Dalamazkimilər
Dalamazkimilər (lat. Lamiaceae) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
Dalamazkimilər | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Klad: Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Klad: Lamiids Dəstə: Fəsilə: Dalamazkimilər |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Fəsiləyə daxil olan növlərin əksəriyyəti ot, yarımkol, kol və kiçik ağaclardır. Yarpaqları sadə olub, qarşvq-qarşıya düzülür. İkicinsiyyətli mürəkkəb çiçəkləri salxım və ya süpürgəyəbənzər çiçək qrupunda yerləşir. Fəsiləyə daxil olan 200-ə yaxın cinsiə aid 3500 növ demək olar ki, dünyanın hər yerində, əsasən, Aralıq dənizyanı ərazilərdə, həmçinin Ön və Orta Asiyada geniş yayılmışdır.
Azərbaycanda dodaqçiçəklilərin 203 növü məlumdur. Dodaqçiçəklilərin bir çox növü efir yağı ilə zəngindir. Lavanda, rozmarin kimi növlərindən ətriyyatda, kəklikotu, qaraqınıq, nanə və s. kimi növlərindən təbabətdə istifadə olunur. Texniki yağ almaq üçün perilla, lyallemansiya növləri beçərilir.
Cinsləri
- Acanthomintha (A.Gray) A.Gray
- Acanthoprasium (Benth.) Spach
- Achyrospermum Blume
- Acrotome Benth. ex Endl.
- Acrymia Prain
- Aegiphila Jacq.
- Aeollanthus C.Mart. ex Spreng.
- Agastache Clayton ex Gronov.
- Ajuga L.
- Ajugoides Makino
- Alvesia Welw.
- Amasonia L.f.
- Amethystea L.
- Anisomeles R.Br.
- Apatelantha T.C.Wilson & Henwood
- Asterohyptis Epling
- Ballota L.
- Basilicum Moench
- Benguellia G.Taylor
- Betonica L.
- Blephilia (L.) Raf.
- Brachysola Rye
- Brazoria Engelm. & A.Gray
- Bystropogon L'Hér.
- Callicarpa L.
- Cantinoa Harley & J.F.B.Pastore
- Capitanopsis S.Moore
- Caryopteris Bunge
- Catoferia (Benth.) Benth.
- Cedronella Moench
- Chaiturus Ehrh. ex Willd.
- Chamaesphacos Schrenk ex Fisch. & C.A.Mey.
- Chelonopsis Miq.
- Chloanthes R.Br.
- Cleonia L.
- Clerodendrum L.
- Clinopodium L.
- Colebrookea Sm.
- Coleus Lour.
- Collinsonia L.
- Colquhounia Wall.
- Comanthosphace S.Moore
- Condea Adans.
- Congea Roxb.
- Conradina A.Gray
- Cornutia Plum. ex L.
- Craniotome Rchb.
- Cuminia Colla
- Cunila D.Royen
- Cyanocephalus (Pohl ex Benth.) Harley & J.F.B.Pastore
- Cyanostegia Turcz.
- Cyclotrichium (Boiss.) Manden. & Scheng.
- Cymaria Benth.
- Dasymalla Endl.
- Dicerandra Benth.
- Dicrastylis Drumm. ex Harv.
- Discretitheca P.D.Cantino
- Dracocephalum L.
- Drepanocaryum Pojark.
- Elsholtzia Willd.
- Endostemon N.E.Br.
- Eplingiella Harley & J.F.B.Pastore
- Equilabium Mwany., A.J.Paton & Culham
- Eriope Humb. & Bonpl. ex Benth.
- Eriophyton Benth.
- Eriopidion Harley
- Eriothymus (Benth.) Rchb.
- Eurysolen Prain
- Fuerstia T.C.E.Fr.
- Galeopsis L.
- Garrettia H.R.Fletcher
- Glechoma L.
- Glechon Spreng.
- Glossocarya Wall. ex Griff.
- Gmelina L.
- Gomphostemma Wall. ex Benth.
- Gontscharovia Boriss.
- Gymneia (Benth.) Harley & J.F.B.Pastore
- Hanceola Kudô
- Haplostachys (A.Gray) Hillebr.
- Haumaniastrum P.A.Duvign. & Plancke
- Hedeoma Pers.
- Hemiandra R.Br.
- Hemigenia R.Br.
- Hemiphora (F.Muell.) F.Muell.
- Hesperozygis Epling
- Heterolamium C.Y.Wu
- Hoehnea Epling
- Holmskioldia Retz.
- Holocheila (Kudô) S.Chow
- Horminum L.
- Hosea Ridl.
- Hoslundia Vahl
- Hymenocrater Fisch. & C.A.Mey.
- Hymenopyramis Wall. ex Griff.
- Hypenia (Mart. ex Benth.) Harley
- Hypogomphia Bunge
- Hyptidendron Harley
- Hyptis Jacq.
- Hyssopus L.
- Isodon (Benth.) Schrad. ex Spach
- Isoleucas O.Schwartz
- Kalaharia Baill.
- Karomia Dop
- Killickia Bräuchler, Heubl & Doroszenko
- Kudrjaschevia Pojark.
- Kurzamra Kuntze
- Lachnostachys Hook.
- Lagochilus Bunge ex Benth.
- Lagopsis (Bunge ex Benth.) Bunge
- Lallemantia Fisch. & C.A.Mey.
- Lamium L.
- Lavandula L.
- Leonotis (Pers.) R.Br.
- Leonurus L.
- Lepechinia Willd.
- Leptohyptis Harley & J.F.B.Pastore
- Leucas R.Br.
- Leucosceptrum Sm.
- Lophanthus Adans.
- Loxocalyx Hemsl.
- Lycopus L.
- Macbridea Elliott ex Nutt.
- Marrubium L.
- Marsypianthes Mart. ex Benth.
- Martianthus Harley & J.F.B.Pastore
- Matsumurella Makino
- Medusantha Harley & J.F.B.Pastore
- Meehania Britton
- Melissa L.
- Melittis L.
- Mentha L.
- Mesosphaerum P.Browne
- Metastachydium Airy Shaw ex C.Y.Wu & H.W.Li
- Microcorys R.Br.
- Micromeria Benth.
- Microtoena Prain
- Minthostachys (Benth.) Spach
- Moluccella L.
- Monarda L.
- Monardella Benth.
- Monochilus Fisch. & C.A.Mey.
- Mosla (Benth.) Buch.-Ham. ex Maxim.
- Muniria N.Streiber & B.J.Conn
- Nepeta L.
- Newcastelia F.Muell.
- Obtegomeria Doroszenko & P.D.Cantino
- Ocimum L.
- Ombrocharis Hand.-Mazz.
- Oocephalus (Benth.) Harley & J.F.B.Pastore
- Origanum L.
- Orthosiphon Benth.
- Otostegia Benth.
- Ovieda L.
- Oxera Labill.
- Panzerina Soják
- Paralamium Dunn
- Paraphlomis Prain
- Pentapleura Hand.-Mazz.
- Perilla L.
- Perillula Maxim.
- Peronema Jack
- Petitia Jacq.
- Petraeovitex Oliv.
- Phlomidoschema (Benth.) Vved.
- Phlomis L.
- Phlomoides Moench
- Phyllostegia Benth.
- Physominthe Harley & J.F.B.Pastore
- Physopsis Turcz.
- Physostegia Benth.
- Piloblephis Raf.
- Pityrodia R.Br.
- Platostoma P.Beauv.
- Plectranthus L'Hér.
- Pogogyne Benth.
- Pogostemon Desf.
- Poliomintha A.Gray
- Prasium L.
- Premna L.
- Prostanthera Labill.
- Prunella L.
- Pseudocarpidium Millsp.
- Pseudocaryopteris (Briq.) P.D.Cantino
- Pseudochamaesphacos Parsa
- Pseudodictamnus Fabr.
- Pseudomarrubium Popov
- Pycnanthemum Michx.
- Quoya Gaudich.
- Renschia Vatke
- Rhabdocaulon (Benth.) Epling
- Rhaphiodon Schauer
- Rhododon Epling
- Rostrinucula Kudô
- Rotheca Raf.
- Roylea Wall. ex Benth.
- Rubiteucris Kudô
- Rydingia Scheen & V.A.Albert
- Saccocalyx Coss. & Durieu
- Salvia L.
- Satureja L.
- Schnabelia Hand.-Mazz.
- Scutellaria L.
- Sideritis L.
- Siphocranion Kudô
- Sphenodesme Jack
- Stachydeoma Small
- Stachys L.
- Stenogyne Benth.
- Suzukia Kudô
- Symphorema Roxb.
- Synandra Nutt.
- Syncolostemon E.Mey. ex Benth.
- Tectona L.f.
- Teijsmanniodendron Koord.
- Tetraclea A.Gray
- Tetradenia Benth.
- Teucrium L.
- Thorncroftia N.E.Br.
- Thuspeinanta T.Durand
- Thymbra L.
- Thymus L.
- Tinnea Kotschy ex Hook.f.
- Trichostema L.
- Tripora P.D.Cantino
- Vitex L.
- Volkameria L.
- Warnockia M.W.Turner
- Wenchengia C.Y.Wu & S.Chow
- Westringia Sm.
- Zataria Boiss.
- Ziziphora L.
İstinadlar
- Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
- Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018. ISBN 978-3-946583-16-5