Balaklava döyüşü

Krım müharibəsi zamanı 1854-cü ilin payızında rus qoşunları ilə ingilis-fransız-türk qoşunları arasında Balaklava adlı yerdə döyüş qaçılmaz idi. İttifaq qoşunlarının əsas məqsədi Sevastopolu tutmaq idi. Ruslar isə Liprandinin komandanlığı ilə buna mane olmalı idi.

Döyüş 25 oktyabr 1854-cü ildə olmuşdur. Döyüşün əvvəlində Rusiya imperiyasının süvariləri osmanlıları məğlub edib, limana gedən yolu açmışdı. Orada rus süvarilərinin qarşısını almaq üçün az sayda türk qoşunu və Britaniya Kral Donanmasına aid 93-cü piyada alayı saxlanmışdı. Onlar iki sütunlu xətt yaradıb, şiddətli süvari hücumunun qarşısını ala bilmişdilər. 93-cü alayın əsgərləri qırmızı rəngli hərbi forma geyindiklərindən bu çarpışma "İncə qırmızı xətt" adıyla anıldı. Geri çəkilməyə məcbur olan 3500 rus atlısı "Ağır süvari briqadası"na tərəf yönəldi. 600 atlıdan ibarət bu briqada özlərindən 6 qat çox olan ruslara qarşı hücuma keçərək onları məğlub etməyi bacarır. İngiltərə ordusuna aid "Yüngül süvari briqada" isə topçu rus taboruna qarşı hücuma keçsə də, uğursuzluğa düçar olmuşdu.

Nəticə etibarilə, döyüş həlledici əhəmiyyətə malik olmadı. Müttəfiqlər Sevastopolu ələ keçirə bilməmiş, Rusiya isə həm mövqeyini, həm də silahlarını qoruya bilmişdi.

Bu döyüşə aid Alfred Tennisonun "Yüngül süvari alayının hücumu", Rudyard Kiplinqin "Yüngül süvari alayının sonuncusu" adlı şeirləri, Ayron Meydenin isə "Atlı cəngavər" mahnısı var. Döyüş zamanı ingilis əsgərləri öyrəşmədikləri sərt soyuqla rastlaşdığından, onlar üçün üzün yalnız gözləri və ağzı açıq olan xüsusi baş geyimi hazırlanmışdı. O zamandan bəri sərt soyuqlarda istifadə olunan həmin geyimin adı "balaklava" olaraq işlənir.

Balaklava şəhərinin adının etimologiyası haqda iki yayğın versiya var. Birincisi, türk mənşəli olub, "balıq torbası" anlamındadır. İkincisi, Krım tatarcasından gəldiyi güman edilən "balıqlı hava" mənasındadır.