Cənubi Şetland adaları
Cənubi Şetlend adaları (ing. South Shetland Islands) — Atlantik okeanda Antarktik yarımadasıının şimalında yerləşir.
Cənubi Şetlend adaları | |
---|---|
ing. South Shetland Islands | |
Ümumi məlumatlar | |
Adaların sayı | 24 |
Ümumi sahəsi | 3687 km² |
Hündür nöqtəsi | 2300 m |
Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
Yerləşməsi | |
62°00′00″ c. e. 58°00′00″ q. u. | |
Ölkə | Antarktida |
Akvatoriya | |
|
|
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiya
Arxipelaq cənub-qərbdən şimal-şərqə doğru uzanır. Antarktik yarımadasından Bransfild boğazı ilə ayrılır. Cənubi Amerikadan Dreyk boğazı ilə ayrılır. Arxipelaqda çoxlu sayda xırda adalar vardır. Ümumi sahəsi 3687 km² təşkil edir.
Adaları
№ | Ada (az.) | Ada (en.) | Sahəsi,[1] km² | Hündür nöqtəsi, м | Koordinatları |
---|---|---|---|---|---|
1 | Aitço | Aitcho Islands | 62°24′48″ c. e. 59°46′12″ q. u. | ||
2 | Bricman | Bridgeman Island | 240 | 62°04′ c. e. 056°44′ q. u. | |
3 | Votçkiper | The Watchkeeper | 62°18′ c. e. 59°49′ q. u. | ||
4 | Qibbs | Gibbs Island | 22 | 520 | 61°28′ c. e. 055°34′ q. u. |
5 | Qrinviç | Greenwich Island | 174 | 625 | 62°31′ c. e. 59°47′ q. u. |
6 | Desepşen | Deception Island | 137 | 576 | 62°58′37″ c. e. 60°39′00″ q. u. |
7 | Desoleyşen | Desolation Island | 3,12 | 62°27′27″ c. e. 60°20′48″ q. u. | |
8 | İdi | Eadie Island | 61°28′ c. e. 55°57′ q. u. | ||
9 | Kinq-Corc adası | King George Island | 1384 | 655 | 62°02′ c. e. 58°21′ q. u. |
10 | Kornuells adası | Cornwallis Island | 61°04′ c. e. 54°28′ q. u. | ||
11 | Livinqston | Livingston Island | 974 | 1700 | 62°36′ c. e. 60°30′ q. u. |
12 | Lou | Low Island | 181 | 63°17′ c. e. 62°09′ q. u. | |
13 | Fil adası | Elephant Island | 558 | 853 | 61°08′ c. e. 55°07′ q. u. |
14 | Nelson adası | Nelson Island | 192 | 62°18′ c. e. 59°03′ q. u. | |
15 | Pinqvin | Penguin Island | 180 | 62°06′ c. e. 57°56′ q. u. | |
16 | Aypara adası | Half Moon Island | 0,51 | 101 | 62°35′30″ c. e. 59°55′15″ q. u. |
17 | Robert adası | Robert Island | 186 | 62°24′ c. e. 59°30′ q. u. | |
18 | Роуэтт | Rowett Island | 61°17′ c. e. 55°13′ q. u. | ||
19 | Ruqqed adası | Rugged Island | 10,4 | 256 | 62°38′ c. e. 61°15′ q. u. |
20 | Şmit adası | Smith Island | 206 | 2105 | 63°00′ c. e. 62°30′ q. u. |
21 | Snou | Snow Island | 154 | 62°47′ c. e. 61°23′ q. u. | |
22 | Teybl adası | Table Island | 1,12 | 150 | 62°20′34″ c. e. 59°48′29″ q. u. |
23 | Suiti adası (Sil) | Seal Islands | 60°58′ c. e. 55°24′ q. u. | ||
24 | Klarens adası | Clarence Island | 162 | 1924 | 61°12′ c. e. 054°05′ q. u. |
Tarixi
Cənubi Şetland adaları 19 fevral 1819 ildə britaniyalı dənizçi Vilyam Smit (ing. William Smith) tərəfindən «Williams» gəmisində aşkarlanır. O, Montevideodan Valparaisoya gedərkən aşkarlayır. 16 oktyabr 1819 ildə Kinq-Corc adasına enir. Bununla da Antarktika ərazisinə ilk ayaq basan insan olur. Adalar ilk dəfə 1920-ci ilin yanvar-fevral ayları Eduard Bransfild tərəfindən araşdırılır və xəritəyə salınır[2]. Sonradan 1921-ci ilin yanvarında Faddey Bellinshauzenin rəhbərlik etdiyi I Rus Antarkrik ekspedisiyası tərəfindən araşdırılmışdır.
Arxipelaqa verilən ad Britaniyaya məxsus olan Şetland adalarının şərəfinə adlandırılmışdır. 1908-ci ildən Folklend adaları asılı ərazilərinə daxil edilir. 1962-ci ildən Böyük Britaniyanın Antarktika ərazilərinə daxil edilmişdir.
1940 və 1943 illərdə adalara Çili və Argentina iddia qaldırır. Bu iddialar Antarktika haqqında konvensiyaya əsasən dondurulmuşdur.
Əhalisi
Arxipelaqda ondan çox qütb stansiyası fəaliyyət göstərir. Üstəlik Kinq-Corc adasında rusların Vellinshauzen stansiyası fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- "South Shetland Islands - Wolfram|Alpha". 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-01.
- Peter Saundry. "Smith, William". Encyclopedia of Earth. 2015-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-16.
Xəritələr
- Л. Иванов. Антарктика: Остров Ливингстон и острова Гринвич, Роберт, Сноу и Смит. Топографическая карта в масштабе 1:120000. Троян: Фонд Манфреда Вернера, 2009. ISBN 978-954-92032-4-0
- L.L. Ivanov. Antarctica: Livingston Island and Greenwich, Robert, Snow and Smith Islands. Scale 1:120000 topographic map. Troyan: Manfred Wörner Foundation, 2009. ISBN 978-954-92032-6-4 (ing.)