Finlandiya iqtisadiyyatı

Finlandiya iqtisadiyyatı — Fransa, Almaniya və İngiltərə kimi digər Qərbi Avropa iqtisadiyyatlarına bənzər adambaşına düşən istehsal rəqəmi ilə yüksək sənayeləşmiş, qarışıq iqtisadiyyatdır. Finlandiya iqtisadiyyatının ən böyük sektoru 72,7 faizlə xidmət, ardınca 31.4 faizlə istehsal və saflaşdırma sənayesidir. İlkin istehsal sadəcə 2,9 faizi təşkil edir.[4][5]

Finlandiya iqtisadiyyatı
Ölkənin əsas iqtisadiyyat mərkəzi olan Helsinki
Ölkənin əsas iqtisadiyyat mərkəzi olan Helsinki
Büdcə ili Təqvim ili
Ticarət təşkilatları AB, DTT və İƏİT
Statistika
ÜDM 251.884.887.972,77 $[1]
Adambaşına düşən ÜDM 45.804 $[2]
İnflyasiya (İQİ) 1,1 ± 0,1 %[3]
Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir.

Xarici ticarətə gəldikdə, əsas iqtisadi sektor istehsalatdır. Ən böyük sənaye sahələri[6] elektronika (21,6 faiz), maşın, nəqliyyat vasitələri və digər mühəndis metal məhsullar (21,1 faiz), meşə sənayesi (13.1 faiz) və kimya məhsullarıdır. (10.9 faiz). Finlandiyada ağac və bir neçə mineral və şirin su ehtiyatı var. Meşə təsərrüfatı, kağız fabrikləri və kənd təsərrüfatı sektoru (vergi ödəyiciləri ildə təxminən 2 milyard avro xərcləyir) kənd sakinləri üçün siyasi baxımdan həssasdır. Böyük Helsinki bölgəsi, təxminən, ÜDM-nin üçdə birini təşkil edir.[7]

2004-cü ildə OECD müqayisəsində, Finlandiyada yüksək texnoloji istehsal İrlandiyadan sonra ikinci yeri tutmuşdu. Bilik tələb edən xidmətlər ən kiçik və yavaş böyüyən sektorları — xüsusilə kənd təsərrüfatı və aşağı texnoloji istehsal — İrlandiyadan sonra ikinci yeri tutdu. İnvestisiya gözləniləndən aşağı idi. Ümumilikdə qısamüddətli perspektiv yaxşı idi və ÜDM artımı bir çox AB-dəki həmkarından üstün olmuşdur. Finlandiya, İsveç, Danimarka və İngiltərədən sonra Avropada 4-cü ən böyük bilik iqtisadiyyatına sahibdir.[8] Finlandiya iqtisadiyyatı Ümumdünya İqtisadi Forumunun qlobal informasiya texnologiyaları hesabatına görə, biznes sektoru, elmi istehsal və informasiya və rabitə texnologiyaları sahəsi ilə dövlət yardımı arasında razılaşdırılmış nəticələrə görə liderlik edir.[9]

Finlandiya dünya iqtisadiyyatına yüksək inteqrasiya olunmuşdur və beynəlxalq ticarət ÜDM-sinin üçdə birini təşkil edir.[10] Avropa İttifaqı Finlandiya ümumi ticarətin 60 faizini təşkil edir. Ən böyük ticarət axını Almaniya, Rusiya, İsveç, Birləşmiş Krallıq, ABŞ, Hollandiya və Çin arasındadır.[10] Ticarət siyasətini Finlandiyanın kənd təsərrüfatından başqa ənənəvi olaraq sərbəst ticarət tərəfdarları arasında olduğu Avropa Birliyi idarə edir. Finlandiya Avrozonaya qoşulan yeganə Skandinaviya ölkəsidir: Danimarka və İsveç ənənəvi valyutalarını qorudu, İslandiya və Norveç isə ümumiyyətlə AB üzvü deyillər.

İqtisadi göstəricilər

Aşağıdakı cədvəldə 1980–2017-ci illərdə Finlandiya iqtisadiyyatıyla bağlı əsas göstəricilər verilmişdir. İnflyasiyanın 2%-in altında olduğu illər yaşılla göstərilmişdir.[11]

İl ÜDM
(milyard dollarla)		 Adam başına düşən ÜDM
(Avro ilə)		 ÜDM artımı
(real)		 İnflyasiya faizi
(faizlə)		 İşsizlik
(faizlə)		 Dövlət borcu
(ÜDM-dəki nisbəti)
1980 33.7 7,059 ▲5.7 % Mənfi artış11.6 % 5.3 % 10.9 %
1981 ▲38.1 ▲7,957 ▲1.3 % Mənfi artış12.0 % Mənfi artış5.7 % Mənfi artış11.5 %
1982 ▲42.8 ▲8,901 ▲3.1 % Mənfi artış9.3 % Mənfi artış6.1 % Mənfi artış13.9 %
1983 ▲47.8 ▲9,870 ▲3.1 % Mənfi artış8.4 % ▬6.1 % Mənfi artış15.4 %
1984 ▲54.5 ▲10,986 ▲3.2 % Mənfi artış7.0 % Positive decrease5.9 % Positive decrease15.2 %
1985 ▲58.3 ▲11,910 ▲3.5 % Mənfi artış5.8 % Mənfi artış6.0 % Mənfi artış15.8 %
1986 ▲62.7 ▲12,776 ▲2.7 % Mənfi artış2.9 % Positive decrease6.7 % Mənfi artış16.4 %
1987 ▲67.8 ▲13,755 ▲3.6 % Mənfi artış4.1 % Positive decrease4.9 % Mənfi artış17.6 %
1988 ▲76.8 ▲15,542 ▲5.2 % Mənfi artış5.1 % Positive decrease4.2 % Positive decrease16.5 %
1989 ▲85.9 ▲17,344 ▲5.1 % Mənfi artış6.6 % Positive decrease3.1 % Positive decrease14.3 %
1990 ▲91.0 ▲18,296 ▲0.7 % Mənfi artış5.0 % Mənfi artış3.2 % Positive decrease13.8 %
1991 ▼87.0 ▼17,398 ▼−5.9 % Mənfi artış4.5 % Mənfi artış6.7 % Mənfi artış21.8 %
1992 ▼84.9 ▼16,873 ▼−3.3 % Mənfi artış3.3 % Mənfi artış11.8 % Mənfi artış39.3 %
1993 ▲85.7 ▲16,963 ▼−0.7 % Mənfi artış3.3 % Mənfi artış16.5 % Mənfi artış54.1 %
1994 ▲90.8 ▲17,875 ▲3.9 % ▲1.6 % Mənfi artış16.7 % Mənfi artış56.1 %
1995 ▲98.6 ▲19,329 ▲4.2 % ▲0.4 % Positive decrease15.5 % Positive decrease55.1 %
1996 ▲102.1 ▲19,946 ▲3.7 % ▲1.0 % Positive decrease14.6 % Mənfi artış55.3 %
1997 ▲110.7 ▲21,577 ▲6.3 % ▲1.2 % Positive decrease12.7 % Positive decrease52.2 %
1998 ▲120.4 ▲23,387 ▲5.4 % ▲1.3 % Positive decrease11.5 % Positive decrease46.9 %
1999 ▲126.9 ▲24,599 ▲4.4 % ▲1.3 % Positive decrease10.3 % Positive decrease44.0 %
2000 ▲136.3 ▲26,349 ▲5.6 % Mənfi artış3.0 % Positive decrease9.9 % Positive decrease42.5 %
2001 ▲144.4 ▲27,878 ▲2.6 % Mənfi artış2.7 % Positive decrease9.2 % Positive decrease40.9 %
2002 ▲148.3 ▲28,545 ▲1.7 % ▲2.0 % ▬9.2 % Positive decrease40.2 %
2003 ▲151.6 ▲29,112 ▲2.0 % ▲1.3 % Positive decrease9.1 % Mənfi artış42.7 %
2004 ▲158.5 ▲30,361 ▲3.9 % ▲0.1 % Positive decrease8.9 % Positive decrease42.6 %
2005 ▲164.4 ▲31,392 ▲2.8 % ▲0.8 % Positive decrease8.5 % Positive decrease39.9 %
2006 ▲172.6 ▲32,844 ▲4.1 % ▲1.3 % Positive decrease7.8 % Positive decrease38.1 %
2007 ▲186.6 ▲35,358 ▲5.2 % ▲1.6 % Positive decrease7.0 % Positive decrease34.0 %
2008 ▲193.7 ▲36,545 ▲0.7 % Mənfi artış3.9 % Positive decrease6.4 % Positive decrease32.6 %
2009 ▼181.0 ▼33,988 ▼−8.3 % ▲1.6 % Mənfi artış8.3 % Mənfi artış41.7 %
2010 ▲187.1 ▲34,962 ▲3.0 % ▲1.8 % Mənfi artış8.5 % Mənfi artış47.1 %
2011 ▲196.9 ▲36,625 ▲2.6 % Mənfi artış3.3 % Positive decrease7.8 % Mənfi artış48.5 %
2012 ▲199.8 ▲36,990 ▼−1.4 % Mənfi artış3.2 % Positive decrease7.7 % Mənfi artış53.9 %
2013 ▲203.3 ▲37,470 ▼−0.8 % Mənfi artış2.2 % Mənfi artış8.2 % Mənfi artış56.5 %
2014 ▲205.5 ▲37,693 ▼−0.6 % ▲1.2 % Mənfi artış8.7 % Mənfi artış60.2 %
2015 ▲209.6 ▲38,307 ▲0.1 % Positive decrease0.2 % Mənfi artış9.4 % Mənfi artış63.6 %
2016 ▲215.8 ▲39,322 ▲2.1 % ▲0.4 % Positive decrease8.8 % Positive decrease63.0 %
2017 ▲224.3 ▲40,753 ▲3.0 % ▲0.8 % Positive decrease8.7 % Positive decrease61.4 %

İstinadlar
  1. World Bank Open Data. Dünya Bankı.
  2. World Bank Open Data. Dünya Bankı.
  3. http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016.
  4. "Finland in Figures – National Accounts". Statistics Finland. 2019-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-04-26.
  5. "Finland - Employment by economic sector | Statistic". Statista. 2016-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-02.
  6. "Finland in Figures – Manufacturing". Statistics Finland. 2019-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-04-26.
  7. "Finland - Area, population and GDP by region | Statistic". Statistics Finland. 2020-06-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-09.
  8. "Archived copy" (PDF). 3 iyun 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 dekabr 2017.
  9. "The Global Information Technology Report 2014 : Rewards and Risks of Big Data" (PDF). 3.weforum.org. 25 April 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 December 2017.
  10. "Finnish Economy". Embassy of Finland. 23 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-05-07.
  11. "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org (ingilis). 2018-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-15.

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.