Bizon
Bizon (lat. Bison) — Boşbuynuzlular fəsiləsindən öküz cinsi. İki müasir növü var: Zubr və Amerika bizonu.
Bizon | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: ParaHoxozoa Klad: Nephrozoa Tipüstü: Tip: Klad: Olfactores Yarımtip: İnfratip: Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Ranqsız: Dəstə: Klad: Artiofabula Klad: Cetruminantia Klad: Ruminantiamorpha Yarımdəstə: İnfradəstə: Pecora Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Bovini Yarımtriba: Bovina Cins: Bizon |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
|
Bizonlar 10-20 baş kiçik sürülər halında yaşayırlar. Erkək və dişilər ayrılıqda yaşayırlar. Yalnız cütləşmə dövründə erkəklər dişilərlə birləşərək böyük sürülər əmələ gətirir. Bu zaman onların çıxardıqları səsləri 7 kilometr məsafədən eşitmək olur. Bizonların cütləşmə dövrü may ayından sentyabr ayına kimi davam edir. Cütləşmə dövründə erkəklər bir neçə gün seçdikləri dişi ilə birlikdə olur və digər erkəkləri qovurlar. Bəzi hallarda erkəklər arasında olan döyüş ölümlə nəticələnir. Doqquz aydan sonra bizonlar dünyaya bir bala gətirirlər. Balalarını yeddi ay südlə bəsləyirlər.
Növləri
- Zubr (Bison bonasus)
- Amerika bizonu (Bison bison)
- † B. antiquus
- † B. latifrons
- † B. occidentalis
- † B. priscus
Azərbaycanda
Azərbaycan faunasına aid olmasa da bizona aid olan sümüklər, bu heyvanın sümüklərindən düzəldilmiş əşyalar Qobustan ərazisində tapılmışdır. Qobustan qaya rəsmlərində bizon təsvirlərinə rast gəlmək mümkündür. Lakin yer quruluşunun fövqəladə dəyişikliyinin baş verməsi səbəbindən bəzi canlılar kimi bizonların da böyük qismi məhv olub.[3]
Hazırda Xızı rayonunun meşə massivində saxlanılan bizonlar buranın təbii mühitinə uyğunlaşıb və nəslini artırma imkanı daha əlverişli sayılır. Belə ki, 2015-ci ildə Azərbaycana Rusiyanın şimal vilayətindən gətirilmiş 2 baş bizon 2016-cı ildə nəsil artırmışdır. Heyvanlar yerli mühitə uyğunlaşdıqdan sonra onlardan bir dişi bala əldə olunmuşdur.[3]
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2012.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- Rusiyadan ölkəmizə gətirilmiş nadir bizon nəsil artırıb - FOTO Arxivləşdirilib 2016-04-24 at the Wayback Machine. report.az, 23.04.2016 (az.)