Dövlət dini

Dövlət dini həmçinin rəsmi din — rəsmi statusu müvafiq dövlət tərəfindən təsdiq edilmiş din. Dövlət dini olmayan dövlətləri dünyəvi və ya sekulyar dövlətlər adlandırırlar.

Dövlətlərin rəsmi dinləri
  Buddizm
  İslam
  Şiəlik
  Sünnilik
  Pravoslavlıq
  Protestantlıq və Anqlikanlıq
  Katoliklik

Müasir dövrdə vəziyyət

Harvard Universitetinin 2000-ci ilə olan məlumatlarına görə 188 dövlətdən 75-i bu və ya digər dini özlərinin rəsmi dini elan etmiş, 113 ölkənin isə rəsmi dini olmamışdır[1][2].

Rəsmi dini olan dövlətlər

Katoliklik
  1. Argentina
  2. Vatikan (teokratiya)
  3. Dominikan Respublikası
  4. Kosta-Rika
  5. Lixtenşteyn
  6. Malta
  7. Monako
  8. Salvador
  9. San-Marino
  10. İsveçrə (bəzi kantonları)
Kalvinizm
  1. Şotlandiya. İngilis monarxı bu kilsənin başçısı yox, yalnız üzvüdür.
  2. İsveçrə (bəzi kantonları)
Lüteranlıq
  1. Danimarka
  2. İslandiya
  3. Norveç
  • Finlandiyada kilsə və dövlət arasında münasibətlər xüsusi razılaşmalar ilə tənzimlənir. Kilsənin fəaliyyətinə dair xüsusi qanunvericilik mövcuddur. Kilsə xüsusi kilsə vergisi yığmaq hüququna malikdir (dövlət strukturlarının köməkliyi ilə könüllülük prinsipi əsasında toplanır). Amma hüquqi baxımdan Finlandiya Kilsəsi dövlət kilsəsi deyil.
  • İsveçdə İsveç Kilsəsinin rəhbərinin kral olmasına baxmayaraq 2000-ci ildən kilsə dövlətdən ayrı fəaliyyət göstərir.

Anqlikanlıq
  1. İngiltərə. Uelsin və Şimali İrlandiyanın dövlət kilsələri yoxdur.

Pravoslavlıq
  1. Yunanıstan
  2. Finlandiya. Finlandiyada pravoslav kilsəsinin statusu lüteran kilsəsinin statusu ilə analojidir.

Şərqi Avropanın bir çox ölkəsində pravoslav kilsəsinin xüsusi statusu qanunverici sənədlərlə təsbit edilmişdir, bununla belə bu dövlətlərdə "dövlət dini" söz birləşməsi işlənmir. Harvard Universitetinin tədqiqatlarında belə dövlətlər dövlət dini olan dövlətlər siyahısına aid edilir:

  • Gürcüstan. Gürcüstan konstitusiyasının 9-cu maddəsində yazılıb: "dövlət Gürcü pravoslav kilsəsinin Gürcüstanın tarixində oynadığı müstəsna rolu qəbul edir, bununla belə dini inancların tam azadlığını, kilsənin dövlətdən ayrı olduğunu elan edir. ".[3]

İslam
  1. Banqladeş
  2. İraq
  3. Pakistan
  4. Yəmən

Sünnilik
  1. Əlcəzair
  2. Əfqanıstan
  3. Bəhreyn
  4. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
  5. Bruney
  6. Fələstin
  7. İndoneziya
  8. İordaniya
  9. Komor adaları
  10. Liviya
  11. Maldiv adaları
  12. Mavritaniya
  13. Mərakeş
  14. Misir
  15. Qətər
  16. Səudiyyə Ərəbistanı
  17. Somali
  18. Sudan
  19. Tunis

Şiəlik
  1. İran (teokratiya)

İbadilik
  1. Oman

Buddizm
  1. Butan
  2. Laos
  3. Kamboca
  4. Tayland
  • Şri-Lankada ölkə konstitusiyası buddizmə "aparıcı yer" versə də, buddizm dövlət dini kimi tanınmayıb.[4]

Xüsusi variantlar
  • Albaniya dünyada 1967-ci ildən ateizmin qanunvericiliklə təsbit edildiyi yeganə ölkə idi. 1991-ci ildə konstitusiyadakı bu müddəa çıxarılmışdır.[5]
  • XX əsrdə dövlət dini induizm olan yeganə ölkə Nepal idi. Amma bu ölkə parlamentinin qərarı ilə 2006-cı ildə ləğv edilmişdir.[6]

Tarix

Həmçinin bax

İstinadlar
  1. "(ing.) Robert J. Barro and Rachel M. McCleary, Which Countries Have State Religions? Harvard, 2005" (PDF). 2010-07-09 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-13.
  2. "Изложение результатов Барро/МакКлири по-русски (с ошибками)". 2008-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-13.
  3. Главной целью Христиан-демократическое движение Гиоргия Таргамадзе ставит придание православию статуса официально религии Грузии
  4. "The Constitution of Sri Lanka: Chapter II — Buddhism". 2016-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-13.
  5. "Arxivlənmiş surət". 2011-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-13.
  6. "Nepal ends official rule of Hinduism. — Free Online Library". 2016-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-13.

Xarici keçidlər
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.