Dünyadakı çayların uzunluğa görə sıralaması
Çayların dünyada uzunluğuna görə sıralaması
Uzunluğu 1000 km uzun olan çayların siyahısı
|
Çay | Uzunluğu (km) | Hövzəsinin sahəsi (km²) | Orta su sərfiyyatı (m³/s) | Aid olduğu hövzə | Ölkələr | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | Nil | 6992 | 6915000 | 219000 | Atlantik okean | Braziliya, Peru, Boliviya, Kolumbiya, Ekvador, Venesuela, Qayana[1]. | ||
2. | Amazon | 6852[2] | 3349000 | 5100 | Aralıq dənizi | Burundi, Misir, Keniya, Konqo, Ruanda, Sudan, Cənubi Sudan, Tanzaniya, Uqanda, Eritreya, Efiopiya | ||
3 | Missisipi çayı — Missuri — Cefferson çayı | 6275 (digər məlumata görə 6420) | 2980000 | 16200 | Meksika köfəzi | ABŞ (98,5 %), Kanada (1,5 %) | ||
4 | Yanszı | 5800 (digər məlumata görə 6300) | 1800000 | 31900 | Şərqi Çin dənizi | Çin | ||
5 | Xuanxe | 5464 | 745000 | 2110 | Bohai dənizi | Çin | ||
6 | Ob - İrtış | 5410 | 2990000 | 12800 | Ob estuarisi | Rusiya, Qazaxıstan, Çin | ||
7. | Yenisey — Anqara — Selenqa — İder | 5238 | 2580000 | 18600 | Kara dənizi | Rusiya, Monqolustan | ||
8. | Lena çayı — Vitim çayı | 5100 | 2490000 | 17100 | Laptevlər dənizi | Rusiya | ||
9. | Amur — Arqun — Mutnaya protoka — Kerulen | 5052 | 1855000 | 11400 | Yapon dənizi və ya Oxot dənizi | Rusiya, Çin, Monqolustan | ||
10. | Konqo (çay) — Lualaba — Luvua — Luapula — Çambeşi | 4700 | 3680000 | 41800 | Atlantik okean | Konqo, Çad, Anqola, Konqo Respublikası, Tanzaniya, Kamerun, Zambiya, Burundi, Ruanda | ||
11. | Mekonq | 4350 | 810000 | 16000 | Cənubi Çin dənizi | Vyetnam, Kamboca, Laos, Tayland, Myanma, Çin | ||
12. | Makkenzi —Kölə— Pis — Finley | 4241 | 1790000 | 10300 | Bofort dənizi | Kanada | ||
13. | Niger | 4200 | 2090000 | 9570 | Qvineya körfəzi | Nigeriya (26,6 %), Mali (25,6 %), Niger (23,6 %), Əlcəzair (7,6 %), Qvineya (4,5 %), Kamerun (4,2 %), Burkina-Faso (3,9 %), , Benin, Çad | ||
14. | La-Plata çayı — Parana — Riu-Qrandi (Parana) | 3998 | 3100000 | 25700 | Atlantik okean | Braziliya (46,7 %), Argentina (27,7 %), Paraqvay (13,5 %), Boliviya (8,3 %), Uruqvay (3,8 %) | ||
15. | Volqa— Kama | 3731[3] | 1380000 | 8080 | Xəzər dənizi | Rusiya (99,8 %), Qazaxıstan | ||
16. | Şəttül-Ərəb — Fərat çayı — Murat | 3596 | 884000 | 856 | Fars körfəzi | İraq (40,5 %), Türkiyə (24,8 %), İran (19,7 %), Suriya (14,7 %) | ||
17. | Purus çayı | 3379 | 63166 | 8400 | Amazon | Braziliya, Peru | ||
18. | Murrey çayı — Darlinq | 3370[4] | 1061000 | 767 | Cənub okeanı | Avstraliya | ||
19. | Madeyra çayı — Mamore çayı — Rio-Qrande — Rio-Keyn — Roça | 3239 | 850000 | 17000 | Amazon çayı | Braziliya, Boliviya, Peru | ||
20. | Yukon | 3184 | 850000 | 6210 | Berinq dənizi | ABŞ (59,8 %), Kanada (40,2 %) | ||
21. | Hind | 3180 | 960000 | 7160 | Ərəbistan dənizi | Pakistan (93 %), Hindistan, Çin, (Kəşmir), Əfqanıstan | ||
22. | San-Fransisku | 3180* (2900) |
610000 | 3300 | Atlantik okean | Braziliya | ||
23. | Sırdərya — Narın çayı | 3078 | 219000 | 703 | Aral dənizi | Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan | ||
24. | Sauulin (Nj-Szyan) |
3060 | 324000 | 3153[5] | Andaman dənizi | Çin (52,4 %), Myanma (43,9 %), Tayland (3,7 %) | ||
25. | Müqəddəs Lavrentiya çayı — Niaqara — Detroyt — Sent-Kler — Sent-Meris — Sent-Luis | 3058 | 1030000 | 10100 | Müqəddəs Lavrentiya körfəzi | Kanada (52,1 %), ABŞ (47,9 %) | ||
26. | Rio-Qrande çayı | 3057 (2896) |
570000 | 160 | Meksika körfəzi | ABŞ (52,1 %), Meksika (47,9 %) | ||
27. | Aşağı Tunqus | 2989 | 473000 | 3600 | Yenisey | Rusiya | ||
28. | Brahmaputra çayı | 2948 * | 1730000 | 19200[6] | Benqal körfəzi | Hindistan (58,0 %), Çin (19,7 %), Nepal (9,0 %), Banqladeş (6,6 %), Çin/Hindistan mübahisəli ərazi (4,2 %), Butan (2,4 %) | ||
29. | Dunay — Breq | 2850 * | 817000 | 7130 | Qara dəniz | Rumıniya (28,9 %), Macarıstan (11,7 %), Avstriya (10,3 %), Serbiya (10,3 %), Almaniya (7,5 %), Slovakiya (5,8 %), Bolqarıstan (5,2 %), Bosniya və Herseqovina(4,8 %), Xorvatiya (4,5 %), Ukrayna (3,8 %), Moldova (1,7 %). | ||
30. | Tokantins çayı | 2699 | 1400000 | 13598 | Atlantik okean, Amazon çayı | Braziliya | ||
31. | Zambezi çayı | 2693 * | 1330000 | 4880 | Mozambik boğazı | Zambiya (41,6 %), Anqola (18,4 %), Zimbabve (15,6 %), Mozambik (11,8 %), Malavi (8,0 %), Tanzaniya (2,0 %), Namibiya, Botsvana | ||
32. | Vilyoy çayı | 2650 | 454000 | 1480 | Lena çayı | Rusiya | ||
33. | Araquaya çayı | 2627 | 358125 | 6172 | Tokantins çayı | Braziliya | ||
34. | Amudərya — Pyanc — Pamir | 2620 | 534739 | 1400 | Aral dənizi | Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan, Əfqanıstan | ||
35. | Japura (Kaketa) |
2615 * | 242259 | 6000 | Amazon çayı | Braziliya, Kolumbiya | ||
36. | Nelson — Saksaçevan | 2570 | 1093000 | 2575 | Hudzon körfəzi | Kanada, ABŞ | ||
37. | Paraqvay çayı | 2549 | 900000 | 4300 | Parana çayı | Braziliya, Paraqvay, Boliviya, Argentina | ||
38. | Kolıma çayı | 2513 | 644000 | 3800 | Şərqi Sibir dənizi | Rusiya | ||
39. | Qanq | 2510 | 907000 | 12037[7] | Brahmaputra Benqal körfəzi | Hindistan, Banqladeş, Nepal | ||
40. | Pilkomayo | 2500 | 270000 | Paraqvay çayı | Paraqvay, Argentina, Boliviya | |||
41. | İşim | 2450 | 177000 | 56 | İrtış | Qazaxıstan, Rusiya | ||
42. | Jurua | 2410 | 200000 | 6000 | Amazon çayı | Peru, Braziliya | ||
43. | Ural çayı | 2428 | 237000 | 475 | Xəzər dənizi | Rusiya, Qazaxıstan | ||
44. | Arkanzas | 2348 | 505000 (435 122) |
1066 | Missisipi çayı | ABŞ | ||
45. | Ubanqi — Uele | 2300 | 4003 | Konqo | Konqo | |||
46. | Olenok | 2292 | 219000 | 1210 | Laptevlər dənizi | Rusiya | ||
47. | Dnepr | 2287 | 516300 | 1670 | Qara dəniz | Rusiya, Belorus, Ukrayna | ||
48. | Aldan çayı | 2273 | 729000 | 5060 | Lena çayı | Rusiya | ||
49. | Riu-Neqru (Amazon) | 2250 | 720114 | 26700 | Amazon çayı | Braziliya, Venesuela, Kolumbiya | ||
50. | Kolumbiya | 2250 (1 953) |
415211 | 7500 | Sakit okean | ABŞ, Kanada | ||
51. | Kolorado | 2333 | 390000 | 1200 | Kaliforniya körfəzi | ABŞ, Meksika | ||
52. | Çjuszyan — Siszyan | 2200 | 437000 | 13600 | Cənubi Çin dənizi | Çin (98,5 %), Vyetnam (1,5 %) | ||
53. | Cənubi Red-River | 2188 | 78592 | 875 | Missisipi çayı | ABŞ | ||
54. | İravadi çayı | 2170 | 411000 | 13000 | Andaman dənizi | Myanma | ||
55. | Kassai | 2153 | 880200 | 10000 | Konqo | Anqola, Konqo | ||
56. | Ohayo — Alleqeni | 2102 | 490603 | 7957 | Missisipi çayı | ABŞ | ||
57. | Orinoko | 2101 | 880000 | 30000 | Atlantik okean | Venesuela, Kolumbiya, Qayana | ||
58. | Tarim çayı | 2100 | 557000 | Lob-Nur | Çin | |||
59. | Şinqu | 2100 | Amazon çayı | Braziliya | ||||
60. | Narıncı | 2092 | Atlantik okean | CAR, Namibiya, Botsvana, Lesoto | ||||
61. | Dalado) | 2010 | Parana çayı | Argentina | ||||
62. | Vitim | 1978 | Lena çayı | Rusiya | ||||
63. | Dəclə | 1950 | Şəttül-Ərəb | Türkiyə, İraq, Suriya, İran | ||||
64. | Sunqari çayı | 1927 | Amur çayı | Çin | ||||
65. | Tapajos | 1900 | Amazon çayı | Braziliya | ||||
66. | Don | 1870 | 425600 | 935 | Azov dənizi | Rusiya | ||
67. | Podkamennaya Tunquska | 1865 | 240000 | Yenisey | Rusiya | |||
68. | Pecora | 1809 | 322000 | 4100 | Barens dənizi | Rusiya | ||
69. | Kama çayı | 2030 | 522000 | 4300 | Volqa | Rusiya | ||
70. | Limpopo çayı | 1800 | 413000 | Hind okeanı | Mozambik, Zimbabve, CAR, Botsvana | |||
71. | Çulım | 1799 | Ob | Rusiya | ||||
71. | Quapore | 1749 | Mamore | Braziliya, Boliviya | ||||
72. | İndiqirka | 1726 | 360400 | 1810 | Şərqi Sibir dənizi | Rusiya | ||
73. | Sneyk | 1670 | 279719 | 1611 | Kolumbiya çayı | ABŞ | ||
74. | Seneqal çayı | 1641 | 419659 | Atlantik okean | Seneqal, Mali, Mavritaniya | |||
75. | Uruqvay çayı | 1610 | 370000 | Atlantik okean | Uruqvay, Argentina, Braziliya | |||
76. | Mavi Nil | 1600 | Nil | Efiopiya, Sudan | ||||
77. | Çerçill çayı | 1600 | Hudzon körfəzi | Kanada | ||||
78. | Xatanqa çayı — Kotuy | 1600 | Laptevlər dənizi | Rusiya | ||||
79. | Okavanqo | 1600 | Namibiya, Anqola, Botsvana | |||||
80. | Volta | 1600 | Qvineya körfəzi | Qana, Burkina-Faso, Toqo, Kot-d'İvuar, Benin | ||||
81. | Beni | 1599 | Mamore | Boliviya | ||||
82. | Platt | 1594 | Missuri | ABŞ | ||||
83. | Tobol | 1591 | İrtış | Qazaxıstan, Rusiya | ||||
84. | Cubba — Vebi-Şebeli | 1580 * | Hind okeanı | Efiopiya, Somali | ||||
85. | Putumayo | 1575 | Amozon çayı | Braziliya, Peru, Kolumbiya, Ekvador | ||||
86. | Maqdalena | 1550 | Karib dənizi | Kolumbiya | ||||
87. | Xanşuy | 1532 | Yanszı | Çin | ||||
88. | Lomami | 1500 | Konqo çayı | Konqo | ||||
89. | Oka | 1500 | Volqa | Rusiya | ||||
90. | Pekos | 1490 | Rio-Qrande | ABŞ | ||||
91. | Yuxarı Yenisey | 1480 | Yenisey | Rusiya, Monqolustan | ||||
92. | Qodavari | 1465 | Benqal körfəzi | Hindistan | ||||
93. | Kolorado çayı (Texas) | 1438 | Meksika körfəzi | ABŞ | ||||
94. | Rio-Qrande | 1438 | Mamore | Boliviya | ||||
95. | Belaya | 1420 | 142000 | 950 | Kama çayı | Rusiya | ||
96. | Kupers-Krik — Barku çayı | 1420 | Eyr | Avstraliya | ||||
97. | Maranon çayı | 1415 | Amazon çayı | Peru | ||||
98. | Taz çayı | 1401 | Taz estuarisi | Rusiya | ||||
100. | Benue çayı | 1400 | Niger | Kamerun, Nigeriya | ||||
101. | İli çayı | 1400 | Balxaş | Çin, Qazaxıstan | ||||
102. | Uorderton çayı — Corcina çayı | 1400 | Eyr | Avstraliya | ||||
103. | Satlec | 1372 | Hind çayı | Çin, Hindistan, Pakistan | ||||
104. | Yamuqa | 1370 | Qanq çayı | Hindistan | ||||
105. | Vyatka çayı | 1370 | Kama | Rusiya | ||||
106. | Freyzer | 1368 | 3475 | Sakit okean | Kanada | |||
107. | Kür | 180 km² | 1515 | Xəzər dənizi | Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan, Türkiyə, İran | |||
108. | Riu-Qrandi | 1360 | Parana | Braziliya | ||||
109. | Dnestr | 1352 | Qara dəniz | Ukrayna, Moldova | ||||
110. | Kauka | 1350 | Maqdalena çayı | Kolumbiya | ||||
111. | Lyaoxe | 1345 | Bohai dənizi | Çin | ||||
112. | Yalunszyan | 1323 | Yanszı | Çin | ||||
113. | İquasu çayı | 1320 | Parana çayı | Braziliya, Argentina | ||||
114. | Olyokma çayı | 1320 | Lena çayı | Rusiya | ||||
115. | Reyn | 1233 | 198735 | 2330 | Şimal dənizi | Almaniya, Fransa, İsveçrə, Niderland, Avstriya, Lixtenşteyn | ||
116. | Şimali Dvina — Suxona | 1302 | 357052 | 3332 | Ağ dəniz | Rusiya | ||
117. | Krişna çayı | 1300 | Benqal körfəzi | Hindistan | ||||
118. | İriri | 1300 | Şinqu çayı | Braziliya | ||||
119. | Narmada çayı | 1289 | Ərəbistan dənizi | Hindistan | ||||
120. | Ottava çayı | 1271 | Müqəddəs Lavrentiya çayı | Kanada | ||||
121. | Zeya çayı | 1242 | Amur | Rusiya | ||||
122. | Jurunea | 1240 | Tapajos çayı | Braziliya | ||||
123. | Yuxarı Missisipi | 1236 | Missisipi | ABŞ | ||||
124. | Atabaska çayı | 1231 | Makkenzi çayı | Kanada | ||||
125. | Elba — Vltava | 1231 | 148268 | 711 | Şimal dənizi | Almaniya, Çexiya | ||
126. | Kanada çayı | 1223 | Arkanzas çayı | ABŞ | ||||
127. | Şimali Saksaçevan | 1220 | Saksaçevan çayı | Kanada | ||||
128. | Vaal çayı | 1210 | Narıncı çayı | CAR | ||||
129. | Şire çayı | 1200 | Zambezi çayı | Mozambik, Malavi | ||||
130. | Nenszyan | 1190 | Sunqari | Çin | ||||
131. | Qrin-River | 1175 | Kolorado | ABŞ | ||||
132. | Milk-River | 1173 | Missuri çayı | ABŞ, Kanada | ||||
133. | Demyanka çayı | 1160 | 34 800 | İrtış | Rusiya | |||
134. | Çinduin | 1158 | İravadi | Myanma | ||||
135. | Sankuru | 1150 | Kassai | Konqo Demokrtik Respublikası | ||||
136. | Ceyms çayı | 1143 | Missuri | ABŞ | ||||
137. | Kapuas çayı[8] | 1143 | Cənubi Çin dənizi | İndoneziya | ||||
138. | Desna çayı | 1130 | 88900 | 360 | Dnepr | Rusiya, Ukrayna | ||
139. | Qilmend çayı | 1130 | Xamun çayı | Əfqanıstan, İran | ||||
140. | Madre de Dos (Аmаrumaya) |
1130 | Madeyra çayı | Peru, Boliviya | ||||
141. | Tietе | 1130 | Parana çayı | Braziliya | ||||
142. | Vıçeqda | 1130 | Dauqava | Rusiya | ||||
143. | Sepik çayı | 1126 | 77700 | Sakit okean | Papua Yeni Qvineya, İndoneziya | |||
144. | Simarron çayı | 1123 | Arkanzas çayı | ABŞ | ||||
145. | Anadır çayı | 1120 | Anadır körfəzi | Rusiya | ||||
146. | Szyalinszyan | 1119 | Yanszı | Çin | ||||
147. | Liard çayı | 1115 | Makkenzi çayı | Kanada | ||||
148. | Vayt-River | 1102 | Missisipi çayı | ABŞ | ||||
149. | Ualyaqa | 1100 | Maranon çayı | Peru | ||||
150. | Kvanqo çayı | 1100 | 263500 | 2700 | Kassai çayı | Anqola, DKR | ||
151. | Qambiya çayı | 1094 | Atlantik okean | Qambiya Seneqal Qvineya | ||||
152. | Om | 1091 | 52 600 | 64 | İrtış | Rusiya | ||
153. | Çinab | 1086 | Hind çayı | Hindistan, Pakistan | ||||
154. | Yellouston çayı | 1080 | Missuri çayı | ABŞ | ||||
155. | Araz | 1072 | 102 000 | 285 | Kür | Türkiyə, Azərbaycan, İran, Ermənistan | ||
156. | Çu çayı | 1067 | 62500 | yoxdur | Qırğızıstan, Qazaxıstan | |||
157. | Şimali Dones | 1053 | Don çayı | Ukrayna, Rusiya | ||||
158. | Bermexo | 1050 | Paraqvay çayı | Argentina, Boliviya | ||||
159. | Flay çayı | 1050 | Papua körfəzi | Papua Yeni Qvineya, İndoneziya | ||||
160. | Quavyare | 1050 | Orinoko | Kolumbiya | ||||
161. | Kuskokvin | 1050 | Berinq dənizi | ABŞ | ||||
162. | Tennesi çayı | 1049 | Ohayo çayı | ABŞ | ||||
163. | Tura çayı | 1030 | Tobol | Rusiya | ||||
164. | Qərbi Dvina | 1020 | 87 900 | 678 | Riqa körfəzi | Latviya, Belarus, Rusiya | ||
165. | Xila | 1015 | Kolorado çayı | ABŞ | ||||
166. | Visla | 1014 | Baltik dənizi | Polşa, Ukrayna, Belarus | ||||
167. | Luara | 1012 | Atlantik okean | Fransa | ||||
168. | Essekibo | 1010 | Atlantik okean | Qayana | ||||
169. | Xoper | 1010 | Don | Rusiya | ||||
170. | Taxo çayı (Teju) |
1006 | Atlantik okean | İspaniya, Portuqaliya | ||||
171. | Rio-Kolorado (Argentina) | 1000 | Atlantik okean | Argentina | ||||
İstinadlar
- BBC — New evidence Arxivləşdirilib 2009-02-15 at the Wayback Machine 2008-ci ildə təşkil edilən ekspedisiya zamanı Nilin başlanğıcının Ukayali çayı olduğu müəyyənləşir. Bunlada Nilin yox Amazonun dünyanın ən uzun çayı olduğu müəyyənləşir
- Aleksandr Krasnov. "Амазонка закрепила свой статус самой протяженной реки мира". Лента новостей «РИА Новости». 2012-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-03-03.
- "Rusiyanın ən uzun çayları". 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-10.
- "GeoScience Avstraliya". 2008-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-10.
- "Impact of Humans on the Flux of Terrestrial Sediment to the Global Coastal Ocean". 2006-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-02-27.
- "River and Drainage System of Bangladesh". 2012-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-02-27.
- "Ganges — Farakka". 2018-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-10.
- Dünyanın adada yerləşən ən uzun çayıdır
Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.