Beja

Bu gün Beja adını daşıyan və Portuqaliyanın aşağı Aləntejo bölgəsində, Lissabonun cənubi-şərqində olan Beja şəhərinin tarixi çox əskilərə getməkdədir. Romalılar dövrindəki adı Pax Juiia olub İslam fəthindən sonra bu ad müsəlmanlar tərəfindən Bacə şəklinə çevrilmişdir.

Bacə fəth edildikdən sonra Əndülüsün əsgəri mərkəzlərindən biri halına gətirildi və Tarik bin Ziyad buraya Misirli əsgərləri yerləşdirdi. Əndülüs Əməvi hökmdarı I Əbdürrəhman zamanında Ala bin Mugis, Abbasi xəlifəsi Mənsurla iş birliyi yaradaraq Bacədə bir üsyan başlatdıysa da, Karmunədə (Carmona) Əbdürrəhmana yenilərək öldürüldü (146/7631 və Bacəyə də Fələstinli əsgərlər yerləşdirildi. Tarixi boyunca bir çox qarışıqlığa səhnə olan Bacə 844-cü ildə dənizdən gələn vikinqlərin hücumuna uğradı. Daha sonra məhəlli liderlər mərkəzi yönətimə qarşı çıxmağa başladılar və bölgənin önəmli ailələrindən Tayfurilər bir müddət burada hökmran oldular. Şəhər 1040-cı ildə İşbiliyədə (Sevilla) hökm sürən Abbadilərin əlinə keçdi. 1161-ci ildə Portuqaliyalılar tərəfindən zəbt edilən Bacəyə ardından Müvahhidlər hakim olduysa da (1171) qısa bir müddət sonra şəhər təkrar və son dəfə Portuqaliyalilərin əlinə keçdi.

Bacədəki tarixi binalar arasında yer alan qalanın sağ tərəfi ilə şimalındakı Porta Maura qapısının və buna bitişik surların Əndülüs dönəmindən kaidığı sanılmaktadır. Şəhər muzeyində də İslami dönəmə aid bəzi əsərlər var. Abbadilərin son hökmdarı Mutəmid b. Abbad burada doğmuş olup Əndülüslü məşhur tarixçi İbn Sahibüssalat (V1/XII. yüzyıl) ilə böyük hədis və fiqh alimi Əbül-Vəlid əl-Baci (ö. 474/1081) Bacə əsillidirlər.

1. archINFORM (alm.). 1994.
2. https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0. National Institute of Statistics.
3. http://mapas.ine.pt/download/index2011.phtml.
4. http://mapas.ine.pt/download/index2011.phtml. National Institute of Statistics.