus karantini zamanı polisin şəhərətrafı ərazilərdə etnik azlıqlara qarşı rəftarına görə bir neçə gecə şiddətli toqquşmalar baş verdi.[28][29][30][31]
Ölümcül avtobus hücumu
5 iyul 2020-ci ildə Bayonna şəhərində 59 yaşlı kişi avtobus sürücüsü avtobusunda bilet ödəməkdən və tibbi maska taxmaqdan imtina edən sərnişinlər tərəfindən hücuma məruz qalıb və beyin ölümünə səbəb oldu.[32] Hadisədə iki nəfər adam öldürməyə cəhddə, iki nəfər təhlükə altında olan şəxsə kömək etməməkdə, beşinci şəxs isə şübhəli şəxsi gizlətməyə cəhddə ittiham olundu.[33][34][35][36][37][38] Sürücü hücumdan beş gün sonra, iyulun 10-da dünyasını dəyişib.[39]
Xarici ölkələrdəki hadisələr
29 fevral 2020-ci ildə Monako , Prineses Qreys Xəstəxana Mərkəzinə qəbul edilən və daha sonra Fransa Nitsa Universiteti Xəstəxanasına köçürülən ilk COVID-19 hadisəsi qeydə alındı.[40] Digər tərəfdən, Ain şöbəsindən olan üç Fransa vətəndaşı və bir İtalyan yerlisinə müsbət diaqnoz qoyuldu və Lozannada və İsveçrənin digər yerlərində xəstəxanaya yerləşdirildi.[41]
Maska çatışmazlığı
2007-ci ilin mayından 2010-cu ilin noyabrına qədər səhiyyə naziri olan Roseln Baçelot rəhbərliyi altında 2009-cu ildə qurulan strateji maska stoku toplam 1 milyard cərrahi maska və 600 milyon FFP2 maskasına çatdı. Baçelot xəstəliyə qarşı hazırlığı şişirtdiyinə görə tənqid olunsa da Olivyer Veran bu tip stok səviyyələrinin mövcud vəziyyət üçün yetərli olacağını bildirərək Baçelota bir növ haqq qazandıran insanlardan biri oldu.[40] 2011-ci il iyul ayında Ümumi Sağlamlıq Müdirliyinin təklifi ilə qabaqlayıcı tədbirlər prinsiplərində bir dəyişiklik edildi. Strateji ehtiyatların, köhnəlmə dəyəri arbitraj da daxil olmaqla, ehtiyatların istismar dəyəri səbəbindən azaldılmasına icazə verilməsi qərarı verildi.[40] 2019-cu ilin sonlarında əməliyyat maskaları və FFP2 maskaları ehtiyatları ardıcıl olaraq 140 milyon və sıfıra qədər azaldıldı.[40] Daha sonra isə 26 yanvarda Aqnes Buzin Fransada epidemiya zamanı maska əskikliyinin olmayacağını açıqladı. Bununla birlikdə, bu iddia yalan çıxdı və səhiyyə işçiləri, qoruyucu avadanlıq ehtiyatları çatışmazlığı səbəbindən yaxınlaşmaqda olan böhranla üzləşmək üçün hazır olmadıqlarından şikayətləndilər.[42] 3 Martda Fransa hələ də bu boşluq ilə qarşı-qarşıya idi. Prezident Makron ölkədə istehsal olunan və stoklanan bütün maskalara, səhiyyə işçilərinə və xəstəxanadakı müsbət nəticə qeydə alınan xəstələrə paylanmasına əl qoydu. Fransanın ixrac qadağası İsveçli bir tədarükçü tərəfindən İspaniya və İtaliya da daxil olmaqla digər ölkələrə yönləndirilməsini qadağan etdiyi üçün diplomatik gərginliyə səbəb oldu.[43]
Xlorokin mübahisəsi
17 mart 2020-də Marseldə Aralıq dənizi infeksion və tropik xəstəliklər institutundan Didier Raoult "Coronavirus: endgame!" adlı bir YouTube videosunda komandasının 24 xəstəni əhatə edən təcrübələrinin hidroksiklorokin və azitromisinin COVID-19 müalicəsində təsirli olduğu iddiasını dəstəklədiyini açıqladı.[44][45] Tədqiqatın dizaynı və nəticələri mübahisəlidir və əksər hallarda qeyri-dəqiq və nəticəsiz hesab edilir.[46] Raoult buna baxmayaraq potensial xəstələrin institutunda test edilməsini təklif etdi və müsbət olanlar üçün hidroksixlorokin resepti təyin etdi. Fransa səhiyyə naziri Olivyer Veran hər hansı bir müalicə metodunu daha geniş auditoriyaya tətbiq etmək qərarı verməzdən əvvəl Raoultun nəticələrini dəyərləndirmək, araşdırmaları müstəqil olaraq təkrarlamaq və tapıntıların elmi cəhətdən möhkəm əsasları olması məqsədilə yeni testlərin davam etdirilməsinin zəruri hesab etdiyini açıqladı. (Lakin mövzu barədə mübahisələr sonra da davam etdi)[47] 30 martda xəstəxanalar Plakenil ilə (Xlorokinin marka adı) özü özünü müalicə etmə şübhəsi ilə 3 ölü olduğu bildirildi. Və bir neçə digər yoluxma faktlarında da eyni səbəb ilə şübhələrin olduğu bildirildi. Narkotik təhlükəsizliyi agentliyi potensial ölümcül yan təsirlər xüsusilə ürək aritmiya və infarkta qarşı xəbərdar etdi. Qurum reseptlərdə, hətta tibbi araşdırmalarda belə xəstəxana xaricində istifadəsini qadağan etdi və reydləri artırdı.[48] Daha sonra isə Plaquenil istehsalçısı Sanofi şirkəti, COVID-19-a qarşı istifadə üçün Fransız səlahiyyətlilərinə milyonlarla doza dərman təqdim etdi.[49]
İsveçrə və Almaniya yardımı
22 mart 2020-ci ildə İsveçrə, Elzas rəsmilərinin kömək istəməsindən sonra Elzas bölgəsinin yaxınlığındakı 3 xəstəxananın Fransız əsilli hər hansı bir xəstəyi qəbul edəcəklərinə hazır olduğunu bildirdi.[50] Qrand Est xəstələri də Almaniyadakı Baden-Vürtemberq, Reynland-Pfalts, Saarland və Hessendəki xəstəxanalarına köçürüldü. 1 aprel 2020-ci ilə qədər Elzasdan 100-dən artıq covid-19 xəstəsi müalicə üçün Almaniya, Lüksemburq və İsveçrəyə köçürüldü.[51]
Xronologiya
yanvar 2020
24 yanvarda ilk yoluxma faktı Bordoda qeydə alındı. Daha sonra isə Parisdə 2 nəfərdə də koronavirus təyin edildiyi açıqlandı.[52]
28 yanvarda Hubei əyalətindən olan 80 yaşlı bir Çinli turistin müayinəsi müsbət çıxdı və Parisdəki Biçat- Klaude Bernard xəstəxanasında karantinə alındı.[53]
Yanvarın 29-da eyni turistin 50 yaşlı qızı müsbət nəticə verdikdə, atasının müalicə aldığı eyni xəstəxanada karantinə alındı.[54]
30 yanvarda Parisdəki bir həkimin COVID-19 testinin müsbət olduğu təsdiqləndi. Çindən gələn turistlərlə təmasda olduğu zaman virusa yoluxduğu məlum oldu. Həkimlə təmasda olduğu Çinli turist qadın isə yenidən Çinə geri döndü.[55]
Bundan əlavə, 31 yanvar və 9 fevral tarixləri arasında Uhandan Uazadakı hava limanı və İstresdəki hava limanına gələn 550 nəfərə yaxın şəxs Çinə geri göndərildi.[56]
fevral 2020
8 Fevralda Səhiyyə Naziri Aqnes Buzin, Yuxarı Savoyya, Les Kontamaynes Montjuiedə tətildə olan bir qrup turistdən qaynaqlanan 5 yeni yoluxma faktı qeydə alındı.[57]
Həmin 5 şəxsə virusun bir neçə gün öncə Sinqapurdakı Qrand Hyat hotelində bir konfransa qatılan ingilis vətəndaşı olan bir şəxsdən keçdiyi məlum oldu.[58]
14 fevralda Parisdə xəstəxanaya yerləşdirilən Çinli turist öldü. Fransa ilə birlikdə bu ölüm Avropada COVID-19-dan ilk ölüm oldu. Bu, Asiya xaricində ilk ölüm idi.[59]
18 fevralda yeni Səhiyyə Naziri Olivyer Veran, Paris bələdiyyə seçkilərinə etiraz edən Aqnes Buzinin yerinə təyin edildi. Yeni nazir, Fransada yalnız 4 insanın virusa yoluxduğunu açıqladı.[60]
26 fevralda Lombardiyaya bir çox səyahət etmiş olan 36 yaşındakı bir şəxsin testi müsbət çıxdı və Strasburq şəhərində Nouvil Mülki Hospitalında karantinə alındı.[61][62] Uazada yaşayan 60 yaşındakı bir fransız müəllim Kreil xəstəxanasında karantinə alındıqdan bir neçə saat sonra öldükdən sonra Parisdəki Piti Salpetri xəstəxanasına götürüldü.[63] Eynilə Uazada yaşayan 55 yaşındakı bir kişi isə Amyendəki CHU Amyen Pikardidəki reanimasiya şöbəsinə aparıldı.[64]
28 fevralda İtaliyanın Milan şəhərindən fransız cənub şəhəri Nitsaya yeni səyahət etmiş 23 yaşındakı moda tələbəsinin yeni bir yoluxma hadisəsi olduğu təsdiqləndi. Landes bölgəsindəki ilk covid-19 yoluxma faktının, mərkəzi xəstəxanada Mont De Marsanda testi pozitiv çıxan bir qadın olduğu açıqlandı.[65]
mart 2020
12 Martda Fransa Prezidenti Emmanüel Makron televiziya ilə bütün məktəblərin və universitetlərin 16 Mart Bazar ertəsi günündən bir növbəti açıqlamaya qədər bağlanacağını bəyan etdi. Ertəsi gün Baş nazir Edouard Philippe, ictimai nəqliyyat da daxil olmaqla 100-dən çox insanın bir yerə toplanmasını qadağan etdi. Ertəsi gün baş nazir restoran, kafe, kinoteatr və diskotekalar da daxil olmaqla bütün vacib olmayan ictimai yerlərin gecə yarısından etibarən bağlanmasını əmr etdi.[66]
13 Martda Fransa Prezidenti Emmanüel Makron, bütün məktəb və universitetlərin 16 Mart Bazar ertəsi günündən etibarən müddətsiz bağlanacağını açıqladı.[67]
14 Martda Mədəniyyət Naziri Frank Riester bir çox muzeyin və mərkəzi yerlərin bağlandığını açıqladı. Parisdə Luvr muzeyi, Pompidou Mərkəzi, Eyfel Qülləsi, Orse muzeyi və Versal sarayı[68] kimi muzeylər və mərkəzi yerlər ilə birlikdə Bordo şəhərində Monsoro qəsri-Müasir incəsənət muzeyi[69] və Marsel şəhərində MUCEM bağlanıldı.[70]
15 martda restoran, kafe və kinoteatrlar da daxil olmaqla insanların toplandığı bir çox yer bağlandı.[66]
16 Martda prezident Makron 17 mart tarixindən etibarən qismi komendant saatını elan etdi. Bu çərçivədə, Daxili İşlər Nazirliyinin veb saytından əldə ediləcək olan sənədi özləri ilə götürmək şərti ilə sənəddə yazılmış 5 hal istisna olmaqla çölə çıxmanın qadağan olunduğunu bəyan etdi. Sənəddə qeyd olunan 5 hal aşağıdakı kimidir:
1) iş yeri evə yaxındırsa 2) əgər vacib və təcili olduqda ərzaq alış-verişi üçün 3) aptekə və ya ayrı bir xəstəlik səbəbi ilə xəstəxanaya getmək üçün 4) ailələrindəki yaşlı və / və ya yardıma möhtac ailə üzvləri üçün 5) evin yaxınlığında yürüyüş, qaçış və heyvanları gəzdirmək üçün. Bu seçimlər xaricində çölə çıxmaq qismən qadağan edildi. Buna əməl etməyən və sənədi yanında olmayan şəxslərin 135 avro cərimə olunacağı barədə Daxili İşlər Naziri Kristof Kastaner açıqlama etdi.[71][72]
19 martda 12 – 23 may tarixləri arasında təşkil olunacaq 73-cü Kann kinofestivalı Kann festival idarə heyəti tərəfindən ləğv edildi.[73]
22 martda Fransa Səhiyyə Naziri Olivyer Veran ilk dəfə bir həkimin koronavirus səbəbiylə öldüyünü açıqladı.[74]
23 martda Fransada 22 Mart Bazar günündən bəri beş həkim koronavirusdan həyatını itirdi.[75]
Həmin gün, Fransa Baş naziri Eduard Filip ertəsin gündən (24 mart) etibarən uşaqlara çölə çıxmaq, idman etmək kimi fəaliyyətlər üçün evindən 1 kilometrdən artıq uzaqlaşmamaq və gündə 1 saatı keçməmək kimi məhdudiyyətlərin tətbiq olunduğunu açıqladı.[76]
24 martda səhiyyə naziri Olivyer Veran ertəsi gündən etibarən Strasburq və Malhaus şəhərlərindən 30 xəstə TGV (sürət qatarı) ilə başqa şəhərlərdəki xəstəxanalara köçürüləcəyini və bunun Avropada ilk olacağını açıqladı.[77]
25 martda İdman naziri Roxana Maracineanu, 2020 Tur de Fransın axşam saat 20:00-da tamaşaçısız şəkildə keçiriləcəyini açıqladı.[78]
Həmin günün axşamı Fransa Prezidenti Emmanüel Makron koronavirusun ən çox təsir etdiyi Qrand Est bölgəsinin şəhəri Müluzda virusa yoluxmuş xəstələrin yaxınlarını görməyə gələrkən bir sıra açıqlamalar etdi. Bunlardan ən önəmlisi "epidemiyadan təsirlənən əhaliyə kömək üçün silahlı qüvvələri səfərbər etmək üçün hərbi əməliyyat başladıldığını" bildirdi.[79] Fransada 1 aylıq koronavirusla mübarizədə ölən həkimlərin və digər işçilərin mübarizəsini də yüksək qiymətləndirdi. O, bundan sonra onları daha çətin bir müddətin gözlədiyini də xüsusilə vurğuladı.[80]
26 martda 17 Martda qüvvəyə minən qismən komendant saatı daxilində, Daxili İşlər Nazirliyinin tələb etdiyi sənədi üzərində olmayan 225.000 nəfər şəxs polis və jandarma tərəfindən 135 avro cərimə edildi.[81]
Həmin gün axşam Fransada COVID-19 səbəbiylə ən gənc ölüm hadisəsi baş verdi. Bir həftə əvvəl diaqnoz qoyulan 16 yaşlı Juli, Parisə yaxın bir şəhərətrafında müalicə alırdı.[82]
27 martda 2 həftə öncə elan edilmiş qismi çölə çıxma qadağası 15 gün də uzadıldı. Baş nazir Eduard Filip bu qadağanın 5 aprel 2020-ci il tarixinə kimi uzadıla biləcəyin açıqladı.[83]
28 martda Baş nazir Eduard Filip Fransız xalqına müraciət edərək "Aprel ayının ilk 15 günü bizim üçün çətin olacaq, hətta indiki vəziyyətdən də çətin olacaq" deyə bir açıqlama verdi.[84]
29 martda keçmiş nazir və O-de-Sen bölgə başçısı Patrik Devedcan yoluxduğu koronavirusa məğlub olaraq 75 yaşında həyatını itirdi. Devedcan 3 gün öncə sosial mediya hesablarından vəziyyətinin yaxşıya doğru getdiyini izləyicilərinə bildirmişdi.[85]
30 martda Paris prokuroru Remi Heitzin açıqlamasına görə qismi çölə çıxma qadağası başladığı gündən bəri Fransanın paytaxtı Parisdə 303.000 yoxlama aparıldı. 25.000 şəxsə cəza tətbiq olundu. Heitz, Paris xalqının böyük qisminin qanunlara əməl etdiyini də dilə gətirdi.[86]
31 martda Fransa prezidenti Emmanüel Makron, Anje ziyarəti zamanı etdiyi açıqlamada, maskalar, respiratorlar və dərmanlar almaq üçün Səhiyyə Nazirliyinə 4 milyard Avro əlavə büdcə verildiyini bildirdi.[87]
aprel 2020
1 apreldə Əmək Naziri Muriel Pénicaud, 337.000 müəssisə sahibinin koronavirus səbəbiylə 3.5 milyon işçi üçün "Qismən iş" üçün müraciət etdiyini açıqladı.[88]
2 apreldə Baş nazir Edouard Flip, hər il iyun ayında təşkil edilən Bakalavriat (Universitetlərə qəbul imtahanı) ilə əlaqədar bir açıqlama verdi: "Mövcud şərtlərə görə, iyun ayında, hətta iyul ayında belə edilməsi imkansız olduğundan növbəti tarixə kimi ertələndi".[89]
3 aprel tarixində açıqlanan məlumatlara görə, koronavirüs səbəbiylə qocalar evində ölənlərin sayı 2000 nəfərə çatdı.[90]
4 aprel tarixində bir məhkum və bir həbsxana işçisi öldü. Həbsxana İdarə Müdirliyinin verdiyi açıqlamaya görə, məhkumlardan 48-i koronavirusa tutuldu. 925 məhbusun karantinə alındığı bildirildi.[91]
5 apreldə Fransa Liga 1 Stade de Reims komandasının həkimi Bernard Qonzalezin Covid-19 testi pozitiv çıxandan sonra intihar edərək həyatına son verdi.[92]
6 apreldə Xarici İşlər Naziri Jan-İv Le Drian 15 gündə 148.000 Fransa vətəndaşının başqa ölkələrdən evlərinə döndüyünü açıqladı. Le Drian digər bir neçə min vətəndaşın transferini ilərləyən günlərdə reallaşdıracaqlarını da əlavə etdi.[93]
7 apreldə Paris Bələdiyyə Başçısı Anne Hidalqo paytaxt Parisdə idman fəaliyyətlərinə qismi qadağa gətirdi. İdman fəaliyyətləri sabah 10:00-dan 19:00-a qədər dayandırıldı. Həmçinin ərzaq satışları və sifarişləri 21:00-da yekunlaşacaq. Bu qismi qadağalar 8 apreldən (Çərşənbə) etibarilə başlayacaq.[94]
8 apreldə Elysi Sarayından AFP-yə verilən açıqlamada 15 apreldə aradan qalxacaq qismi çölə çıxma qadağasının yenidən uzadılacağı bildirildi. Səlahiyyətli orqanlar epidemiyanın tamamən nəzarətdə saxlanılması üçün bunun şərt olduğunu açıqladılar. Vaxtın nə qədər uzadılacağı 13 aprel axşamı prezident Emmanüel Makron tərəfindən ediləcək Xalqa Müraciət yayımında elan ediləcəyi bildirildi. Bu, Makronun martın 13-dən bəri 6-cı dəfə koronavirusla bağlı xalqa müraciət etməsi olacaq.[95]
9 apreldə Emmanüel Makron, Professor Didier Raoultu Marseldə ziyarət etdi. Müalicə sayəsində 1061 xəstədən 973-ünü 10 gündə sağaltdı. 1061 xəstədən 5-i öldü. Covid-19-a qarşı əstələrin müalicəsində Hidroksixloroxin istifadə edildiyi açıqlandı.[96]
10 apreldə Fransa hökuməti Heyvanları Qoruma Dərnəyinə sığıncaqlarda yerləşdirdikləri heyvanlar üçün qismi küçəyə çıxma qadağasına rəğmən heyvanları sahibləndirmə haqqını yenidən verdi. Özəlliklə pişik və itlərdə son 2 ayda "dolub daşan" və heç birini koronavirus pandemiyasından dolayı sahibləndirə bilməyən sığınacaqlar olduğunu açıqlayan Heyvanları Qoruma Dərnəyinin direktoru Jəckis Çarli Fombon, qərara çox sevindiklərini, beləliklə sığınacaqlarda yer açılacağından məmununluğunu ifadə etdi.[97]
11 apreldə aralarında 50 pozitiv koronavirus xəstəsinin olduğu fransız aviadaşıyıcı "Çarli de Qaul" bazar günü günortadan sonra (11 aprel) Toulonda gözlənilir. Ümumi 66 şəxsə Covid-19 testi edildi. Bu yoluxmaların 21 martdan sonra baş verdiyi düşünüldü. Onlar arasından vəziyyətləri pis olduğu hər üç şəxs bu yaxınlarda vertolyotla Portuqaliyanın paytaxtı Lissabona köçürüldü. Səlahiyyətlilər, ABŞ təyyarəsi "USS Theodore Roosevelt" dən sonra ikinci təyyarənin də virusa yoluxduğunu bildirdi.[98]
12 apreldə Fransa Kənd Təsərrüfatı Naziri Didier Quillaum daxili bazarı yenidən açmağa çağırdı. Quillaum, "lazımi tədbirlər görülərsə, işçilər işlərinə qayıtmalı və daxili bazar yenidən yavaş-yavaş canlanmalıdır" dedi və bələdiyyələrlə yaxın zamanda ortaq bir qərar veriləcəyini də bildirdi.[99]
13 apreldə Prezident Makron, 6-cı dəfə koronavirus pandemiyasıyla bağlı Elysi Sarayında Xalqa Müraciətdə qismi küçəyə çıxma qadağasının 11 maya qədər uzadıldığını elan etdi.[100] Makron həmçinin açıqlamasında 11 maya qədər vəziyyət yaxşıya doğru dəyişərsə uşaq bağçaları, ibtidai məktəblər, orta məktəblər və liseylərin açılacağını bildirdi. Eyni şəkildə ictimai obyektlər — restoran, kafe, sərgi zalları, otel, sinema, teatr və muzeylərin iyun ayının ortalarında açıla biləcəyini və həmçinin festivalların iyul ayının ortalarına qədər ictimaiyyətə qapalı qalacağını da açıqladı.[101]
14 apreldə keçən ay ertələndiyi barədə danışılan Tur de Frans üçün səlahiyyətlilərdən bir şərh gəldi. Tur de Frans 2020-ci ilin 29 sentyabr-20 avqust tarixləri arasında baş tutacağı elan olundu.[102]
15 apreldə Fransa hökumətinin aldığı qərar nəticəsində onlayn alış-veriş firması Amazon Fransadakı depolarını 20 aprel tarixlərinə qədər bağlı tutacağını bəyan etdi. Hökumət "təcili ehtiyac" xaric başqa sifarişləri nəzərə almamağı istəmişdi, amma Amazon, buna əməl etməyib müştərilərinə sifarişlərini gec də olsa göndərirdi.[103]
16 apreldə İqtisadiyyat naziri Bruno Le Mairi daşınmaz əmlak sahiblərinə Covid-19-dan dolayı 3 ayboyunca kirayə haqqını ödəyə bilməyənlərə güzəştlər edilməsini istədi. Özəlliklə kiçik şirkətlər üçün səbredilməsinini xüsusilə vurğuladı.[104]
17 apreldə Milli Məclis Covid-19 zamanı maskalar və hidroalkolik jelləri daha əlçatan etmək üçün səsvermə etdi. Səsvermədə ƏDV-nin 20% -dən 5,5% -ə endirilməsinə qərar verildi.[105]
18 apreldə Toulon şəhərinə gələn Fransız təyyarsi Çarles de Qaulle-də müsbət nəticə aşkarlandı. Heyətdəki 1076 şəxs arasından 1046 nəfərin Covid-19-u virusuna yoluxduğu elan edildi.[106]
19 apreldə Baş nazir Edouard Filip Fransızlara yay tətili ilə əlaqədar bir açıqlama verdi. Bu yay tətilinin çətin olduğunu və Fransadan başqa ölkələrə yola düşməyin, koronavirusla mübarizə iyul və avqust aylarında sona çatmasa, fransızlar üçün hələlik mümkün olmadığını söylədi.[107]
20 apreldə Səhiyyə Naziri Olivyer Veran əhəmiyyətli bir açıqlama verdi. Ehpad yəni, özəl qocalar evlərinə ziyarətlərin bu gündən (20 aprel) müəyyən şərtlər altında açıq olacağını və bütün məktəblərin 11 mayda açılmayacağını da bildirdi.[108]
21 apreldə internet alış-veriş saytı Amazon, bütün depolarının bağlanıb-bağlanmayacağına dair Versal məhkəməsindən çıxan qərarı gözləmədən Fransadakı bütün depolarını şənbəyə qədər bağladığını elan etdi. Keçən həftə Nanterre məhkəməsi, alış-veriş saytında sadəcə gigiyena, sağlamlıq və qida alış-verişi xaricində digər kateqoriyalarda alış-verişin bağlanmasını istədi, fəqət Amazon buna baxmayaraq müştərilərinə zərər verməmək üçün hər kateqoriyanı açıq saxladı. Məhkəmə isə anbarlarının bağlanmasına israrla təkid etdi. Amazon daha sonra Ali Məhkəməyə müraciət etmişdi.[109]
22 apreldə Hökumət sözçüsü Sibet Ndiaye, kafe, bar və restoranların 15 iyun 2020-ci il tarixində açılacağının qətiləşmədiyi barədə məlumat verdi. Ndiaye, ilk növbədə hökumətin maddi vəziyyəti yaxşı olmayan kiçik müəssisələrə maliyyə dəstəyi olduğunu da söylədi. Elysi səlahiyyətliləri, eyni gündə edilən açıqlamada Prezident Makronun cümə günü turizm və bərpa sektorunun önəmli şəxsləri ilə görüşəcəyini və səlahiyyətlilərin bu mövzuda fikir mübadiləsi edəcəyini, ancaq hələlik konkret bir tarix bəlli olmadığını açıqladı.[110]
23 aprel Fransa Parlamentində keçirilən səsvermədə, "Covid-19 ilə mübarizə" üçün 110 milyard avroluq dəstək paketi 317 dəstəklə nəticələndi. Səsvermədə 15 millət vəkili paketə dəstək vermədi. Elə həmin gün, Fransanın paytaxtı Parisin simvolu olan və damı yanan Notr-Dam kilsəsi üçün tikinti-bərpa işlərinin yenidən fəaliyyətinə başlamasına icazə verildi. Mart ayında pandemiya səbəbi ilə çalışmalara ara verilmişdi.[111]
24 apreldə iqtisadiyyat naziri Bruno Li Mairi hava yolu şirkəti Air France və vasitə istehsalçısı Renaulta yardım barədə açıqlamalar verdi. Açıqlamaya görə Air France üçün 7 milyard euro və Renault üçün isə 5 milyard euro yardım ediləcəyi bildirildi.[112]
25 apreldə baş nazir Edouard Filip 11 mayda hökumətin mərhələli şəkildə sona çatacağı planlanan qismi küçəyə çıxma qadağası ilə əlaqədar məlumat verəcəyini açıqladı. Çərşənbə axşamı Məclisdə hansı sektorların bundan yararlanacağı barədə müzakirələrin aparılağını qeyd etdi. Beləliklə bəzi məktəblər, şirkətlər və əhəmiyyətli dərəcədə nəqliyyatın sürətlənməsinə səbəb olacaq bəzi nəqliyyat vasitələri üçün lazımi tədbirlərin görüləcəyini bildirdi.[113]
26 apreldə hökumətin 11 may açıqlamalarına Fransa Elm Şurasından məktəblərin 11 maya qədər deyil, ən az sentyabr ayına qədər bağlı qalmasının vacib olduğuna dair əlavələr gəldi. Əgər məktəblər açılarsa özəlliklə də liseylərdə bütün şagirdlərin həm dərs zamanı, həm yemək aralarında, həm də fasilədə maska və əlcəkdən istifadə etmələrinin zərurililiyi barədə açıqlamalar edildi.[114]
27 apreldə Amerika onlayn alış-veriş saytı Amazon, Nanterre məhkəməsinin sadəcə ev üçün önəmli alış-verişlərin karqolanmasına icazə verməsi ilə 5 maya qədər Fransadakı bütün depolarını bağlamaq barədə qərar qəbul etdi. İşçilərinin də evlərində qalmalarını və maaşlarının da veriləcəyini bildirdilər.[115]
28 apreldə baş nazir Edouard Filip liseylərin açılması ilə bağlı qərarın mayın sonunda veriləcəyini, körpələr evi və uşaq bağçalarında dərslərin 11 mayda, orta məktəblərdə isə 18 mayda başlayacağını açıqladı. Bununla da sadəcə "virusdan ən az təsirlənən bölgələr" olacağını söylədi. Filip digər mövzularda da açıqlamalar verdi. O, restoran, kafe, barların və böyük ticarət mərkəzlərinin mayın 11-də də açılmayacağını, ancaq yalnız müəyyən kiçik dükanların və marketlərin açılacağını əlavə etdi. Fransanın yay bölgələrində də çimərliklərin 1 iyuna qədər bağlanacağını bildirən Filip, həmçinin 2019–2020 mövsümləri daxil olmaqla Fransız futbolunun ən yüksək liqaları olan Liqa 1 və Liqa 2 də daxil olmaqla bütün futbol tədbirlərinin tamamilə ləğv edildiyini açıqladı.[116]
29 apreldə İqtisadiyyat naziri Bruno Li Mairi, Fransada hər ilin 24 iyununda başlayan yay endirimlərinin təxirə salına biləcəyi və dükan sahiblərinin də bu qərarı dəstəklədiyi barədə açıqlama verdi.[117]
30 apreldə Nəqliyyat naziri Jin Baptiste Djebbari açıqlamasında, metro, tramvay, şəhərətrafı qatarlar və avtobuslar kimi bütün nəqliyyat vasitələrində maska taxmağın 11 Mayda bitməsi planlanan komendant saatından sonra da məcburi olduğunu bildirdi. Maska taxmayanların isə 135 Avro cərimə ediləcəyini də açıqladı.[118]
may 2020
1 mayda səhiyyə naziri Olivyer Veran, 11 Mayda Fransa'da hansı yerlərin mərhələli şəkildə küçəyə çıxma qadağasından çıxacağını Fransa xəritəsində ətraflı izah etdi.[119]
2 mayda səhiyyə naziri Olivyer Veran, Le Parisien qəzetinə verdiyi açıqlamada əgər 11 maya qədər yoluxma faktları və Covid-19 ilə bağlı ölüm hadisələri artarsa qismi küçəyə çıxma qadağasının uzana biləcəyini və ya bölgələrin mövcud vəziyyətinə görə bunun dəyişə biləcəyini bildirdi.[120][121]
3 mayda 22 martdan bu yana Fransada ən aşağı ölüm faktı görüldü. Son 24 saatda cəmi 135 nəfər öldü. Ümumi nəticə isə 24 min 895 oldu. 3 bölgə isə qırmızıdan yaşıla döndü. Həmçinin Daxili İşlər Naziri Kristof Kastaner 17 martdan bu yana qismi küçəyə çıxma qadağası qaydalarına əməl etməyən 1 milyon şəxsə pul cəzası verildiyini açıqladı.[122]
4 mayda dekabr və yanvar aylarında bir Fransa xəstəxanası qrip üçün testi mənfi olaraq təyin edilən 24 xəstənin nümunələrini təkrarən yoxladı və bununla Fransa hökumətinin ilk koronavirus yoluxma faktlarını təsdiqləməsindən hələ təxminən bir ay əvvəl — 27 dekabrda koronavirusa yoluxmuş bir xəstəni müalicə etdiyini ortaya çıxardı.[123]
5 mayda bölgədəki 332 bələdiyyə sədri qruplaşaraq hökumətə məktub yazdı və məktəblərin açılmasının bir sonrakı tarixə qədər təxirə salınmasını istədi.[124] Eyni tarixdə Əlcəzairdə anadan olan və uzun illər Fransada yaşayan 42 yaşındakı bir balıqçıdan alınan nümunə pozitiv çıxdı. Xəstənin xaricə ən son səyahəti 2019-cu ilin avqustunda idi.[125]
6 mayda Orlidə yerləşən 9 havayolu şirkəti hökumətə göndərdikləri məktubda 1 aprel tarixində bütün uçuşlar üçün bağlanan Orli hava limanının 26 iyun tarixindən açılmasını istədi.[126]
7 mayda Baş nazir Edouard Filip və Olivyer Veran bir mətbuat konfransı keçirərək 11 mayın Fransadakı qismən komendant saatının mərhələli qaldırılmasının başlanğıc tarixi olacağını bildirdilər.[127] Bundan əlavə, sosiyal məsafənin qorunub saxlanılmasına davam ediləcəyini və ictimai nəqliyyatda maskalardan istifadənin məcburi olacağını da bildirdilər. Ölkənin infeksiya nisbətinə görə "ikiyə bölündüyünü", bu səbəbdən paytaxt və şimal-şərq bölgələrində məhdudiyyətlərin davam edəcəyini açıqladılar.[128]
8 mayda Fransa Daxili İşlər Naziri, Fransa polisinin xalqın üz maskaları da daxil olmaqla tibbi ləvazimatlar almaq təlaşından istifadə etməyə çalışan qaçaqçılıq şəbəkələrini ifşa etdiyini və koronavirus epidemiyasına qarşı mübarizə zamanı 438.000 maskanı ələ keçirdiyini açıqladı.[129]
9 mayda Baş nazir bir televiziya yayımında yay tətili müddətində böyük beynəlxalq səyahətləri məhdudlaşdıracaqlarını, avropa qadağalarını tətbiq edəcəyini və bəlkə də bundan da çox məhdudiyyət qoyulacağını açıqladı.[130]
10 mayda Boris Conson Fransadan gələn sərnişinlərin İngiltərə sərhədindəki karantindən azad tutulacağını bəyan etdi.[131]
İyun–iyul 2020 – Məhdudiyyətlərin yüngülləşdirilməsi
14 iyun 2020-ci il tarixində Parisdə kafe, restoran və pabların yenidən açılmasına icazə verildi.
22 iyun 2020-ci ildə iqtisadiyyatın canlanmasının üçüncü mərhələsində kinoteatrlar, tətil mərkəzləri, qrup idmanları üçün idman salonları, bütün uşaq bağçaları, məktəblər və kolleclərin (orta məktəb) yenidən açılmasına icazə verildi.
1 iyul 2020-ci ildə Fransa Avropa İttifaqına daxil olmayan ölkələrlə sərhədlərini yenidən açdı.
3 iyul 2020-ci ildə Filipp baş nazir vəzifəsindən istefa verdi və onun yerinə Jan Kasteks gəldi. Kasteks əvvəllər Fransada tətbiq olunan qapanmanın mərhələli şəkildə çıxarılmasının koordinatoru təyin edilmişdi.
10 iyul 2020-ci ildə Fransada Səhiyyə Fövqəladə Vəziyyəti sona çatdı və mahiyyət etibarilə karantin rejiminə son qoyuldu. Bununla belə, sosial məsafə ilə bağlı hələ də məhdudiyyətlər var idi.
15 iyul 2020-ci ildə Olivier Veran 24 iyul 2020-ci ildən etibarən bütün ictimai qapalı məkanlarda və Eyfel qülləsi kimi bəzi açıq ictimai yerlərdə tibbi maskaların məcburi olacağını açıqladı.
Avqust–oktyabr 2020
2020-ci ilin avqust ayında hallar yenidən artmağa başladı. 16 avqust 2020-ci illə bitən həftə ərzində 10,000-dən çox fakt qeydə alınıb.
28 avqust 2020-ci ildə Fransa, 7,379 yeni hadisə ilə bir 24 saat ərzində yeni halların sayına görə yeni rekord müəyyənləşdirdi. Paris bunu nəzərə alaraq əksər ictimai yerlərdə tibbi maska taxmağı məcburi etdi.
12 sentyabr 2020-ci ildə Fransa ilk dəfə bir 24 saat ərzində 10,000-dən çox yeni fakt qeydə aldı. Ölümlər də yenidən artmağa başlamışdı, 18 sentyabr 2020-ci ildə qeydə alınmış 154 fakt ilə 17 may 2020-ci ildən bəri ən yüksək nəticə idi və 16 iyun 2020-ci ildən bəri ilk dəfə gündəlik ölümlər 100-dən çox artdı.
5 oktyabr 2020-ci ildə Marseldən sonra bunu edən ikinci şəhər olan Paris, faktların artmasına görə yenidən pab, restoran və kafelərini bağladı. Bununla belə, hökumət ikinci ümummilli karantin tətbiq etməyəcəklərini israrla davam etdirirdi.
10 oktyabr 2020-ci ildə Fransa, 26,896 yeni infeksiya ilə yeni halların ən böyük gündəlik artımını qeyd etdi. Prezident Makron 14 oktyabr 2020-ci ildə prime-taym televiziyasına verdiyi müsahibədə xəstəliyin bir neçə böyük şəhərdə başgicəlləndirici dərəcədə yayılmasını nəzərə alaraq, virusun qaynar nöqtəsinə çevrilmiş ərazilərdə saat 21:00-dan 6:00-a qədər komendant saatı tətbiq ediləcəyini açıqladı – 4 həftə davam edəcək; təsirə məruz qalan bizneslər üçün maliyyə yardımı tədbirləri və məzuniyyət sxemi yenidən tətbiq ediləcək.[132]
15 oktyabr 2020-ci ildə Fransa Avropada gündə 30,000-dən çox hadisə qeydə alan ilk ölkə oldu və 30,621 hadisə bildirildi. Bu artım Fransanı faktlar baxımından 800,000-i ötməsi deməkdir, Avropada bu rəqəmə çatan üçüncü ölkə oldu.[133]
22 oktyabr 2020-ci ildə Fransanın Baş naziri Jan Kasteks, 46 milyon insana (əhalinin 67%-i) təsir edən hadisələrin artması ilə bir gecədə komendant saatını daha 38 bölgəyə tətbiq etdi.[134]
23 oktyabr 2020-ci ildə Fransada təsdiqlənmiş COVID-19 hallarının sayı 1 milyonu keçdi. Təsdiqlənmiş halların ümumi sayı 42,032 artaraq 1,048,075 oldu, bu, 24 saat ərzində ən yüksək gündəlik artımdır.
25 oktyabr 2020-ci ildə gündəlik yoluxma hallarının sayı ilk dəfə 50,000-i ötdü – 52,013 yeni hal qeydə alındı.
28 oktyabr 2020-ci ildə Makronun televiziya çıxışında Fransanın 30 oktyabr 2020-ci il tarixindən ən azı 1 dekabr 2020-ci ilə qədər davam edəcək ikinci ümummilli karantin rejiminə girəcəyini bildirdi. Belə ki, pablar və restoranlar kimi vacib olmayan müəssisələr bağlanacaq, lakin məktəblər və fabriklər açıq qalacaq.[135]
noyabr 2020
5 noyabr 2020-ci ildə Paris Bələdiyyə Başçısı Anne Hidalqo Parisdə əlavə məhdudiyyətlər elan etdi. Bura insanların ora toplaşmasının qarşısını almaq üçün ərzaq mağazalarının axşam saat 22:00-da bağlanmasını tələb etmək də daxildir.[136]
12 noyabr 2020-ci ildə Fransanın Baş naziri Jan Kasteks mətbuat konfransında dekabrın əvvəlində məhdudiyyətlərin yumşaldılmasının "tamamilə məhdud olacağını", yəni restoran, bar və idman zalları kimi müəssisələrin bağlı qalacağını söylədi. O, həmçinin qeyd edib ki, o vaxt Fransada hər 4 ölümdən 1-i COVID-19 səbəbiylə baş verib.[137]
dekabr 2020
17 dekabr 2020-ci ildə Makronun COVID-19 testi müsbət çıxdı.[138]
27 dekabr 2020-ci ildə 78 yaşlı qadın Fransada COVID-19-a qarşı peyvənd olunan ilk insan oldu. O, Sen-Sen-Deni, Sevrandakı René-Muret xəstəxanasında Pfizer-BioNTech vaksininin ilk dozasını aldı.[139]
aprel 2021
31 mart 2021-ci ildə televiziya ilə xalqa müraciətində Prezident Makron 3 aprel 2021-ci ildə başlayacaq və ən azı bir ay davam edəcək üçüncü milli karantin elan etdi. Makron xəbərdarlıq etdi ki, "indi hərəkət etməsək, ölkə nəzarəti itirəcək".[140] Elan edilmiş əsas tədbirlərə milli karantin zamanı qeyri-vacib mağazaların bağlanması və məktəblərə davamiyyətin üç həftə müddətinə dayandırılması daxildir.[140] Milli karantin zamanı ölkədaxili səyahətlər qadağan edildi və 7:00-dan 6:00-a qədər ölkə daxilində komendant saatı qüvvədə qaldı.[140]
25 aprel 2021-də ölkədə ümumi 5,473,579-cu təsdiqlənmiş yoluxma halı, 76,502-ci ölüm faktı qeydə alındı və 13,834,667 nəfərə peyvəndin ilk dozası vuruldu.[141]
Aprelin 29-da prezident Makron üçüncü milli karantindən irəli gələn məhdudiyyətlərin yumşaldılması tarixlərini açıqlayıb:
- 19 May: Komendant saatı 19:00–21:00 arasıdır. Mağazalar, muzeylər, kinoteatrlar, terraslar, açıq idman meydançaları yenidən açıla bilər. Ondan artıq adamın toplanması qadağandır.
- 9 iyun: Komendant saatı saat 23:00-a qədər uzadıldı. Kafe və restoranlar altı nəfərə qədər masalarla yenidən açıla bilər.
- 30 iyun: komendant saatı başa çatır.
Tədbirlərin qrafiki
- COVID-19 Pandemiyası ilə bağlı milli məhdudiyyətlər (Fransa böyük şəhərləri daxilində).
- Açılış
- Məktəblərin bağlanması
- Restoranların və muzeylərin bağlanması
- Səyahət məhdudiyyətləri: tam evdə qalma qərarı, qismən komendant saatı, 100 km-dən çox uzaqlaşmama məhdudiyyəti
- Hüquqi rejim: sanitar fövqəladə vəziyyət, fövqəladə vəziyyətin ləğvi
- Sağlamlıqla bağlı yumşaldılmış məhdudiyyətlər
Normallaşma prosesi
Bazar ertəsi, mayın 11-dən etibarən Fransada 2 aydır davam edən qismən komendant saatı sona çatdı və normallaşma prosesinin ilk mərhələsi başladı. Çölə çıxmaq üçün icazə ehtiyacı aradan qalxdı; ibtidai məktəblər və bəzi müəssisələr yenidən açıldı.[142]
Fransa Baş Naziri Edourard Flip 28 mayda normallaşma prosesinin 2-ci addımı haqqında açıqlamalar etdi. 2 iyundan etibarən ölkədəki yoluxma faktının nəticələrinə bağlı olaraq fəaliyyətləri müvəqqəti olaraq dayandırılmış iş yerlərinin və bəzi idman sahələrinin açılacağını elan etdi. Buna görə yoluxma faktı nəticəsi aşağı olan bölgələr yaşıl, ikincil vəziyyətdə olanlar isə narıncı olaraq kodlandı. Yaşıl bölgələrdəki restoran, bar, teatr, park və bağça kimi məkanlar, idman salonları, hovuzlar və düşərgələrin tamamilə açılacağı, narıncı bölgələrdəki restoran və kaferlərin sadəcə terras hissəsində fəaliyyət göstərə biləcəyi, düşərgə ərazilərinin isə 22 iyundan etibarən açılacağını bildirdi. Bununla bərabər 100 km ilə məhdudlaşdırılan səyahət qadağası ləğv olundu. Lakin iclaslarda 10 nəfərdən artıq şəxsin iştirak etməməsi və idman üçün istifadə olunan stadionların, tədbir zallarının qapalı qalması, kollektiv halda keçirilən və təmas tələb edən idmanların dayandırılması barədə qadağaların hələ də davam edəcəyini bildirdi. Ölkədəki bütün sinemaların açılış tarixi 22 iyun olaraq təyin olundu. Məktəblərin 2 iyundan tamamilə açılacağı və ailələrə sosiyal xidmətlərin göstəriləcəyini bəyan etdi.[143]
Statistika
(Mənbə: Fransa Səhiyyə nazirliyi rəsmi gündəlik statistikası[144])
Qocalar evlərindən (EHPAD) və köməkçi yaşayış obyektlərindən ölümlər Mart-iyun 2020-ci il.
İstinadlar
- "Données relatives aux résultats des tests virologiques COVID-19 (SI-DEP) – data.gouv.fr". data.gouv.fr (fransız). 1 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 March 2021.
- https://www.bfmtv.com/sante/j-avais-des-douleurs-au-thorax-le-patient-infecte-par-le-coronavirus-en-decembre-temoigne-1907944.html.
- https://www.lci.fr/population/le-patient-infecte-des-decembre-raconte-son-combat-contre-le-covid-19-coronavirus-2152931.html.
- Dong E., Du H., Gardner L. An interactive web-based dashboard to track COVID-19 in real time (ing.). // The Lancet Infectious Diseases Elsevier BV, 2020. Vol. 20, Iss. 5. P. 533–534. ISSN 1473-3099; 1474-4457 doi:10.1016/S1473-3099(20)30120-1 PMID:32087114
- https://www.gouvernement.fr/info-coronavirus/carte-et-donnees.
- Point.fr, Le (28 mart 2020). "Coronavirus : la " bombe atomique " du rassemblement évangélique de Mulhouse". Le Point. 28 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 31 mart 2020.
- "DIRECT. Covid-19 : le service de réanimation de l'hôpital de Creil, où a été hospitalisé le patient décédé, ferme pendant 14 jours". Franceinfo (Fransızca). 26 fevral 2020. 28 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 27 fevral 2020.
- "Coronavirus : polémique sur le foyer de Mulhouse qui a essaimé en Lot-et-Garonne". ladepeche.fr. 24 mart 2020. 29 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 31 mart 2020.
- "Mulhouse : sept cas de coronavirus après un rassemblement religieux à Bourtzwiller" [Mulhouse: seven cases of coronavirus after a religious gathering in Bourtzwiller]. France Bleu (Fransızca). 3 mart 2020. 3 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 3 mart 2020.
- "Coronavirus : deux cas confirmés en Lot-et-Garonne" [Coronavirus: two cases confirmed in Lot-et-Garonne]. SudOuest.fr (Fransızca). 6 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 5 mart 2020.
- "Trois premiers cas du nouveau coronavirus confirmés en Corse"[Three first cases of the new coronavirus confirmed in Corsica]. 20 Minutes (Fransızca). 6 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 5 mart 2020.
- "Coronavirus EN DIRECT : Trois premiers cas dans les Hautes-Alpes… Les écoles ne fermeront pas en cas de stade 3…" [Coronavirus LIVE: Three first cases in the Hautes-Alpes… Schools will not close in case of stage 3…]. 20 Minutes (Fransızca). 6 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 5 mart 2020.
- "L'Armée de l'air au service des Français" [Air Force at the service of French]. defense.gouv.fr (Fransızca). 26 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 16 mart 2020.
- "Coronavirus : "Une cinquantaine de personnels mobilisés" pour accueillir des Français rapatriés à Carry-le-Rouet, selon le préfet de la région PACA" [Coronavirus: "About fifty staff mobilised" to accommodate French repatriated to Carry-le-Rouet, according to the prefect of the PACA region]. Franceinfo (Fransızca). 30 yanvar 2020. 31 yanvar 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 31 yanvar 2020.
- "Les Français rapatriés de Chine seront accueillis dans le Calvados" [French returnees from China will be welcomed in Calvados]. France Bleu (Fransızca). 20 fevral 2020. 20 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 4 aprel 2020.
- "Coronavirus: 120 gendarmes and 20 Tulle supervisors confined to Spain" [=Coronavirus : 120 élèves gendarmes et 20 encadrants de Tulle confinés en Espagne]. lepopulaire.fr (Fransızca). Groupe Center-France. 12 mart 2020. 22 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 22 mart 2020.
- "French voters shun elections, enjoy sunshine despite coronavirus restrictions". Reuters. 16 mart 2020. 16 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 4 aprel 2020.
- "French health minister to run for Paris mayor after sex scandal sinks previous candidate". France 24. 16 fevral 2020. 16 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 4 aprel 2020.
- "16-year-old girl becomes France's youngest coronavirus victim". France 24. 27 mart 2020. 27 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 4 aprel 2020.
- "Mort d'une adolescente de 16 ans du coronavirus: les experts évoquent un cas " exceptionnel "". BFMTV. 29 mart 2020 tarixində mənbəsindən Arxivləşdirilib 2022-06-09 at the Wayback Machine arxivləndi. 4 aprel 2020.
- "French fashion label Agnes B cancels Paris show due to coronavirus". Reuters. 28 fevral 2020. 29 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 29 fevral 2020.
- "Paris half-marathon canceled because of coronavirus". The Washington Post. Associated Press. 29 fevral 2020. 29 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 29 fevral 2020.
- "Communiqué de la LFP" (Fransızca). lfp.fr. 13 mart 2020. 28 aprel 2020 tarixindən mənbəsindən arxivləndi. 13 mart 2020.
- "Coronavirus : Château de Versailles, Tour Eiffel, Louvre, Centre Pompidou, Musée d'Orsay, Olympia, Châtelet, Théâtre des Champs-Elysées… des fermetures en cascade" Arxivləşdirilib 2020-03-20 at the Wayback Machine. Franceinfo (Fransızca). 13 mart 2020. 22 mart 2020.
- "Marseille : le Mucem ferme ses portes" Arxivləşdirilib 2020-03-22 at the Wayback Machine. LaProvence.com (Fransızca). 13 mart 2020. 22 mart 2020.
- World news story French personal travel waiver certificate Arxivləşdirilib 2022-09-04 at the Wayback Machine www.gov.uk, accessed 4 April 2020
- "Man in France jailed for flouting confinement rules" Arxivləşdirilib 2020-04-04 at the Wayback Machine. Connexionfrance. 2 aprel 2020
- "Police clash with residents in Paris suburbs amid lockdown" Arxivləşdirilib 2021-11-05 at the Wayback Machine. France 24. 20 aprel 2020.
- "Violence flares in tense Paris suburbs as heavy-handed lockdown stirs 'explosive cocktail'" Arxivləşdirilib 2020-05-16 at the Wayback Machine. France 24. 21 aprel 2020.
- "We'll keep enforcing lockdown, says French minister amid unrest" Arxivləşdirilib 2022-09-02 at the Wayback Machine. Reuters. 22 aprel 2020.
- "French motorcyclist whose crash fuelled riots urges calm amid more unrest" Arxivləşdirilib 2021-11-05 at the Wayback Machine. Devdiscourse. 22–04–2020.
- Bayonne: Bus driver left brain dead after 'face mask attack' Arxivləşdirilib 2022-08-20 at the Wayback Machine. BBC News. 6 iyul 2020-ci il.
- "French bus driver dies after 'face mask attack'" Arxivləşdirilib 2021-11-05 at the Wayback Machine. RTÉ News. 10 iyul 2020.
- "Two charged over attack on French bus driver who refused entry to unmasked men" Arxivləşdirilib 2022-04-04 at the Wayback Machine. The Guardian. Fransa Media Agentliyi. 8 iyul 2020.
- Simon Cullen and Angela Dewan (11 iyul 2020). "French bus driver dies following attack by passengers who refused to wear masks" Arxivləşdirilib 2021-12-15 at the Wayback Machine. CNN.
- Martin Pimentel (11 iyul 2020). "Philippe Monguillot, le chauffeur de bus lynché, est mort hier soir à Bayonne" Arxivləşdirilib 2021-10-28 at the Wayback Machine (ifransız dilində). Causeur.
- Mauro Zanon (12 iyul 2020). "Francia, conducente di un bus ucciso a calci e pugni da quattro arabi: voleva che indossassero la mascherina" Arxivləşdirilib 2022-02-23 at the Wayback Machine (italyan dilində). Liberoqoutidiano.
- Alessandro Della Guglia (13 iyul 2020). "Francia, a uccidere l'autista del bus sarebbero stati 4 arabi. Ma nessuno lo dice" Arxivləşdirilib 2021-11-05 at the Wayback Machine (italyan dilində). Il Primato Nazionale.
- "France: Bus driver dies after 'attack over face masks' in Bayonne" Arxivləşdirilib 2022-08-02 at the Wayback Machine. BBC News. 10 iyul 2020-ci il.
- BFMTV. "Coronavirus: un premier cas de contamination détecté à Monaco et transféré au CHU de Nice" (Fransızca). BFMTV. 29 fevral 2020 tarixində mənbəsindən Arxivləşdirilib 2020-08-01 at the Wayback Machine arxivləndi. 29 Fevral2020.
- "Haute-Savoie. Coronavirus : depuis sa chambre d'hôpital à Annecy, "pour moi il n'y a pas de danger"". ledauphine.com (Fransızca). 29 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 29 fevral 2020.
- "Pénurie de masques : les raisons d'un 'scandale d'État'" Arxivləşdirilib 2020-04-07 at the Wayback Machine [Mask shortage: the reasons for the 'state scandal']. franceinter.fr. 23 mart 2020.
- Correspondent, Lara Marlowe Paris. "Coronavirus: European solidarity sidelined as French interests take priority". The Irish Times. 7 may 2020 tarixindən mənbəsindən arxivləndi. 6 aprel 2020.
- France, Connexion. "French researcher posts successful Covid-19 drug trial" Arxivləşdirilib 2020-03-17 at the Wayback Machine. connexionfrance.com. 18 mart 2020.
- Braun, Elisa (n.d.). "In France, controversial doctor stirs coronavirus debate" Arxivləşdirilib 2021-04-27 at the Wayback Machine. Yahoo! Finance. 1 aprel 2020.
- "French lab offers 'millions of doses' of Covid-19 drug" Arxivləşdirilib 2020-03-18 at the Wayback Machine. connexionfrance.com. 19 mart 2020.
- "Olivier Véran, danger des variants, immunité naturelle… les vérités de Didier Raoult". Arxivləşdirilib 2021-09-20 at the Wayback Machine Gomet. 18 fevral 2021
- "French watchdog warns of dangerous side effects of unproven COVID-19 treatments" Arxivləşdirilib 2020-04-01 at the Wayback Machine. France 24. n.d. 1 aprel 2020.
- "France: Sanofi offers potential drug to beat COVID-19" Arxivləşdirilib 2020-04-06 at the Wayback Machine. Aa.com.tr. n.d. 1 aprel 2020.
- Bally, Gaetan (22 mart 2020). "Swiss hospitals to take French coronavirus patients" Arxivləşdirilib 2020-03-31 at the Wayback Machine. swissinfo.ch (Fransızca). 31 mart 2020.
- "So kam Frankreich zu den Plätzen in Schweizer Spitälern – im Gegensatz zu Italien" Arxivləşdirilib 2021-04-24 at the Wayback Machine. Regbas. 1 Apel 2020
- "Coronavirus : trois cas confirmés à Paris et à Bordeaux, les premiers en Europe". 30 yanvar 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 24 yanvar 2020.
- "Wuhan virus: France confirms fourth case of coronavirus in elderly Chinese tourist". The Straits Times. 29 yanvar 2020. 20 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 26 fevral 2020.
- "Cinquième case averé". L'Express (Fransızca). 29 yanvar 2020. 29 yanvar 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 29 yanvar 2020.
- "Coronavirus: un sixième cas confirmé". Le Parisien (Fransızca). 30 yanvar 2020. 31 yanvar 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 30 yanvar 2020.
- "L'Armée de l'air au service des Français- Mise à jour : 26/02/2020 – Direction : DICOD". defense.gouv.fr. 26 fevral 2020. 26 fevral 2020 tarixində mənbəsindən Arxivləşdirilib 2020-02-26 at the Wayback Machine arxivləndi. 27 fevral 2020.
- Figaro, Le (8 fevral 2020). "Coronavirus : 5 nouveaux cas confirmés en France". Le Figaro.fr (Fransızca). 8 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 8 fevral 2020.
- AFP, avec (8 fevral 2020). "Coronavirus. La ministre de la Santé Agnès Buzyn annonce cinq nouveaux cas en France". Ouest-France(Fransızca). 9 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 8 fevral 2020.
- "First coronavirus death confirmed in Europe". BBC News (İngilizce). 15 fevral 2020. 19 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 27 fevral 2020.
- AFP, avec (17 fevral 2020). "Coronavirus. Six patients sont désormais hospitalisés en France". Ouest-France (Fransızca). 17 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 17 fevral 2020.
- "France reports second coronavirus death, Italian link in another case" Arxivləşdirilib 2021-03-22 at the Wayback Machine. Reuters. 26 fevral 2020.
- "France reports first citizen to die from coronavirus as three new cases confirmed". France 24. 26 fevral 2020. 26 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 26 fevral 2020.
- "France: Government confirms second COVID-19 death February 26" Arxivləşdirilib 2021-04-28 at the Wayback Machine. Garda. 27 fevral 2020.
- "Un patient atteint de coronavirus en réanimation à Amiens". Courrier picard (Fransızca). 26 fevral 2020. 26 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 26 fevral 2020.
- Marshall, Jordan; Rogers, Dave; Lorenzato-Lloyd2020–02–28T11:48:00+00:00, Alice. "Mipim says show is still on as first coronavirus case confirmed in Cannes". Building. 28 fevral 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 28 fevral 2020.
- "Coronavirus: Spain and France announce sweeping restrictions". BBC News. 15 mart 2020. 8 aprel 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 15 mart 2020.
- "Emmanuel Macron a annoncé la fermeture des écoles" Arxivləşdirilib 2020-03-28 at the Wayback Machine. 1jour1actu. 13 mart 2020. 28 mart 2020.
- "Coronavirus Château de Versailles, Tour Eiffel, Louvre, Centre Pompidou, Musée d'Orsay des fermetures en cascade" Arxivləşdirilib 2020-03-20 at the Wayback Machine. France info. 13 mart 2020. 23 mart 2020.
- "Coronavirus, le château de Montsoreau ferme à partir du 14 mars" Arxivləşdirilib 2020-03-22 at the Wayback Machine. Ouest France. 13 mart 2020. 23 mart 2020.
- "Fermeture du Mucem" Arxivləşdirilib 2020-03-22 at the Wayback Machine. La Provence. 13 mart 2020. 23 mart 2020.
- "Attestation de déplacement dérogatoire et justificatif de déplacement professionnel" Arxivləşdirilib 2022-03-14 at the Wayback Machine. Fransa Daxili İşlər Nazirliyi. 17 mart 2020. 21 mart 2020.
- "Avrupa'da hangi ülkeler koronavirüs sebebiyle karantina ve sokağa çıkma yasağı uyguluyor?" Arxivləşdirilib 2020-03-21 at the Wayback Machine. Euronews. 21 mart 2020. 21 mart 2020.
- "Cannes 2020 : le Festival reporté !" Arxivləşdirilib 2022-05-01 at the Wayback Machine. Allociné. 19 mart 2020.
- "Coronavirus : le ministère de la santé annonce le premier décès d'un médecin hospitalier". Le Monde. 22 mart 2020. 22 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 22 mart 2020.
- "Coronavirus en France : ce que l'on sait des 5 médecins décédés" Arxivləşdirilib 2022-04-20 at the Wayback Machine. RTL. 23 mart 2020. 23 mart 2020 tarixində mənbəsindən Arxivləşdirilib 2020-03-23 at the Wayback Machine arxivləndi. 23 mart 2020.
- "Edouard Philippe annonce un durcissement des mesures de confinement". France info. 23 mart 2020. 23 mart 2020 tarixində mənbəsindən arxivləndi. 23 mart 2020.
- "Coronavirus EN DIRECT" Arxivləşdirilib 2020-03-24 at the Wayback Machine. 20Minutes. 24 mart 2020. 24 mart 2020.
- "la ministre des Sports Roxana Maracineanu envisage un Tour de France 2020 à huis clos" Arxivləşdirilib 2020-03-25 at the Wayback Machine. France info. 25 mart 2020. 25 mart 2020.
- "Coronavirus : qu'est-ce que l'opération militaire "Résilience", lancée par Macron ?" Arxivləşdirilib 2020-03-25 at the Wayback Machine. RTL. 25 mart 2020. 26 mart 2020.
- "De Mulhouse, Emmanuel Macron s'adresse aux Français" Arxivləşdirilib 2020-03-25 at the Wayback Machine. Paris Match. 25 mart 2020. 26 mart 2020.
- "Coronavirus: plus de 225.000 verbalisations pour non-respect du confinement" Arxivləşdirilib 2022-06-09 at the Wayback Machine. BFM TV. 26 mart 2020. 27 mart 2020.
- "Mort d'une adolescente de 16 ans du Covid-19 : le récit bouleversant de sa mère" Arxivləşdirilib 2020-03-27 at the Wayback Machine. Lexpress. 27 mart 2020. 28 mart 2020.
- "Coronavirus : Le confinement est prolongé de 15 jours en France, jusqu'au 15 avril, annonce Edouard Philippe" Arxivləşdirilib 2020-03-27 at the Wayback Machine. 20Minutes. 27 mart 2020. 28 mart 2020.
- "EN DIRECT — Coronavirus: "les 15 premiers jours d'avril seront encore plus difficiles que les 15 jours" écoulés, dit Philippe" Arxivləşdirilib 2020-03-30 at the Wayback Machine. Le Figaro. 28 mart 2020. 30 mart 2020.
- "Mort de Patrick Devedjian : l'hommage bouleversant de la classe politique" Arxivləşdirilib 2021-09-05 at the Wayback Machine. Valeurs Actuelles. 29 mart 2020. 30 mart 2020.
- "Le conseil culture de franceinfo" Arxivləşdirilib 2020-03-31 at the Wayback Machine. Franceinfo. 31 mart 2020. 31 mart 2020.
- "Contribution de 4 milliards d'euros à Santé publique" Arxivləşdirilib 2021-04-25 at the Wayback Machine. Franceinfo. 31 mart 2020. 31 mart 2020.
- "Pénicaud : " 337.000 entreprises ont fait une demande de chômage partiel"" Arxivləşdirilib 2020-04-06 at the Wayback Machine. Nouvel L'Obs. 1 mart 2020. 2 aprel 2020.
- "Les épreuves du bac n'auront pas lieu en juin "dans les conditions habituelles", confirme Edouard Philippe" Arxivləşdirilib 2020-04-03 at the Wayback Machine. France İnfo. 2 aprel 2020. Erişim tarihi: 3 aprel 2020.
- "Dans les Ehpad décimés par le coronavirus, " c'est un cauchemar collectif "" Arxivləşdirilib 2020-04-03 at the Wayback Machine. Le Monde. 2 aprel 2020. 3 aprel 2020.
- "Un détenu décède à la prison de Douai, une suspicion de Covid-19" Arxivləşdirilib 2020-04-06 at the Wayback Machine. France Bleu. 4 aprel 2020. 6 aprel 2020.
- "Atteint du Covid-19, le médecin du Stade de Reims s'est suicidé" Arxivləşdirilib 2022-06-09 at the Wayback Machine. Le Parisien. 6 aprel 2020. 6 aprel 2020.
- "Français coincés à l'étranger: "Nous avons pu ramener en France 148.000 Français en 15 jours", affirme Jean-Yves Le Drian" Arxivləşdirilib 2021-04-28 at the Wayback Machine. BFMTV. 6 aprel 2020. 7 aprel 2020.
- "Paris interdit les activités sportives individuelles entre 10 heures et 19 heures" Arxivləşdirilib 2020-04-08 at the Wayback Machine. Le Monde. 7 aprel 2020. 8 aprel 2020.
- "Le confinement des Français "va être prolongé", Emmanuel Macron s'exprimera lundi soir à la télé" Arxivləşdirilib 2020-04-09 at the Wayback Machine. Ladepeche. 8 aprel 2020. 9 aprel 2020.
- "Emmanuel Macron à Marseille pour rencontrer Didier Raoult" Arxivləşdirilib 2020-04-10 at the Wayback Machine. Le Parisien. 9 aprel 2020. 9 aprel 2020.
- "Le président de la SPA "vraiment content" que les adoptions d'animaux puissent reprendre malgré le confinement" Arxivləşdirilib 2020-04-12 at the Wayback Machine. France Info. 10 aprel 2020. 12 aprel 2020.
- "Le porte-avions français "Charles-de-Gaulle", et ses 50 cas de Covid-19 à bord, est attendu à Toulon dimanche après-midi" Arxivləşdirilib 2021-04-25 at the Wayback Machine. France Info. 11 aprel 2020. 12 aprel 2020.
- "le point du jour sur le Covid-19, dimanche 12 avril 2020" Arxivləşdirilib 2020-04-15 at the Wayback Machine. Sciences avenir. 12 aprel 2020. 15 aprel 2020.
- "Le confinement prolongé jusqu'au 11 mai" Arxivləşdirilib 2020-04-14 at the Wayback Machine. L'Equipe. 13 aprel 2020. 13 aprel 2020.
- "Emmanuel Macron prolonge l'interdiction des festivals "au moins jusqu'à mi-juillet"" Arxivləşdirilib 2021-04-25 at the Wayback Machine. Yahoo Fransa. 13 aprel 2020. 13 aprel 2020.
- "le Tour de France 2020 reporté du 29 août au 20 septembre" Arxivləşdirilib 2020-04-15 at the Wayback Machine. France Info. 14 aprel 2020. 15 aprel 2020
- "Amazon va fermer ses entrepôts français pendant 5 jours" Arxivləşdirilib 2020-04-16 at the Wayback Machine. France Capital. 15 aprel 2020. 15 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 16 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-21 at the Wayback Machine. Les Echos. 16 aprel 2020. 21 aprel 2020
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 17 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-20 at the Wayback Machine. Les Echos. 17 aprel 2020. 21 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 18 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-20 at the Wayback Machine. Le Figaro. 18 aprel 2020. Erişim tarihi: 21 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 19 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-19 at the Wayback Machine. Les Echos. 19 aprel 2020. 21 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 20 Avril" Arxivləşdirilib 2022-05-06 at the Wayback Machine. Sortir à Paris. 20 aprel 2020. 21 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 21 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-22 at the Wayback Machine. Les Echos. 21 aprel 2020. 22 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 22 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-24 at the Wayback Machine. Les Echos. 22 aprel 2020. 24 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 23 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-25 at the Wayback Machine. Les Echos. 23 aprel 2020. Erişim tarihi: 24 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 24 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine. Les Echos. 24 aprel 2020. 27 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 25 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-25 at the Wayback Machine. Les Echos. 25 aprel 2020. 27 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 26 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-26 at the Wayback Machine. Les Echos. 26 aprel 2020. 27 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 27 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback Machine. Les Echos. 27 aprel 2020. 29 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 28 Avril" Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine. Les Echos. 28 aprel 2020. 29 aprel 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 29 Avril" Arxivləşdirilib 2020-05-03 at the Wayback Machine. Les Echos. 29 aprel 2020. 3 may 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 30 Avril" Arxivləşdirilib 2020-05-02 at the Wayback Machine. Les Echos. 30 aprel 2020. 3 may 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 1er Mai" Arxivləşdirilib 2020-05-02 at the Wayback Machine. Les Echos. 1 may 2020. 3 may 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 2 Mai" Arxivləşdirilib 2020-05-03 at the Wayback Machine. Les Echos. 2 may 2020. 3 may 2020.
- "Olivier Véran : "La date de levée du confinement pourrait être remise en question"" Arxivləşdirilib 2022-03-13 at the Wayback Machine. Le Parisien. 2 may 2020. 3 may 2020.
- "135 décès en 24 heures, trois départements passent en vert" Arxivləşdirilib 2020-05-03 at the Wayback Machine. Le Figaro. 3 may 2020. 3 may 2020.
- "French hospital discovers Covid-19 case from December" Arxivləşdirilib 2020-05-09 at the Wayback Machine. The Guardian. 4 may 2020. 10 may 2020.
- Cook, Cindi (5 may 2020). "France:Macron meets teachers prior to schools reopening" Arxivləşdirilib 2020-05-07 at the Wayback Machine. Anadolu Ajans. 10 may 2020.
- Fox, Maggie (5 may 2020). "French doctors say they found a Covid-19 patient from December" Arxivləşdirilib 2020-05-10 at the Wayback Machine. CNN. 10 may 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 6 Mai" Arxivləşdirilib 2020-05-09 at the Wayback Machine. Les Echos. 6 may 2020. 11 may 2020.
- "France confirms plan to start easing Covid-19 lockdown on may 11" Arxivləşdirilib 2020-05-09 at the Wayback Machine. France24. 7 may 2020. 10 may 2020.
- "Coronavirus: Paris restrictions to stay as France reopens" Arxivləşdirilib 2020-05-10 at the Wayback Machine. BBC. 7 may 2020. 10 may 2020.
- "France seizes 440,000 face masks as it breaks up medical smuggling networks". Arxivləşdirilib 2020-05-16 at the Wayback Machine 8 may 2020. 10 may 2020.
- "French President gives holiday update on chances of welcoming Irish tourists as lockdown eased" Arxivləşdirilib 2020-05-10 at the Wayback Machine. Irish Mirror. 9 may 2020. 10 may 2020.
- "Coronavirus: French arrivals exempt from UK quarantine plans" Arxivləşdirilib 2020-05-10 at the Wayback Machine. BBC. 10 may 2020. 10 may 2020.
- "Coronavirus: French police raid ministers' homes in pandemic inquiry" Arxivləşdirilib 2021-02-13 at the Wayback Machine. BBC News. 15 oktyabr 2020-ci il.
- "Coronavirus: France reports more than 30,000 new infections" Arxivləşdirilib 2021-01-01 at the Wayback Machine. BBC News. 15 oktyabr 2020..
- "French PM Castex extends Covid-19 curfew to 38 more departments as cases surge" Arxivləşdirilib 2021-03-15 at the Wayback Machine. France 24. 22 oktyabr 2020.
- "Coronavirus: Macron declares second national lockdown in France" Arxivləşdirilib 2021-02-12 at the Wayback Machine. BBC News. 29 oktyabr 2020-ci il.
- "Paris tightens screws on virus lockdown" Arxivləşdirilib 2021-11-05 at the Wayback Machine. Medicalxpress. 5 noyabr 2020.
- "French PM says lockdown to remain in force, any easing of Covid-19 measures to be 'strictly limited" Arxivləşdirilib 2021-03-15 at the Wayback Machine. France24. 12 noyabr 2020.
- "Emmanuel Macron: Positive test prompts European leaders to self-isolate" Arxivləşdirilib 2020-12-19 at the Wayback Machine. BBC News. 17 dekabr 2020.
- "France begins Covid-19 vaccinations as 78-year-old woman receives first dose" Arxivləşdirilib 2021-03-19 at the Wayback Machine. France 24. 27 dekabr 2020.
- "COVID-19: Strict national lockdown imposed on France as Emmanuel Macron warns 'the numbers are charging away from us'" Arxivləşdirilib 2022-02-19 at the Wayback Machine. Sky News. 31 mart 2021.
- "Coronavirus in the world: latest case and death tolls in 24h per country" Arxivləşdirilib 2021-11-07 at the Wayback Machine. Sortiraparis.com. 25 aprel 2021.
- "Le déconfinement commence" Arxivləşdirilib 2021-04-25 at the Wayback Machine. Dici. 11 may 2020. 11 may 2020.
- "Déconfinement, 2e phase : écoles, télétravail, bars, restaurants, cinémas, les annonces d'Edouard Philippe" Arxivləşdirilib 2020-06-06 at the Wayback Machine. France Info. 28 may 2020. 30 may 2020.
- "COVID-19 en France" Arxivləşdirilib 2020-04-11 at the Wayback Machine (in French). Santé Publique France. Retrieved 9 aprel 2020.