Dinozavrlar

Dinozavrlar (lat. Dinosauria) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinə aid heyvan kladı.

Dinozavrlar
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
Nephrozoa
Tipüstü:
Klad:
Olfactores
Yarımtip:
Klad:
Eugnathostomata
Klad:
Teleostomi
Klad:
Euteleostomi
Klad:
Klad:
Rhipidistia
Klad:
Tetrapodomorpha
Klad:
Eotetrapodiformes
Klad:
Elpistostegalia
Klad:
Stegocephalia
Sinifüstü:
Klad:
Reptiliomorpha
Klad:
Amniota
Klad:
Sauropsida
Klad:
Avemetatarsalia
Klad:
Ornithodira
Klad:
Dinosauromorpha
Klad:
Dinosauriformes
Klad:
Dracohors
Klad:
Dinozavrlar
Beynəlxalq elmi adı
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
NCBI  436486
EOL  3014672
FW  91968

Dinozavrlar Mezozoy erasında Yer kürəsində hakim olan və Trias dövrünün sonlarından başlayaraq Təbaşir dövrünün sonunadək 160 milyon il mövcud olmuş quruda yaşayan onurğalı heyvanlardır.

Təbaşir və Paleogen dövrlərinin sərhədində geoloji baxımdan qısa zaman kəsiyində heyvanların və bitkilərin genişmiqyaslı və kütləvi yox olması zamanı dinozavrların böyük əksəriyyəti məhv olmuşdur.

Daşlaşmış dinozavr qalıqları bütün qitələrdə aşkar olunmuşdur. Hazırda paleontoloqlara 2 şərti qrupa — ətyeyənlərotyeyənlər — bölünən 500-dən artıq cins və 1000-dən artıq müxtəlif növ kələz məlumdur. Onların qalıqları hələ də kəşf olunur.

"Dinozavr" termini ingilis paleontoloqu Riçard Ouen tərəfindən 1842-ci ildə təklif edilmişdir. Dinozavrlar 160 milyon il ərzində bizim planetimizdə ən üstün canlılar idi. İndi bu nəhəng məxluqların bütün qalıqları sümüklərdir. Daşlaşmış qalıqlar göstərir ki, 65 milyon il əvvəl nə isə Yerin bütün ekosistemini məhv etmiş və dinozavrlar bütün başqa növlərin təxminən 50%i ilə birlikdə qəfildən qırılmışlar.

Dinozavrların təsnifatı

Kərtənkələ ombalı dinozavrlar (Saurischia)
Herrerasauridae Herrerasaurus Staurikosaurus
Theropoda
Coelophysoidea Coelophysis Liliensternus Dilophosaurus
Neotheropoda
Ceratosauria Ceratosaurus Majungasaurus Carnotaurus
Tetanurae
Megalosauroidea Spinosaurus Suchomimus Torvosaurus
Avetheropoda Allosaurus Tyrannosaurus Velociraptor
Sauropodomorpha
Prosauropoda Anchisaurus Plateosaurus Massospondylus
Sauropoda
Bazal Sauropodalar Mamenchisaurus Shunosaurus Omeisaurus
Neosauropoda
Diplodocoidea Diplodocus Apatosaurus Amargasaurus
Macronaria Brachiosaurus Camarasaurus Ampelosaurus
Quş ombalı dinozavrlar (Ornithischia)
Heterodontosauridae Heterodontosaurus Abrictosaurus
Genasauria Thyreophora
Bazal Thyreophoralar Scelidosaurus Scutellosaurus
Eurypoda
Stegosauria Stegosaurus Kentrosaurus Huayangosaurus
Ankylosauria Euoplocephalus Edmontonia Ankylosaurus
Cerapoda Marginocephalia
Pachycephalosauria Prenocephale Pachycephalosaurus Stegoceras
Ceratopsia Triceratops Protoceratops Torosaurus
Ornithopoda
Bazal Ornithopodlar Hypsilophodon Agilisaurus Leaellynasaura
Iguanodontia Iguanodon Edmontosaurus Parasaurolophus

İstinadlar

    Xarici keçidlər

    Həmçinin bax

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.