Dioksinlər

Dioksinlər — məlum olan ən zəhərli maddələr qrupu. Dioksinlər polixlorlu dibengodioksinlər (PX DD) və ona uyğun olan polixlorlu dibenzofuronlar (PX DF) sinfinə aiddir.

Dioksinlər üzvi maddələrdə həll olur, kanserogen təsirə və davamlığa malikdir. Torpaqda dioksinlərin yarımparçalanma dövrü 10–20 il təşkil edir.[1]

Dioksinlərin ətraf mühitə yayılması

Aşağıda ətraf mühitin (atmosfer havasına, su hövzəsinə, torpaq örtüyünə) dioksinlərlə çirklənməsi prosesləri verilmişdir.[2]

Atmosfer havasına

Atmosfer havasına dioksinlər və furanlar yanma prosesləri, metalların işlənməsi zamanı, məsələn, aqlomerasiya və əridilmə, qurutma, piroliz, krekinq və digər texnoloji proseslərin gedişi zamanı daxil olur.

Su hövzəsinə

Su hövzəsinə dioksinlər əsasən xlordan istifadə olunan sellüloz-kağızkimya sənayesinin, dioksinlərlə çirklənmiş qoruyucu hopduruculardan istifadə olunan müəssisələrin, xlorfenol herbisidlərdən toxuculuqda, dəri, oduncaq və digər məhsulların örtükləri və rənglənməsində, yaxud hopdurulmasında istifadə edən müəssisələrin tullantılarından daxil olur.

Torpaq örtüyünə

Torpaq örtüyünün dioksinlərlə furanlarla çirklənməsi bəzi pestisidlərdənkanalizasiya lilindən istifadə edilməsi nəticəsində baş verir. Bir sıra istehsalatın, o cümlədən tibbi tullantılar, lil, kimya istehsalının tullantıları, pestisidlərin tullantıları, işlənmiş transformator yağları və bir çox başqalarının tullantılarının tərkibində disoksinlər olur. Bu maddələrin təbii mənbələri meşə və bozqır (step) yanğınlarıvulkan fəaliyyəti hesab olunur.

Həmçinin bax

Xarici keçid

İstinadlar

  1. "Ekoloji məlumat kitabı" (PDF). 2016-03-10 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-13.
  2. Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008. 
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.