Filds medalı

Filds medalı Beynəlxalq Riyaziyyat Birliyi tərəfindən dörd ildə bir keçirilən Beynəlxalq Riyaziyyat Konqresində yaşı 40-dan çox olmayan iki, üç və ya dörd riyaziyyatçıya verilən mükafatdır. Bu mükafat onu təsis edən Kanada riyaziyyatçısı Con Çarlz Fildsin şərəfinə adlandırılmışdır. Filds medalı riyaziyyat sahəsində ən yüksək mükafatlardan biri hesab olunur və həm bu mükafata, həm də riyaziyyatçılara verilən digər bir mükafat olan Abel mükafatına bəzən "riyaziyyatçıların Nobel mükafatı" deyirlər.

Filds medalının ön tərəfi
Filds medalının arxa tərəfi

İlk dəfə 1936-cı ildə Finlandiya riyaziyyatçısı Lars Ahlfors və ABŞ riyaziyyatçısı Cessi Duqlasa təqdim edilmişdir. Bundan sonra, İkinci dünya müharibəsinə görə növbəti mükafat yalnız 1950-ci ildə verilmiş və bu zamandan başlayaraq mütəmadi olaraq hər dörd ildən bir təqdim olunur.

Laureatlar
1936
  • Finlandiya Lars Ahlfors
  • ABŞ Cessi Duqlas
1950
  • Fransa Loran Şvarts
  • Norveç Atle Selberq
1954
  • Yaponiya Kunihiko Kodayra
  • Fransa Jan-Pyer Serr
1958
  • Böyük Britaniya Klaus Rot
  • Fransa Rene Tom
1962
1966
  • Böyük Britaniya Maykl Atiya
  • ABŞ Pol Kohen
  • Fransa Aleksandr Qrotendik
  • ABŞ Stiven Smeyl
1970
  • Böyük Britaniya Alan Beyker
  • Yaponiya Heysuke Hironaka
  • SSRİ Sergey Novikov
  • Böyük Britaniya Con Tompson
1974
  • İtaliya Enriko Bombieri
  • ABŞ Devid Mamford
1978
  • Fransa Pyer Delin
  • ABŞ Çarlz Fefferman
  • SSRİ Qriqori Marqulis
  • ABŞ Daniel Kvillen
1982
  • Fransa Alen Konn
  • ABŞ Uilyam Törston
  • Çin Şin-Tan Yau
1986
  • Böyük Britaniya Saymon Donaldson
  • Almaniya Qerd Faltinqs
  • ABŞ Maykl Fridman
1990
  • SSRİ Vladimir Drinfeld
  • Yeni Zelandiya Von Cons
  • Yaponiya Siqefumi Mori
  • ABŞ Edvard Vitten
1994
  • Rusiya Yefim Zelmanov
  • Fransa Pyer-Lui Lions
  • Belçika Jan Burqen
  • Fransa Jan-Kristof Yokkoz
1998
  • Böyük Britaniya Riçard Borçerds
  • Böyük Britaniya Timoti Qauers
  • Rusiya Maksim Kontseviç
  • ABŞ Körtis MakMullen
2002
  • Fransa Loran Lafforq
  • Rusiya Vladimir Voyevodski
2006
2010
  • İsrail Elon Lindenştrauss
  • Vyetnam-Fransa Nqo Bao Tyau
  • Rusiya Stanislav Smirnov
  • Fransa Sedrik Villani
2014

Bəzi faktlar
Terens Tao, Vendelin Verner və Andrey Okunkov 2006-cı ilin konqresində. Madrid

1954-cü ildə 27 yaşında ikən Filds medalını qazanan ən gənc alim olan Jan-Pyer Serr hələ də bu titulu qoruyub saxlayır.

1966-cı ildə Aleksandr Qrotendik, 2006-cı ildə isə Qriqori Perelman bu medala layiq görülsələr də, onu almaqdan imtina etmişlər.

1970-ci ildə Sergey Novikov, 1978-ci ildə isə Qriqori Marqulis Sovet hökumətinin qoyduğu qadağalara görə mükafatlandırma mərasimlərində iştirak edə bilməmişlər.

1990-cı ildə Edvard Vitten bu mükafatı alan ilk və hələ ki yeganə fizik olmuşdur.

2014-cü ildə Artus Avila bu mükafatı alan ilk Braziliyalı və Latın Amerikalı olmuşdur. Eyni ildə Məryəm Mirzəxani bu mükafata layiq görülən ilk qadın və eyni zamanda ilk İran əsilli şəxs olmuşdur.

Ədəbiyyat
  • Atiyah M., Iagolnitzer D. (eds.) Fields medallists’ lectures. World Scientific, 2003. ISBN 981-238-256-9
  • Casacuberta C., Castellet M. (eds.) Mathematical research today and tomorrow. Viewpoints of seven Fields medalists. Springer-Verlag, 1992. ISBN 3-540-56011-4
  • Monastyrsky M. Modern mathematics in the light of the Fields medals (with a foreword by Freeman Dyson). A K Peters, 1998. ISBN 1-56881-065-2

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.