Entebbe əməliyyatı

Entebbe əməliyyatı (ivr. ‏מבצע יונתן‏‎ ; ing. Operation Entebbe) — 1976-cı ilin 4 iyul tarixində[7] Uqandanın Entebbe şəhəri yaxınlığında yerləşən eyni adlı hava limanında İsrail ordusunun xüsusi təyinatlı qüvvələri tərəfindən gercəkləşdirilmiş girovların xilas edilməsi əməliyyatı. Əməliyyatın saat yarım kimi kimi qısa bir vaxtda, İsrail torpaqlarından 4.000 km kənarda həyata keçirilməsi və 52 nəfərə qarşılıq, cəmisi 1 nəfərin həlak olması dönəmin dövrü mətbuatında böyük əks-səda yaratmışdır.

Entebbe əməliyyatı
Əməliyyatdan sonra Sayeret Matkal'dan İsrail komandosları.
Tarix 4 iyul, 1976
Yeri Entebbe hava limanı, Uqanda
Nəticəsi

Əməliyyat uğurla tamamlandı

  • 106 girovdan 102 nəfəri azad edildi.[1]
  • Uqanda Hava Qüvvələrinin 25% məhv edildi.[2]
Münaqişə tərəfləri

İsrail İsrail

FXAC
İnqilabi hücrәlәr
Uqanda Uqanda
Komandan(lar)

Dan Şomron
Yekutel Adam
Benjamin Peled
Yonatan Netanyahu

Vadiyah Haddad
Vilfred Byöze
İdi Amin
Tərəflərin qüvvəsi

Sayeret Matkal xüsusi
xidmətinə bağlı 100 nəfərə yaxın xüsusi təyinatlı

7 nəfər terrorçu
100 nəfərə yaxın Uqandalı əsgər
İtkilər

1 ölü
5 yaralı

Terrorçu:
7 ölü
Uqanda:
45 ölü[3]
11-30 aralığında təyyarə məhv edildi[4]
3 girov həlak oldu[5][6]
10 nəfərə yaxını yaralandı
    Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
    Entebbe hava limanının köhnə terminalı.

    Hadisədən bir gün əvvəl Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsinə mənsub terrorçular Təl-Əviv-Paris xətti üzrə uçuşları icra edən Fransa Hava Yollarına məxsus Airbus A300 tipli təyyarəni qaçırmaqla istiqaməti Uqandanın Entebbe Hava Limanına doğru yönəltmişdilər. Təyyarədə olan 248 sərnişinin əksəriyyəti etnik yəhudilərdən və ya İsrail vətəndaşlarından ibarət idi. Terrorçular qaçırılan 248 nəfərin əvəzində İsrail tərəfindən həbs edilmiş 40 nəfərə yaxın fələstinli məhkumun və dünyanın dörd müxtəlif ölkəsində saxlanılan daha 13 məhkumun azad edilməsini tələb edirdilər.[8]

    Sonuncu dayanacağı Paris şəhəri olan təyyarə Afinada qısa dayanmadan sonra Benqazi şəhərinin üzərindən uçaraq Uqandanın Entebbe şəhərinin mərkəzi hava limanına doğru yönəlmişdir. Uqanda lideri İdi Aminin terrorçuları şəxsən qəbul etdiyi təxmin olunsada, onlara öz dəstəyini göstərdiyi məlumdur. Hava limanına enən təyyarədə olan sərnişinlər köhnə terminal binasına aparılmış və burada etnik yəhudi olan və ya İsrail vətəndaşlığı daşıyanlarla, digər millətlərdən olanlar ayrı-ayrı otaqlara yerləşdirilmişdir.[9][10] Növbəti iki gün ərzində İsrail vətəndaşı olmayan 148 nəfər azad edildi və öz ölkələrinə göndərildilər.[10][11] Qırx iki nəfər, əsasən İsrail vətəndaşı olan şəxslər və Fransa Hava Yollarının 12 nəfərdən ibarət heyəti girov olaraq saxlanılmış və ölümlə təhdid edilmişdir.[12][13]

    İsrail xüsusi xidmət orqanı Mossad tərəfindən təmin edilən məlumatlar əsasında İsrail dövləti girovların xilas edilməsi üçün əməliyyat tədbirləri görməyə başladı. Terrorçular tələbələrinin yerinə yetirilməyəcəyi təqdirdə girovların hamısınını öldürməklə hədələyirdilər.[14] Uqanda hakimiyyətinin İsrailə qarşı olan münasibəti səbəbindən və terrorçuların dövlət tərəfindən dəstəklənməsi ehtimalı, nəzərə alaraq İsrail rəsmiləri uqandalı əsgərlərlə mümkün toqquşma risklərini belə nəzərdən keçirmişdilər.[15]

    Girovların xilas edilməsi əməliyyatına gecə vaxtı start verilmişdir. 100 nəfərə yaxın Sayeret Matkal xüsusi təyinatlısı İsraildən hərəkət edərək təyyarə ilə 2.500 mil (4.000 km) yol qət etmiş və Uqandaya çatmışdır. Bir həftə davam etməsi planlaşdırılan əməliyyat, cəmisi 90 dəqiqə davam etdi və girovların 102 nəfəri sağ şəkildə xilas edildi. Əməliyyatda beş xüsusi təyinatlı yaralanmış və bir nəfər Sayeret Matkalın zabiti Yonatan Netanyahu həlak olmuşdur. Həlak olanlar arasında beş terrorçu (hamısı), 45 nəfər Uqanda ordusunun əsgəri və 3 girovda vardı.[5][6]. İsrail ordusu eyni zamanda Uqanda Hava Qüvvələrinə məxsus MiQ-17 və MiQ-21 qırıcı təyyarələrinin saxlanıldığı ərazilərə endirdiyi zərbələr nəticəsində Uqanda Hava Qüvvələrinin 25% məhv etmişdir.[4]

    Əməliyyatdan öncə İsrail tərəfi Uqanda ilə sərhəd olan Keniyadan lojistik dəstək almış və bu barədə xəbər tutan İdi Amin ölkəsində yaşayan yüzlərlə keniyalının öldürülməsinə və yaşadıqları yerlərdən sürgün edilməsinə göstəriş vermişdir.[16] Entebbe əməliyyatı hərbi kod adı İldırım əməliyyatı olmuşdur. Bəzi mənbələrdə əməliyyat Sayeret Matkalın zabiti Yonatan Netanyahunun şərəfinə Yonatan əməliyyatı formasında da adlandırılır. 1946-cı ildə Nyu-Yorkda anadan olan Yonatan Netanyahu İsrailin Baş Naziri Benyamin Netanyahunun böyük qardaşıdır.[17]

    Qaçırılma
    Qaçırılan Airbus A300B4-203 tipli təyyarə Şarl de Qoll Hava Limanında. (1980)

    1976-cı ilin 27 iyun tarixində Fransa Hava Yollarına məxsus Airbus A300B4-203 tipli təyyarə (qeydiyyat nömrəsi:F-BVGG (c/n 019) İsrailin Təl-Əviv şəhərindən, Fransanın paytaxtı Paris şəhərinə doğru 139 səfər saylı uçuşunu icra etməyə hazırlaşmaqda idi.[18][19] Təyyarə Parisə bir başa yox, Afina üzərindən hərəkət etməli və orada olan daha 58 sərnişini götürməklə sonuncu dayanacağa doğru uçmalı idi. Təl-Əvivdən təyyarə daxil olan 246 nəfər sərnişinin əksəriyyəti etnik yəhudi və ya İsrail passportuna sahib şəxslərdən ibarət idi. Afinaya enən təyyarə burada daha 58 nəfər sərnişini götürməklə yenidən havalandı. Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsinə mənsub terrorçularda təyyarəyə Afina şəhərindən minmişdilər.

    Afina hava limanından havalandıqdan az sonra, yerli vaxtla saat 12:30-da təyyarədə olan Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsinə bağlı 2 şəxs və alman mənşəyli İnqilabi hücrәlәr təşkilatının iki üzvü (Vilfred Byöze, Brigitta Kulman) salonda çaxnaşma yaratmaqla təyyarənin ələ keçirildiyini elan etdilər. Terrorçuların tələbi ilə təyyarənin istiqaməti Liviya istiqamətinə, konkret Benqazi üzərindəki hava koridoruna yönləndirildi.[20] Təyyarə qaçırılandan sonra yeddi saat ərzində yanacaq tədarükü görmədən uça biləcək vəziyyətdə idi. Terrorçular hamilə olan Böyük Britaniya doğumlu İsrail vətəndaşı Patrisiya Marteli uşaq salmasına görə azad etdilər.[14][21]

    Benqazi istiqamətindən gələn təyyarə Uqandanın Entebbe şəhərində yerləşən eyni adlı hava limanına 28 iyul, yerli vaxtla saat 15:15-də eniş etdi. Bu eniş təyyarənin Təl-Əvivdən havalandıqdan 24 saat sonra baş tutmuşdu.[20]

    Entebbe hava limanındakı girovların vəziyyəti

    Təyyarəni qaçıran dörd əsas terrorçuya, Entebbe hava limanında daha dörd nəfər qoşuldu. Həmin şəxslərin dönəmin Uqanda lideri İdi Amin tərəfindən dəstəkləndiyi bildirilmişdir.[22] Növbəti günlərdə, terrorçular sərnişinləri köhnə terminal binasına köçürməklə təhlükəsizlik tədbirlərini maksimum səviyyəyə qaldırmağa çalışdılar. İdi Aminilk gündən etibarən, demək olar ki, hər gün girovların saxlanıldığı terminala gedərək onlarla söhbət edir, tərəflər arasında danışıqların aparıldığını və baş verən yeniliklərlə bağlı onların məlumatlandırlmasını təmin edirdi.[18]

    28 iyun tarixində Fələstin Xalq Azadlıq Cəbhəsi və İnqilabi hücrәlәr təşkilatları adından ümumi bəyanət verildi. Bəyanatda təyyarənin təhvil verilməsi üçün 5 milyon ABŞ dolları və İsrail tərəfindən həbs edilmiş 40 nəfərə yaxın fələstinli məhkumun və dünyanın dörd müxtəlif ölkəsində saxlanılan daha 13 məhkumun azad edilməsi tələb olunurdu.[23] Terrorçular tələblərinin yerinə yetirilməyəcəyi təqdirdə 1 iyul, 1976-cı il tarixindən etibarən girovları hissə-hissə öldürəcəklərini elan etdilər.[24]

    Əməliyyatın planlanması

    Hərbi əməliyyatın keçirilməsindən bir həftə öncə İsrail əsirlərin qaytarılmasını danışıqlar yolu ilə həll olunması üçün çalışırdı. İsrailin Nazirlər Kabineti İsrailin fələstin məhbuslarını azad edilməsinə hazır olduğunu bildirmişdir. İsrail Hökuməti həm də Amerika Birləşmış Ştatlarının köməyinə güvənirdi, lakin Prezident İdi Aminin bir neçə fələstinlinin Uqanda ərazisində terrorçulara qoşulmasına, imkan verdikdən sonra, məsələnin diplomatik yolla həll olunmayacığına aydınlıq gəldi.

    Xilas etmə

    Girovların xilas edilməsi
    Entebbe hava limanı

    İsraillilər Entebbedə 23:00-da (UTС + 2) eniş etdilər, təyyarələrin yüklənmə qapıları əvvəlcədən açıq idi. Land Rover ciplərinin bir karvanı terminal binasına tərəf yönəldi, karvanın başında qara bir Mersedes var idi: düşmən Amin və ya başqa bir yüksək vəzifəli şəxsin müşayiəti ilə terminala getdiyini təsəvvür etməli idi. İsrail sürücüləri, Amin'in motosikletinin sürücüləri kimi sürətli hərəkət edirdilər. Yolda iki Uqandan göndərilən mühafizəçi (Idi Amin'nin bir müddət əvvəl qara bir əvəz etmək üçün ağ bir Mersedes aldığını bildiyindən) motosikletin dayandırılmasını əmr etdi. Komando səs verən tapançalarla göndərilənləri vurdu. Mersedesdən sonra cip maşınlarında olan komandirlərdən biri göndərilən şəxslərin hələ də sağ olduğunu gördü və dərhal onu tüfəngindən atəşə tutdu. Boşananların həyəcanını vaxtından əvvəl qaldıracağından qorxaraq hücum qrupu dərhal hücuma keçdi.

    Hücum təyyarələri nəqliyyat vasitələrindən atladılar və terminala tərəf qaçdılar. Girovlar hava limanına birbaşa bitişik hava limanının əsas foyesində idi. Terminala girməzdən əvvəl komandolar dinamik vasitəsilə elan etdilər: “Yerə düş! Yerə düş! Biz İsrail əsgərləriyik. "İbran və İngilis dillərində 19 yaşındakı fransız mühacir Jan-Jak Maimoni (qaçıranlara Fransız pasportu olsa da, İsrail yəhudi olduğunu söylədi) ayaqda qaldı və səhvən İsrail şirkətinin komandiri Muki Betzer və onu terrorçu kimi qəbul edən digər əsgərlər tərəfindən vuruldu. Digər bir girov, İsrailin tibbi sığorta fondunun meneceri 52 yaşlı Pasko Kohen komando atəşi nəticəsində ağır yaralanıb. Rusiyadan İsraildə mühacirət edən 56 yaşlı yəhudi qadın İda Boroxoviç alov atəşinə tutuldu və öldürüldü.

    İlan Xartuvun ifadəsinə görə, əməliyyat başlayan anda terrorçuların girovlarıyla salonda yalnız Uilfrid Böse var idi. Əvvəlcə Kalaşnikovu girovlara yönəltdi, ancaq "dərhal özünə gəldi" və tualetlərdə gizlənmələrini əmr etdi. Xartuva görə, Böse girov götürülənlərə deyil, yalnız İsrail əsgərlərinə atəş etdi.

    İsrail komandolarından biri terrorçulara istinad edərək ivrit dilində “Digərləri haradadır?” deyə qışqırdı. Girovlar hava limanının əsas lobbisinin qapısına işarə etdi. İsrail komandirləri oraya bir neçə əl bombası atdılar, sonra içəri girdilər və qalan üç terrorçunu vurdular və bununla da hücumu sona çatdırdılar. Bu zaman digər C-130 təyyarələri eniş etdi, oradan zirehli personal daşıyıcıları buraxıldı, vəzifəsi yanacaqdoldurma üçün gözlənilən saat ərzində qoruyucu bir perimetr yaratmaq, habelə hava limanında olan Uganda MiG qırıcılarının məhv edilməsini planlaşdırdılar. hava limanı və kəşfiyyat toplanması.

    Aeroport salonundakı atışma 1 dəqiqə 45 saniyə davam edib[25].

    Reyd başa çatdıqdan sonra İsrail hücum qrupu təyyarəyə qayıdıb və girov götürülmüş şəxslərə minməyə başladı. Eniş zamanı Uganda əsgərləri nəzarət qülləsindən onlara atəş açıblar. İsrail komandosları hücum tüfənglərindən atəşlə cavab verdi. Qısa, lakin şiddətli bir atəş başladı. İsrail komandiri Yonatan Netanyahu boğazından vuruldu və demək olar ki, dərhal öldü [26], əməliyyat zamanı öldürülən yeganə komandir oldu. Ən azı beş başqa komando yaralanıb. İsraillilər Ugandalıların atəşini basaraq yüngül pulemyotlar və RPG qumbaraatanları ilə qülləyə atəş etdilər. Bütün əməliyyat 53 dəqiqə çəkdi, hücum yarım saat davam etdi. Bütün yeddi oğru və 33 ilə 45 uqandalı əsgər öldürüldü. 11 Uqanda Ordusu Hərbi Hava Qüvvələri MiG-17 təyyarəsi Entebbe hava limanında yerdə məhv edildi. Girov götürülən 106 nəfərdən üçü öldürüldü, biri Uqanda qaldı, təxminən 10 nəfər yaralanıb. Girov götürülmüş 102 nəfər Nayrobi vasitəsilə İsrailə uçdu.

    Əməliyyatın başlamasından bir saat sonra girov götürülmüş ilk təyyarə yanacaqdoldurmaq üçün Nayrobiyə uçdu və daha 42 dəqiqə sonra son İsrail təyyarəsi Uqandan ayrıldı.

    Girov götürülənlər

    Təyyarənin göyərtəsində 248 sərnişin və 12 ekipaj üzvü olub. Onlardan 4-ü həlak olub, on nəfər isə yaralanıb. Təyyarədə olan 260 nəfərdən 256-sı evə qayıtdı.

    VətəndaşlıqSərnişinlərEkipajCəmi
    Belçika Belçika404
    Danimarka Danimarka202
    Fransa Fransa421254
    Yunanıstan Yunanıstan25025
    Almaniya Almaniya101
    İsrail İsrail84084
    İtaliya İtaliya909
    Yaponiya Yaponiya101
    Cənubi Koreya Cənubi Koreya101
    İspaniya İspaniya505
    Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq30030
    ABŞ ABŞ32032
    Cəmi24812260

    İdi Aminin reaksiyası

    Uqanda ordusunun zabitləri xəstəxanaya girib 74 yaşlı yəhudi qadın, Britaniyadan olan İsrail əsilli immiqrant Dora Blox və qatillərin qarşısını almağa çalışan bir neçə həkim və tibb bacısını öldürdülər. 1987-ci ilin aprel ayında Uqandan Ədliyyə Naziri Henry Kuemba, sonra Baş prokuror, Uqanda İnsan Haqları Komissiyasına dediklərinə əsasən, iki ordu zabiti Aminin şəxsi əmrinə əsasən, Dora Bloxu xəstəxanadan sürüldü və vurdu, cəsədi Uqanda kəşfiyyat nömrələri olan bir avtomobilin gövdəsinə atıldı. 1979-cu ildə, Uqanda-Tanzaniya müharibəsi nəticəsində Amin rejimi devrildikdən sonra Dora Bloxun qalıqları Kampaladan 32 km şərqdə şəkər plantasiyasında tapıldı.

    İdi Amin, əməliyyatda Keniyanın İsrailə etdiyi yardım üçün qisas almaq üçün Uqanda yaşayan keniyalıların öldürülməsini əmr etdi. Nəticədə 245 nəfər həlak oldu [27].

    Beynəlxalq reaksiya və nəticələr

    Uqanda hökuməti, Xarici İşlər Naziri Cuma Orisin adından, İsrailin Uqandanın suveren ərazisindəki hərəkətlərinə rəsmi qınamaq üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasının çağırılmasını istədi. Ancaq BMT Təhlükəsizlik Şurası İsrail və ya Uqandanı hərəkətlərinə görə qınayan heç bir qətnamə qəbul etmədi. Buna baxmayaraq, BMT-nin Baş katibi Kurt Valdhaym İsrail basqınının "BMT üzvü olan bir ölkənin [Uqanda] milli suverenliyinin ciddi şəkildə pozulması" olduğunu ifadə etdi [28].

    Şuranın qarşısında çıxışı zamanı İsrailin BMT-dəki səfiri Haim Hersoq bildirdi:

    Şuraya göndərdiyimiz mesaj çox sadədir: İsrail şəraitində kiçik bir ölkədə (Şura üzvləri indi bu şərtlərlə çox yaxından tanış olduqlarını), insan ləyaqətini, insan həyatının və azadlığın ən yüksək dəyərləri olduğunu dünyaya nümayiş etdirdiyimiz üçün etdiklərimizlə fəxr edirik. ... Biz yalnız yüzdən çox günahsız insanın - kişilərin, qadınların və uşaqların həyatını xilas etməyimizdən qürur duyuruq, lakin insan azadlığı yolundakı fəaliyyətimizin dəyərini.

    — Haim Hersoq[29][30]

    İsrail bu əməliyyat üçün Qərb dünyasının dəstəyini aldı. Qərbi Almaniya əməliyyatı "özünümüdafiə hərəkəti" adlandırdı. İsveçrə və Fransa İsraili əməliyyat üçün təriflədilər. ABŞ və İngiltərə rəsmiləri əməliyyatı "qeyri-mümkün" adlandırdılar. ABŞ-dakı bəzi mənbələr girovların ABŞ-nin müstəqillik bəyannaməsinin imzalanmasından 200 il sonra, 4 iyul 1976-cı ildə sərbəst buraxıldığını qeyd etdilər. İsrail səfiri Dinitz ilə təkbətək söhbətində Henri Kissinger İsrail komandolarına Amerika avadanlıqlarından istifadə etdiyinə görə məsləhət etdi, lakin bu tənqid ictimaiyyətə çevrilmədi.

    Uqanda prezidenti, ərazi ilə İsrail təyyarələrinin gəldiyi və yanacaq doldurduğu Keniyanın İsrail ilə razılaşma əldə etdiyinə inanırdı. Tezliklə Uqanda, yüzlərlə Keniyalı pogromlarda öldürüldü [31].

    Sənədli və bədii filmlər

    Bu əməliyyatla bağlı bir neçə film çəkilmişdir:

    • «Entebbedə qələbə» (ing. Victory at Entebbe) — televiziya bədii filmi, 1976, ABŞ, IMDb.
    • «Entebbeyə reyd» — bədii film, 1977, ABŞ, IMDb.
    • «“Yonatan“ əməliyyatı»  — bədii filmi, rejissor Menahem Qolan, 1977, İsrail. Ən yaxşı xarici dil filmi üçün Oskar nominasiyası. IMDb.
    • Cohen on the Bridge: Rescue at Entebbe — Endryu Uaynribanın rejissorluq etdiyi sənədli film (2012)
    • «Şotlandiyanın son kralı» — 2006-cı ilin ingilis filmi Jil Fodenin eyni adlı romanı əsasında. Ən yaxşı aktyor üçün «Oscar» mükafatı (Forest Uitaker).
    • «„Entebbe“» — bədii film, rejissor Joze Padilya, 2018, Böyük Britaniya, ABŞ, IMDb.

    Qalereya
    • Qabaqdan göründüyü kimi köhnə idarəetmə qülləsi
      Qabaqdan göründüyü kimi köhnə idarəetmə qülləsi
    • Nəzarət qülləsinin yaxınlığı
      Nəzarət qülləsinin yaxınlığı
    • Köhnə aerovağzal binası 2009-cu ildə
      Köhnə aerovağzal binası 2009-cu ildə
    • Köhnə terminal binasında divar lövhəsi
      Köhnə terminal binasında divar lövhəsi
    • Entebbe beynəlxalq hava limanının köhnə terminal binası, hava mənzərəsi
      Entebbe beynəlxalq hava limanının köhnə terminal binası, hava mənzərəsi

    İstinadlar
    1. McRaven, Bill. "Tactical Combat Casualty Care – November 2010". MHS US Department of Defense. 16 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 July 2011.
    2. 1976: Israelis rescue Entebbe hostages Arxivləşdirilib 2012-10-23 at the Wayback Machine, BBC
    3. Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces, The Rosen Publishing Group, 2011, by Simon Dunstan, p. 58
    4. Brzoska, Michael; Pearson, Frederic S. Arms and Warfare: Escalation, De-escalation, and Negotiation, Univ. of S. Carolina Press (1994) p. 203
    5. "Entebbe raid". Encyclopædia Britannica. 2015-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-05.
    6. "BBC on This Day – 4 – 1976: Israelis rescue Entebbe hostages". BBC News. 2012-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-05.
    7. Smith, Terence. "Hostages Freed as Israelis Raid Uganda Airport; Commandos in 3 Planes Rescue 105-Casualties Unknown Israelis Raid Uganda Airport And Free Hijackers' Hostages". The New York Times. 4 July 1976. 23 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
    8. "Hijacking of Air France Airbus by Followers of Popular Front for the Liberation of Palestine – Israeli Action to liberate Hostages held at Entebbe Airport ..." (PDF). Keesing's Record of World Events. 22: 27888. August 1976. 12 October 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 23 September 2014.
    9. Simon Dunstan. Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces. The Rosen Publishing Group. 15 January 2011. 20–24. ISBN 978-1-4488-1868-6. 5 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 July 2012.
    10. Mark Ensalaco. Middle Eastern Terrorism: From Black September to September 11. University of Pennsylvania Press. 2008. 96–. ISBN 978-0-8122-4046-7. 5 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 July 2012.
    11. "Entebbe; Thirty Years On; miracle on the runway". Jewish Telegraph. 2006. 27 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2011.
    12. Sol Scharfstein. Understanding Israel. KTAV Publishing House, Inc. 1 May 1994. 118–. ISBN 978-0-88125-428-0. 5 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 July 2012.
    13. Dunstan, Simon. Israel's Lighting Strike, The raid on Entebbe 1976. Osprey Publishing; Osprey Raid Series No. 2. 2009. səh. 24. ISBN 978-1-84603-397-1.
    14. "Mossad took photos, Entebbe Operation was on its way". Ynetnews. 2006. 25 August 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 July 2009.
    15. Feldinger, Lauren Gelfond. "Back to Entebbe". The Jerusalem Post. 29 June 2006. 5 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
    16. Ulrich Beyerlin: Abhandlungen: Die israelische Befreiungsaktion von Entebbe in völkerrechtlicher Sicht. Arxivləşdirilib 2013-10-02 at the Wayback Machine (PDF-Datei; 2,3 MB) auf: zaoerv.de Max-Planck-Institut für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht, 1977.
    17. "Operation Entebbe". The Knesset at Sixty. 8 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
    18. Aviv Lavie. "Surviving the myth". Haaretz. 31 July 2003. 12 October 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 September 2014.
    19. "How the Rescue Took Place". Jewish Telegraphic Agency. 5 July 1976. 28 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 September 2014.
    20. Ben, Eyal. "Special: Entebbe's unsung hero". Ynetnews. 3 July 2006. 12 July 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 July 2009.
    21. "Entebbe Thirty Years On: Mancunian On Board". Jewish Telegraph. 7 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 September 2014.
    22. "1976: Israelis rescue Entebbe hostages". BBC News. 4 July 1976. 27 December 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 December 2012.
    23. Dunstan, Simon. Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces. New York: Rosen. 2011. 17–18.
    24. "Detailed Story Of Dramatic Israeli Raid". Sarasota Herald-Tribune. 13 July 1976. 5 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 September 2014.
    25. "Ури Дан. Операция «Энтеббе»". 2012-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-17.
    26. Lev, Yehuda J. «The Israeli Secret Services & The Struggle Against Terrorism by Ami Pedahzur. (New York: Columbia University Press, 2010) Arxivləşdirilib 2015-04-16 at the Wayback Machine». Journal of Strategic Security v. 5, no. 1 (2012): 85-88.
    27. "Entebbe raid embarrassed Amin - Daily Nation". www.nation.co.ke. 2019-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-28.
    28. Kurt Waldheim, Former U.N. Chief, Is Dead at 88 Arxivləşdirilib 2023-07-09 at the Wayback Machine NY Times
    29. Herzog, Chaim. Heroes of Israel. p. 284.
    30. Fendel, Hillel. "Israel Commemorates 30th Anniversary of Entebbe Rescue." Arxivləşdirilib 2012-03-05 at the Wayback Machine Israel National News.
    31. 1976: Israelis rescue Entebbe hostages Arxivləşdirilib 2012-10-23 at the Wayback Machine BBC

    Ədəbiyyat

    Xarici keçidlər
    Vikianbarda Entebbe əməliyyatı ilə əlaqəli mediafayllar var.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.