Acılıqotu
Acılıqotu və ya efedra (lat. Ephedra) — çılpaqtoxumluların acılıqotukimilər fəsiləsindən həmişəyaşıl kol və ya ağac cinsi. Bu bitkilərə şimal yarımkürəsində Avropanın cənubunda, Afrikanın şimalında, Mərkəzi Asiyanın cənub-qərbində, Şimali Amerikanın cənub qərbində, cənub yarımkürəsində isə Cənubi Amerikada rast gəlinir. Təqribən 70 növü məlumdur. Azərbaycanda 4 yabanı növü: ortaboylu acılıqotu, qatırquyruğuyabənzər acılıqotu, ikisünbül acılıqotu, hündürboylu acılıqotu və 1 becərilən kirpikli acılıqotu məlumdur.
| Acılıqotu | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Klad: Gymnosperms Şöbə: Sinif: Gnetopsida Dəstə: Ephedrales Fəsilə: Ephedraceae Cins: Acılıqotu |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Meyvəsinin tərkibində S vitamini, efedrin və psevdoefedrin alkaloidləri var. Buna görə də açı dadır. Ayaz dəydikdə meyvəsi şirinləşir və yeməli olur. Bəzi növlərinin cavan şivlərindən efedrin alınır.
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
- İkisünbül acılıqotu; Adi acılıqotu (Ephedra distachya L.)
- Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu (Ephedra equisetina Bunge)
- Ortaboylu acılıqotu (Ephedra intermedia Schrenk et C.A.Mey.)
- Birtoxumlu acılıqotu (Ephedra monosperma C.A. Mey.)
- Hündürboylu acılıqotu (Ephedra procera Fisch. et Mey.)
Digər növləri
- Ephedra alata
- Ephedra altissima
- Ephedra aspera
- Ephedra boelckei
- Ephedra californica
- Ephedra cutleri
- Ephedra fasciculata
- Ephedra foliata
- Ephedra fragilis
- Ephedra funerea
- Ephedra holoptera
- Ephedra lomatolepis
- Ephedra multiflora
- Ephedra nevadensis
- Ephedra przewalskii
- Ephedra strobilacea
- Ephedra torreyana
- Ephedra trifurca
- Ephedra viridis
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 462. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1040.
Xarici keçidlər
- Ephedra viridis (Plants for a Future Database)
- Usage in Chinese Medicine
- Ephedra Herbarium Specimens Arizona and Maps (seinet.asu.edu) Arxivləşdirilib 2008-10-14 at the Wayback Machine
- The Ephedra Site Arxivləşdirilib 2011-10-05 at the Wayback Machine
- Ephedra Information at blackturtle.us Arxivləşdirilib 2012-02-19 at the Wayback Machine
- Ephedraceae of Mongolia in FloraGREIF
Həmçinin bax
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.