Böyük qıfotu

Böyük qıfotu (lat. Vinca major) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin kəndirkimilər fəsiləsinin qıfotu cinsinə aid bitki növü.

Böyük qıfotu
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Eudicots
Klad:
Core eudicots
Klad:
Superasterids
Klad:
Asterids
Klad:
Lamiids
Dəstə:
Acıçiçəklilər
Fəsilə:
Kəndirkimilər
Yarımfəsilə:
Rauvolfioideae
Triba:
Vinceae
Yarımtriba:
Vincinae
Cins:
Qıfotu
Növ:
Böyük qıfotu
Beynəlxalq elmi adı
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  30237
NCBI  185238
EOL  585624

Təbii yayılması

Vətəni Çin və Yaponiyadır. Təbiətdə növün arealı Cənubi Avropanı, Asiyanı və Şimali Afrikanı əhatə edir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 0,5 m-ə çatan həmişəyaşıl yarımkolcuqdur. Gövdəsi çılpaq və ya çox seyrək tükcüklüdür. Hündürlüyü 30-45 sm-ə çatır. Yarpaqları yumurtavari, ovalşəkilli, üstü tünd-yaşıl, altı isə açıq-yaşıl rənglidir, uzunluğu 4-8 sm, eni 2-5 sm, çılpaq, kənarları tükcüklüdür. Çiçəklərinin diametri 30-50 mm, parlaq göydür, düz qalxan budaqların üzərində bitkiyə xüsusi yaraşıq verir. Kasacıq hissəsinin uzunluğu 8-9 mm, tükcüklü, çiçək saplaqlarının uzunluğu isə 3-5 sm-dir. Çiçək tacı borucuğunun uzunluğu 15-25 mm, eni 10-18 mm, rombvari-yumurtavaridir. Mart-aprel aylarında çiçəkləyir. Nazik budaqları əyilərək, torpağın üzərinə düşür və həmin hissədən kök atır. Toxum, yaşıl qələmlər və kolun bölünməsi yolu ilə çoxaldılır.

Ekologiyası

Torpağa tələbkar deyil, quraqlığa davamlıdır, lakin Abşeron şəraitində isti yay günlərində suvarılmalıdır. Kölgəli və yarımkölgəli sahələrdə yaxşı inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda, Kür-Araz ovalığında, Cənub bölgəsində, Naxçıvanda, Abşeronda rast gəlinir.

İstifadəsi

Alçaq və enli çəpərlərdə çox dekorativ görünür. Gözəl formalı yarpaqları və iri çiçəkləri bitkiyə xüsusi yaraşıq verir və buna görə də bəzək bağçılığında istifadəsi əlverişlidir.

Sinonimləri
  • Pervinca major (L.) Garsault [Invalid]
  • Vinca grandiflora Salisb.
    • Vinca major subsp. major
    • Vinca major var. variegata Loudon
    • Vinca major f. variegata (Loudon) P.D.Sell
  • Vinca ovatifolia Stokes[2]

Yarımnövləri
    • Vinca major subsp. balcanica (Pénzes) Kozuharov & A.V.Petrova
    • Vinca major subsp. hirsuta (Boiss.) Stearn

İstinadlar
  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 209.
  2. Böyük qıfotu:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

Həmçinin bax
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.