Dovşankələmikimilər

Dovşankələmikimilər (lat. Crassulaceae) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.

Dovşankələmikimilər
Elmi təsnifat
Aləm:
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Eudicots
Klad:
Core eudicots
Klad:
Superrosids
Fəsilə:
Dovşankələmikimilər
Beynəlxalq elmi adı
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  24097
NCBI  3781
EOL  4388
FW  55672

Təbii yayılması

Cənubi Afrika, Meksika və Aralıq dənizi ölkələrinin quru, daşlıq yerlərində yayılan 35 cinsi və 1400 növü məlumdur.

Botaniki təsviri

Dovşankələmikimilərin çiçəkləri müntəzəmdir. İkicinsli, az-az hallarda bircinsli, ikievli bitkilərdir. Sadə, qarşılıqlı düzülmüş yarpaqları ətli, gövdəsi şirəli olur. Çiçəkləri ikiqat yanlıqlı, çox vaxt ikicinsiyyətli, beşüzvlüdür, ayrı-ayrı hallarda 3-4-6 üzvü olur. Kasacıqları sərbəstdir ya da nadir hallarda aşağıdan bitişikdir. Ləçəkləri sərbəstdir və ya az-çox bitişikdir. Erkəkcikləri 10, bəzən 6-8-12 və ya 20-dir. Yuxarı yumurtalıqdır, az-az hallarda yumurtalığı yarım aşağıdır. Meyvəsi 5-10 meyvə yarpaqcığının birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Meyvəsi çoxtoxumlu yarpaqmeyvədir. Ot və ya kol şəklindədir. Yarpaqları adətən ətli (sukkulent) və bəsitdir. Entonomofil və kserofit bitkilərdir.

Cins və növləri

Aeonium

Cotyledon

Crassula

Dudleya

Echeveria

Graptopetalum

Hylotelephium

Kalanchoe

Monanthes

Rhodiola

Sedella

Sedum

Sempervivum

Tylecodon

Umbilicus

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda bu fəsilənin 4 cinsi və 30 növü yayılmışdır. Əksəriyyəti sukkulentdir, yəni dağ yamaclarında, quru qayalıq, daşlıq, susuz yerlərdə və meşə kənarlarında bitir. Bəzi növləri bəzək bitkisi kimi becərilir. Əsasən vegetativ çoxalır.

İstifadəsi

Qayaotu (lat. sempervivum) cinsinin kürəvi qayaotu (lat. sempervivum globiferum) növünün cavan yarpaqlarını şorabaya tökürlər. Bəzək bitkisidir. Qayaqoruğu (lat. sedum) cinsinin ağ qayaqoruğu (lat. sedum album) növünün yarpaq və zoğlarının ucları salat üçün işlədilir.

İstinadlar

Həmçinin bax

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.